Chung sức tạo sự đổi thay ở bản làng biên giới

Bộ đội cùng người dân bản Ón hoàn thành đường điện chiếu sáng ở khu dân cư biên giới. Ảnh: Biên Cương

Công trình nặng tình quân dân

Bản Ón, xã Tam Chung nằm ở gần khu vực biên giới Việt Nam - Lào, nơi có 117 hộ đồng bào dân tộc Mông sinh sống, giao thông cách trở. Trình độ nhận thức của người dân còn nhiều hạn chế, dễ bị lôi kéo vào các hành vi vi phạm pháp luật. Căn cứ vào tình hình, Đồn Biên phòng Tam Chung đã chọn bản Ón để triển khai Chương trình “Bản sáng vùng biên”, với quyết tâm đưa khu định cư của đồng bào dân tộc Mông khởi sắc. Những ngày cuối tháng 10/2025, khắp bản làng biên giới xa xôi rộn ràng tiếng nói cười của bộ đội và người dân. Trên con đường trung tâm bản, lực lượng của quân và dân ra sức dựng cột, lắp đèn năng lượng mặt trời. Với sự tham gia của hàng chục người, nhiệm vụ xây dựng hệ thống đèn chiếu sáng ở bản Ón đã được hoàn thành. Khi màn đêm buông xuống, ánh đèn soi rõ từng mái nhà của hộ dân, lũ trẻ vui đùa dưới sân, người lớn quây quần chuyện trò.

“Trước kia, khi trời tối, mọi người trong bản đều ngại ra ngoài, đi lại khó khăn, nhất là phụ nữ, người cao tuổi. Nhưng có đèn chiếu sáng trên trục đường được bộ đội xây dựng, trao tặng, bà con phấn khởi lắm, trẻ con cũng háo hức hơn” - ông Giàng A Chống, Trưởng bản Ón chia sẻ. Không chỉ mang ánh sáng vật chất, điện chiếu sáng trên trục đường còn góp phần xây dựng diện mạo nông thôn mới ở khu dân cư biên giới. Cùng với đó, cán bộ, chiến sĩ Đồn Biên phòng Tam Chung phối hợp cùng Ban quản lý bản và nhân dân xây dựng cổng chào, trồng hơn 200 cây xanh như phong linh, giáng hương, hoa ban, kèn hồng dọc tuyến đường trung tâm. Những hàng cây mới đang dần xanh tốt, tô điểm thêm sức sống cho bản làng.

Bên cạnh đó, Đồn Biên phòng Tam Chung còn tích cực triển khai nhiều hoạt động an sinh xã hội, hỗ trợ người dân xóa đói, giảm nghèo, góp phần xây dựng khu vực biên giới ngày càng phát triển, ổn định. Trong đó, nổi bật là các chương trình hỗ trợ cây, con giống, hướng dẫn kỹ thuật sản xuất, giúp các hộ gia đình có sinh kế lâu dài và bền vững. Sau khi được đơn vị hỗ trợ 30 con vịt giống, gia đình chị Lầu Thị Cho, bản Ón, đã tích cực chăm sóc, áp dụng đúng kỹ thuật mà cán bộ Biên phòng hướng dẫn. Chỉ sau vài tháng, đàn vịt phát triển tốt, bắt đầu đẻ trứng và sinh sản, mang lại nguồn thu nhập ổn định. “Trước đây, cuộc sống của gia đình tôi rất khó khăn, quanh năm chỉ biết làm nương rẫy, thu nhập bấp bênh. Từ ngày được bộ đội giúp đỡ con giống và hướng dẫn cách chăn nuôi, tôi thấy cuộc sống khấm khá hơn, có tiền cho con đi học và mua sắm thêm đồ dùng trong nhà” - chị Cho chia sẻ.

Không chỉ riêng gia đình chị Cho, nhiều hộ khác trong bản cũng được bộ đội tặng giống cây ăn quả, giống gia súc, gia cầm, được hướng dẫn kỹ thuật trồng trọt, chăn nuôi, cách phòng bệnh cho vật nuôi. Những vườn chuối, đồi chanh leo, đàn gà, đàn vịt... do bộ đội hỗ trợ nay đã trở thành “nguồn vốn nhỏ” giúp các hộ dân từng bước vươn lên thoát nghèo, ổn định cuộc sống.

Cùng với các hoạt động hỗ trợ sinh kế, công tác chăm lo cho thế hệ trẻ vùng biên cũng được đơn vị đặc biệt quan tâm. Thực hiện Chương trình “Nâng bước em tới trường - Con nuôi đồn Biên phòng”, hiện nay, Đồn Biên phòng Tam Chung đang đỡ đầu 6 học sinh có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn ở bản Ón. Hằng tháng, cán bộ, chiến sĩ trích một phần tiền lương, cùng nguồn quỹ từ hoạt động tăng gia sản xuất để hỗ trợ các em tiền ăn học, sách vở, quần áo, bảo đảm các em có điều kiện đến trường như bao bạn bè cùng trang lứa. Ngoài ra, vào mỗi dịp lễ, Tết, đơn vị còn tổ chức thăm hỏi, tặng quà, động viên tinh thần, giúp các em thêm yêu thương và gắn bó với ngôi trường, với thầy cô, bạn bè. Ông Giàng A Chống xúc động nói: “Nhờ sự giúp đỡ của các chú Biên phòng, nhiều gia đình có hoàn cảnh khó khăn trong bản đã yên tâm làm ăn, động viên con cái đi học. Trước kia, vì nghèo, nhiều cháu phải bỏ học giữa chừng, nhưng nay thì khác rồi. Các chú bộ đội không chỉ giữ biên giới, mà còn chăm lo cho dân, cho các cháu học hành nên người”.

Thay đổi nhận thức người dân

Không chỉ mang ánh sáng đến bản làng, cán bộ, chiến sĩ Đồn Biên phòng Tam Chung còn mang “ánh sáng tri thức” đến từng người dân. Nhận thấy nhiều phụ nữ trong bản mù chữ hoặc tái mù chữ, gặp nhiều khó khăn trong sinh hoạt và sản xuất, từ tháng 9/2025, đơn vị đã phối hợp với Hội Liên hiệp Phụ nữ xã Tam Chung mở lớp học xóa mù chữ, xóa tái mù chữ cho 30 học viên là phụ nữ người Mông. Lớp học được tổ chức vào buổi tối các ngày trong tuần, kéo dài trong 3 tháng, với mục tiêu giúp học viên đọc thông, viết thạo, làm được các phép tính cơ bản. Thiếu tá Đào Nguyên Túc, nhân viên Đội Trinh sát, Đồn Biên phòng Tam Chung trực tiếp đứng lớp dạy chữ cho bà con. Cứ chiều muộn, anh lại vượt quãng đường trên 15km để vào bản Ón lên lớp học vào buổi tối.

Cán bộ Đồn Biên phòng Tam Chung tặng giống gia cầm cho hộ gia đình khó khăn ở bản Ón. Ảnh: Biên Cương

Chị Vàng Thị Pàng, bản Ón tham gia lớp học cho biết: “Ban đầu, nhiều chị ngại lắm, sợ mình học không được. Nhưng nhờ bộ đội kiên trì thuyết phục, kèm cặp từng nét viết, phép toán giản đơn nên ai cũng cố gắng. Chỉ sau 1 tháng, chúng tôi đã có thể đọc, viết được tên mình, làm được phép toán đơn giản”. Không chỉ dạy chữ, các buổi học còn là dịp để cán bộ Biên phòng tuyên truyền pháp luật, hướng dẫn cách chăm sóc sức khỏe, phòng chống tảo hôn, hôn nhân cận huyết thống, vệ sinh môi trường. Nhờ đó, nhận thức của người dân từng bước thay đổi, ý thức chấp hành pháp luật được nâng cao.

Thiếu tá Trịnh Đình Duyên, Chính trị viên phó Đồn Biên phòng Tam Chung cho biết: “Chúng tôi xác định muốn giúp dân thoát nghèo, trước hết phải nâng cao dân trí. Khi biết chữ, bà con sẽ mạnh dạn trao đổi, học hỏi kỹ thuật trồng trọt, chăn nuôi, chủ động vươn lên phát triển kinh tế”. Những thay đổi ấy không chỉ thể hiện qua thu nhập, mà còn qua nhận thức và ý chí tự lực của người dân. Bà con tích cực dọn vệ sinh đường làng, xây hàng rào, trồng hoa, đưa trẻ đến trường đúng độ tuổi. Những tập quán lạc hậu dần bị đẩy lùi, thay vào đó là tinh thần đoàn kết, ý thức trách nhiệm cộng đồng được vun đắp.

Nhờ sự đồng hành của cán bộ, chiến sĩ Đồn Biên phòng Tam Chung, diện mạo, cuộc sống của người dân bản Ón đang đổi thay tích cực. Từ một bản nghèo heo hút, giờ đây, nơi đây đã có đường bê tông, đèn sáng, cây xanh, trẻ đến trường và phụ nữ biết chữ. Mỗi đổi thay là minh chứng cho tình quân dân gắn bó keo sơn, là kết quả của sự tận tụy và kiên trì, bền bỉ của những người lính quân hàm xanh. Những công trình nhỏ, lớp học giản dị, những tấm lòng sẻ chia đã tạo nên sự đổi thay ở bản làng biên giới.

Lam Giang