Chung tay vì sự tiến bộ của trẻ tự kỷ

Từ khi mới 2 tuổi, em N.P.Q (sinh năm 2015, xã Khánh Khê) đã có những biểu hiện bất thường như chậm nói, không phản ứng khi được gọi tên, đi kiễng gót, thích xoay tròn, khó tập trung… Nhận thấy con có dấu hiệu của rối loạn phổ tự kỷ, chị V.T.H mẹ cháu đã đưa con đi can thiệp ở nhiều nơi, với mọi chi phí điều trị là một gánh nặng không nhỏ, song kết quả chỉ cải thiện phần nào.

Từ tháng 12/2024, sau khi Bệnh viện Phục hồi chức năng tỉnh Lạng Sơn triển khai dịch vụ can thiệp cho trẻ tự kỷ được bảo hiểm y tế chi trả, chị H như trút bớt lo toan. Chị chia sẻ: Chi phí điều trị cho cháu rất tốn kém, mỗi tháng tôi phải chi khoảng 4 triệu đồng trong khi thu nhập chỉ đủ trang trải sinh hoạt. Từ khi điều trị tại đây, con tôi đã tiến bộ hơn trước, biết nhận biết con vật, đồ dùng, nói được một số từ đơn giản, viết được chữ theo nét… Tôi thực sự rất vui. Nhờ bảo hiểm y tế chi trả, tôi giảm bớt được phần nào gánh nặng kinh tế.

Điều dưỡng Bệnh viện Phục hồi chức năng tỉnh hướng dẫn trẻ tập đọc qua hình ảnh

Cùng với em Q, trung bình mỗi tháng, Bệnh viện Phục hồi chức năng tỉnh tiếp nhận và can thiệp điều trị cho khoảng 30 trẻ rối loạn phổ tự kỷ, độ tuổi từ 19 tháng tuổi đến 10 tuổi. Được biết, dịch vụ điều trị cho trẻ tự kỷ được Bệnh viện Phục hồi chức năng tỉnh triển khai từ tháng 10/2024, đây là dịch vụ được bảo hiểm y tế chi trả theo quy định. Việc bảo hiểm y tế chi trả cho dịch vụ can thiệp cho trẻ tự kỷ không chỉ giúp nhiều gia đình giảm bớt gánh nặng chi phí điều trị kéo dài mà còn tạo điều kiện để trẻ được tiếp cận dịch vụ chuyên môn một cách ổn định và liên tục. Khi rào cản kinh tế được tháo gỡ, cha mẹ có thêm động lực đưa con thăm khám, can thiệp sớm và theo dõi định kỳ, từ đó nâng cao hiệu quả phục hồi, hỗ trợ trẻ tiến bộ từng ngày và mở rộng cơ hội hòa nhập cộng đồng. Đến nay, bệnh viện đã tiếp nhận điều trị cho 430 lượt trường hợp trị liệu về ngôn ngữ bao gồm: rối loạn phổ tự kỷ, chậm phát triển ngôn ngữ, chậm phát triển tâm thần, bại não, sửa ngọng... góp phần giúp nhiều trẻ tiến bộ và mở ra cơ hội hòa nhập cộng đồng.

Bác sĩ Chuyên khoa Hoàng Quyết Thắng, Trưởng Khoa Vật lý trị liệu và Hoạt động trị liệu, Bệnh viện Phục hồi chức năng tỉnh cho biết: Phục hồi chức năng không chỉ giúp trẻ tự kỷ cải thiện các kỹ năng cơ bản như nói, nghe, vận động mà còn nâng cao khả năng tự lập, học hỏi và giao tiếp, hướng tới phát triển tối đa tiềm năng và cải thiện chất lượng cuộc sống. Bệnh viện hiện áp dụng nhiều phương pháp điều trị chuyên biệt như: trị liệu ngôn ngữ và giao tiếp để trẻ tự tin thể hiện nhu cầu; trị liệu hành vi nhằm phát triển kỹ năng xã hội và giảm những hành vi tiêu cực; trị liệu vận động và cảm giác giúp cải thiện khả năng điều phối cơ thể và kỹ năng vận động; cùng các phương pháp âm nhạc và nghệ thuật giúp trẻ thể hiện bản thân, giảm căng thẳng và tăng cường giao tiếp xã hội. Khi được can thiệp sớm, bài bản và đa phương pháp, trẻ cải thiện đáng kể kỹ năng giao tiếp, hành vi, vận động và khả năng tự lập, đồng thời gia đình cũng giảm bớt gánh nặng, tạo điều kiện để các em tiến gần hơn tới việc hòa nhập học đường và cộng đồng.

Điều dưỡng Bệnh viện Phục hồi chức năng tỉnh hướng dẫn trẻ nhận biết qua hình ảnh

Chị Hà Thị Thu Thủy, điều dưỡng viên Khoa Vật lý trị liệu và Hoạt động trị liệu, Bệnh viện Phục hồi chức năng tỉnh chia sẻ: Dạy trẻ tự kỷ luôn đòi hỏi sự kiên nhẫn và linh hoạt vì mỗi em có đặc điểm và khả năng tiếp nhận khác nhau, nhiều bé không tập trung hoặc có rối loạn hành vi như la hét, chạy nhảy liên tục. Vì vậy, khi dạy, chúng tôi phải theo ý thích của trẻ để tạo hứng thú, vừa kiểm soát hành vi để giữ môi trường học an toàn. Trong quá trình học, chúng tôi cũng thường xuyên khen ngợi, động viên trẻ ngay khi các em thực hiện đúng yêu cầu hoặc có tiến bộ, giúp trẻ hiểu và củng cố hành vi tích cực.

Theo chị Thủy, mỗi buổi trị liệu không chỉ chú trọng kỹ năng cơ bản mà còn hướng đến việc hình thành khả năng giao tiếp, điều chỉnh hành vi và nâng cao năng lực tự lập để tạo nền tảng cho trẻ hòa nhập bền vững.

Không chỉ dừng lại ở việc điều trị tại bệnh viện, việc can thiệp sớm cho trẻ còn đòi hỏi sự phối hợp chặt chẽ với gia đình. Vì vậy, sau mỗi buổi học, các điều dưỡng tại Bệnh viện Phục hồi chức năng tỉnh còn thường xuyên hướng dẫn phụ huynh của trẻ phương pháp chăm sóc, hỗ trợ trẻ tại nhà, đồng thời cập nhật tiến bộ của con để cùng đồng hành trong quá trình học tập và sinh hoạt.

Có thể thấy, việc triển khai dịch vụ can thiệp cho trẻ tự kỷ tại Bệnh viện Phục hồi chức năng tỉnh không chỉ mang ý nghĩa chuyên môn mà còn thể hiện trách nhiệm nhân văn của ngành y tế đối với những gia đình có con mắc rối loạn phát triển. Từ sự tận tâm của đội ngũ chuyên viên, sự phối hợp của gia đình cho đến chính sách bảo hiểm y tế hỗ trợ chi trả, tất cả đã tạo thành một hệ thống đồng hành bền vững, giúp trẻ có thêm cơ hội tiến bộ và từng bước hòa nhập cuộc sống.

DƯƠNG KIM