Chuyển biến trong xây dựng văn hóa ứng xử và văn hóa học đường ở Điện Biên

Sân trường hạnh phúc của Trường PTDTNT THPT Na Son.

Xây dựng môi trường giáo dục an toàn

Sau 7 năm triển khai Quyết định số 1299/QĐ-TTg ngày 03/10/2018 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Đề án “Xây dựng văn hóa ứng xử trong trường học giai đoạn 2018-2025” (Đề án 1299) và 3 năm thực hiện Chỉ thị số 08/CT-TTg của Thủ tướng Chính phủ về việc tăng cường triển khai công tác xây dựng văn hóa học đường (Chỉ thị 08), ngành giáo dục tỉnh Điện Biên đã đạt nhiều kết quả nổi bật.

Môi trường giáo dục ở các cơ sở ngày càng an toàn, lành mạnh. Văn hóa ứng xử được lan tỏa sâu rộng, góp phần hình thành phẩm chất, lối sống và nhân cách cho học sinh trong bối cảnh đổi mới giáo dục.

Ngay sau khi Đề án 1299 được ban hành, Sở GD&ĐT tỉnh Điện Biên đã tham mưu UBND tỉnh ban hành hệ thống các văn bản, kế hoạch chỉ đạo kịp thời, tạo hành lang pháp lý thống nhất cho việc triển khai. Từ Kế hoạch số 2276/KH-UBND về thực hiện Đề án 1299 đến Kế hoạch 700/KH-UBND triển khai Chỉ thị 08, các nhiệm vụ đều được phân công rõ trách nhiệm, lộ trình và phương thức thực hiện.

Là cơ quan thường trực, Sở GD&ĐT tỉnh Điện Biên định kỳ báo cáo, xin ý kiến chỉ đạo của Tỉnh ủy, UBND tỉnh đối với những vấn đề quan trọng. Đồng thời, ban hành nhiều văn bản hướng dẫn, đôn đốc các cơ sở giáo dục thực hiện quy tắc ứng xử, giáo dục văn hóa học đường theo đúng tinh thần của Bộ GD&ĐT.

Cô trò Trường Mầm non Hoa Mai, xã Na Sang với mục tiêu mỗi ngày đến trường là một ngày vui.

Một điểm sáng trong triển khai Đề án 1299 tại Điện Biên là sự vào cuộc hiệu quả của các sở, ngành, đoàn thể và chính quyền địa phương. Tỉnh đoàn, Hội Phụ nữ, MTTQ, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch, Công an tỉnh… đều xây dựng kế hoạch phối hợp.

Nhiều hoạt động giáo dục lý tưởng cách mạng, giáo dục lối sống đẹp, tri ân lịch sử: “Ngày Chủ nhật xanh”, xóa quảng cáo trái phép, thắp nến tri ân liệt sĩ, tham quan Bảo tàng Chiến thắng Điện Biên Phủ, chiếu phim lưu động về giáo dục kỹ năng sống cho học sinh... được tổ chức thường xuyên.

Các đợt tuyên truyền pháp luật, phòng chống tệ nạn xã hội thu hút hơn 180.000 lượt cán bộ, giáo viên, học sinh tham gia, góp phần nâng cao nhận thức, phòng ngừa tiêu cực và tạo môi trường học đường an toàn. Đặc biệt, vai trò của gia đình, cộng đồng, già làng, trưởng bản, người có uy tín được phát huy mạnh mẽ, nhất là trong vận động học sinh ra lớp, xây dựng “gia đình hiếu học”, “dòng họ hiếu học”.

Theo báo cáo của Sở GD&ĐT tỉnh Điện Biên, đến nay 100% cơ sở giáo dục trong tỉnh đã xây dựng và áp dụng Bộ quy tắc ứng xử theo Thông tư 06/2019 của Bộ GD&ĐT quy định Quy tắc ứng xử trong cơ sở giáo dục mầm non, phổ thông, giáo dục thường xuyên. Nội dung được cụ thể hóa theo từng cấp học, nhấn mạnh các giá trị cốt lõi: nhân ái, tôn trọng, trách nhiệm, hợp tác, trung thực.

Các trường đã đa dạng hóa hình thức tuyên truyền như bảng tin, sổ tay ứng xử, câu chuyện tình huống, video clip giáo dục. Đồng thời, tích hợp nội dung ứng xử vào môn học, hoạt động trải nghiệm, sinh hoạt dưới cờ. Công tác tư vấn tâm lý được chú trọng, giúp nhiều học sinh tháo gỡ khó khăn, ổn định tâm lý, hạn chế bạo lực học đường.

Các đại biểu tỉnh Điện Biên trong Hội nghị Tổng kết Đề án "Xây dựng văn hóa ứng xử trong trường học giai đoạn 2018 - 2025" và Sơ kết 3 năm triển khai Chỉ thị số 08/CT- TTg do Bộ GD&ĐT tổ chức ngày 5/12.

Đổi mới phương pháp giáo dục văn hóa học đường

Không chỉ dừng ở tuyên truyền, giáo dục văn hóa ứng xử tại Điện Biên còn được đổi mới về phương pháp. Nhiều trường chuyển từ cách dạy truyền đạt một chiều sang giáo dục thông qua trải nghiệm, xử lý tình huống, diễn đàn, sân khấu hóa.

Các chủ đề như “Phòng chống bắt nạt học đường”, “Ứng xử văn minh trên mạng xã hội”, “Nói lời hay, làm việc tốt”, “Biết lắng nghe, biết chia sẻ”, được tổ chức linh hoạt, hấp dẫn. Việc ứng dụng công nghệ thông tin, mạng xã hội học đường cũng được đẩy mạnh, giúp thông điệp tích cực lan tỏa nhanh, phù hợp với học sinh thời đại số.

Trong 3 năm triển khai Chỉ thị 08, các phong trào thi đua “Xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực”, “Đôi bạn cùng tiến”, “Sinh viên 5 tốt”, “Học sinh 3 rèn luyện”… tiếp tục phát huy hiệu quả.

Nhiều công trình thanh niên như: “Cổng trường an toàn giao thông”, “Tuyến đường thanh niên tự quản”, “Đoạn đường xanh – sạch – đẹp” được duy trì, góp phần tạo môi trường học đường văn minh. Hoạt động hiến máu tình nguyện, hỗ trợ học sinh khó khăn, bảo vệ môi trường… đã nuôi dưỡng tinh thần nhân ái, trách nhiệm cộng đồng trong mỗi học sinh.

Nhiều khẩu hiệu về giá trị nhân văn được các cơ sở giáo dục tuyên truyền tới học sinh.

Tính đến nay, trên 90% trường học trong tỉnh Điện Biên đạt tiêu chuẩn xanh, sạch, đẹp, an toàn. Không gian văn hóa, thể thao được đầu tư và khai thác hiệu quả.

Các giá trị văn hóa dân tộc được đưa vào trường học qua nhảy dân vũ, trang phục dân tộc, trò chơi dân gian, các môn thể thao truyền thống như bắn nỏ, kéo co, đẩy gậy… Điều này không chỉ làm phong phú đời sống học đường mà còn tạo cơ hội để học sinh hiểu và tự hào về bản sắc văn hóa quê hương.

Trong giai đoạn tiếp theo, tỉnh Điện Biên xác định nhiều nhiệm vụ trọng tâm trong xây dựng văn hóa ứng xử và văn hóa học đường. Theo đó, tập trung xây dựng môi trường văn hóa lành mạnh, lấy con người làm trung tâm. Nâng cao đời sống văn hóa tinh thần, thu hẹp khoảng cách hưởng thụ văn hóa giữa các vùng. Đồng thời, phát triển đội ngũ cán bộ quản lý, giáo viên đủ phẩm chất, năng lực theo yêu cầu đổi mới giáo dục.

Ngành GD&ĐT tỉnh Điện Biên tiếp tục tăng cường các biện pháp bảo vệ trẻ em, phòng chống bạo lực học đường. Cùng với đó, đổi mới quản trị nhà trường; đẩy mạnh chuyển đổi số và xây dựng văn hóa đọc.

Có thể khẳng định việc triển khai Đề án 1299 và Chỉ thị 08 đã tạo nên những chuyển biến sâu sắc trong xây dựng văn hóa học đường tại Điện Biên. Với những giải pháp đồng bộ, sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị và chung tay của cộng đồng, ngành GD&ĐT tỉnh Điện Biên tiếp tục hướng tới mục tiêu xây dựng môi trường giáo dục an toàn, lành mạnh, nhân văn, sáng tạo để mỗi ngày đến trường thực sự là một ngày vui.

Hà Thuận