Chuyện gì đang xảy ra với ngành du lịch châu Á?

Du khách quốc tế đổ về Kiyomizuzaka, một con đường nổi tiếng gần đền Kiyomizu ở Kyoto, ngày 15/10. Ảnh: Kyodo.

Nhiều thị trấn cổ kính đông nghịt du khách. Bãi biển không còn thấy cát vì phủ kín khăn trải, ghế tắm nắng và ô. Du khách say xỉn, gây ồn ào bị bắt.

Nghe như một chuyến du lịch mùa hè ở Barcelona hay Venice - những điểm châu Âu thường than phiền vì du lịch quá tải.

Nhưng hiện nay, tình trạng tương tự đang diễn ra tại nhiều điểm nổi tiếng ở châu Á, khi lượng khách quá đông bắt đầu ảnh hưởng đến đời sống người dân và làm hỏng chính những địa điểm thu hút họ, theo CNN.

Những điểm nóng du lịch căng thẳng

"Bali chắc chắn là một ví dụ điển hình", ông Gary Bowerman, chuyên gia phân tích xu hướng du lịch tại Kuala Lumpur (Malaysia), nhận định, đề cập thêm Kyoto (Nhật Bản), "và có lẽ là Phuket (Thái Lan)".

Theo ông, nguyên nhân đến từ nhu cầu du lịch bị dồn nén sau đại dịch, giá vé máy bay rẻ, tầng lớp trung lưu ở các nước như Trung Quốc và Ấn Độ tăng mạnh, cùng các chiến dịch quảng bá ồ ạt của ngành du lịch. Trong khi đó, ngày càng nhiều du khách trong nước khám phá đất nước mình.

"Gần như thần đèn đã thoát khỏi chiếc bình, làm sao để đưa nó trở lại?", Bowerman ví von khi nói về sự bùng nổ du lịch.

Đền Fushimi Inari ở Kyoto luôn đông đúc khách du lịch quanh năm. Ảnh: Paul Miller.

Shannon Clerk, du khách người Mỹ, kể rằng khi đến Kyoto cùng chị gái, để tránh đám đông tại đền Fushimi Inari, họ phải dậy từ 5h.

"Lúc lên gần như không có ai, nhưng khi đi xuống, hàng loạt du khách bắt đầu đổ tới", anh kể.

Sau đó, các con phố và khu chợ đều đông nghịt người. Mọi địa điểm linh thiêng hay di tích lịch sử đều bị ngập trong du khách nước ngoài, mặc kimono, đi dép lê và chụp ảnh đăng Instagram.

Hiệp hội Du lịch Châu Á - Thái Bình Dương (PATA) cho biết du lịch tại châu Á đã hồi phục mạnh sau đại dịch.

Theo báo cáo giữa năm của tổ chức này, Đông Bắc Á (bao gồm Trung Quốc, Nhật Bản và Hàn Quốc) dẫn đầu với tăng trưởng du lịch 20% trong 6 tháng đầu năm. Ngay cả những điểm xa xôi như Mông Cổ cũng ghi nhận tăng lượng khách.

Trong khi đó, Đông Nam Á sắp bước vào mùa cao điểm truyền thống, du lịch tại Việt Nam đang tăng nhanh. Theo Tổ chức Du lịch Thế giới (UNWTO), lượt khách quốc tế đến Việt Nam đã tăng 21% trong nửa đầu năm.

Hai điểm đến nổi tiếng của Việt Nam được UNESCO công nhận là Di sản thế giới, gồm vịnh Hạ Long và phố cổ Hội An cũng đang ngày càng đông đúc.

"Ngay khi các địa điểm đạt danh hiệu UNESCO, ai cũng muốn tới. Việt Nam hiện rất được du khách trong nước và quốc tế ưa chuộng, lại là một quốc gia có hơn 100 triệu dân, nên lượng khách tới các điểm này rất lớn", Bowerman nói.

Chèo kayak trên vịnh Hạ Long là một trong những “đặc sản” được du khách quốc tế yêu thích khi du lịch tại đây. Ảnh: Phạm Hà.

Đảo thiên đường 'oằn mình'

Tại Thái Lan, dù số liệu thống kê cho thấy khách quốc tế giảm khoảng 6% so với cùng kỳ năm trước, nhiều địa điểm vẫn quá tải. Phuket là một điển hình phải đối mặt với ùn tắc giao thông, thiếu nguồn nước và vấn đề quản lý chất thải.

Chính quyền Phuket gần đây đã công bố kế hoạch giải quyết một số thách thức lớn mà hòn đảo đang phải đối mặt, bao gồm ùn tắc giao thông và thiếu nước, trong bối cảnh hòn đảo đang chật vật theo kịp tốc độ tăng trưởng.

Các vấn đề nóng khác trên đảo bao gồm quản lý chất thải và sử dụng cần sa. Chính việc hợp pháp hóa cần sa vào năm 2022 đã dẫn đến sự bùng nổ của các cơ sở bán lẻ và quán cà phê trên khắp đất nước, nhất là ở các khu vực du lịch.

Câu chuyện vịnh Maya trên quần đảo Phi Phi - nổi tiếng từ phim The Beach - là minh chứng điển hình. Hàng trăm tàu du lịch chen chúc cùng lúc, khiến du khách phải mất cả giờ chỉ để ra được bãi cát.

Du khách đi qua cửa hàng bán cần sa Mary Jane ở Bangkok, ngày 23/5. Ảnh: Chanakarn Laosarakham.

Tình cảnh tương tự diễn ra ở Bali. "Từ ô nhiễm nhựa đến thiếu nước và kẹt xe nghiêm trọng, Bali là một trong những nơi chịu ảnh hưởng nặng nề nhất của du lịch quá tải", bà Nikki Scott, sáng lập tạp chí South East Asia Backpacker, nói.

Hòn đảo còn hứng chịu trận lũ tệ nhất trong hàng chục năm, phần vì hệ thống thoát nước bị bê tông hóa để nhường chỗ cho khách sạn và biệt thự.

Người dân mang theo đồ đạc lội qua con phố ngập nước sau trận mưa lớn xuyên đêm ở Bali, Indonesia, ngày 10/9. Ảnh: Dicky Bisinglasi/Reuters.

Từng là "thiên đường du lịch", Boracay (Philippines) phải đóng cửa 6 tháng năm 2018 để phục hồi môi trường, sau đó tiếp tục giới hạn lượng khách và cấm lưu trú trái phép. Kết quả, nước biển nay trong hơn, khách lặn và bơi ít chen chúc hơn.

Thái Lan cũng thử nghiệm biện pháp tương tự với vịnh Maya. Cơ quan quản lý vịnh này từng đóng cửa để phục hồi hệ sinh thái biển, hiện áp đặt thời gian cấm đón khách hàng năm (thường vào tháng 8-9) để cho vùng biển có thời gian phục hồi.

Nhưng việc giữ kiểm soát lượng khách vẫn là thách thức khi nhiều du khách vẫn vi phạm quy định.

Du khách thư giãn trên bãi biển Kuta của Bali vào năm 2023. Ảnh: Sonny Tumbelaka.

Giằng co

Những tiêu đề về "du lịch quá tải" xuất hiện ngày càng nhiều tại châu Á trong vài năm gần đây. Càng đông khách, càng nhiều phản ánh về hành vi thiếu văn minh và thái độ thiếu tôn trọng tại các điểm đến linh thiêng, lịch sử

Tuy nhiên, các chuyên gia khuyến nghị vẫn có thể du lịch bền vững bằng cách tránh mùa cao điểm, tìm những điểm ít người biết đến, hoặc đơn giản là đi xa khỏi "con đường mòn" mà đám đông thường chọn.

Đầu năm, những cơn mưa gió mùa đã mang theo rất nhiều rác thải đến các bãi biển ở Bali. Ảnh: Sonny Tumbelaka.

Thay vì chạy theo gợi ý của influencer (những người có sức ảnh hưởng), hãy tự tìm hướng đi riêng và khám phá những điểm ít được biết đến. Đôi khi chính những chặng đường tình cờ đó mới là trải nghiệm đáng nhớ nhất trong chuyến đi.

"Đây cũng chính là cách cân bằng giữa tăng trưởng kinh tế từ du lịch và chất lượng cuộc sống của người dân", ông Bowerman nhận định.

Châu Sa