Có gì đặc biệt trong 5 nghị quyết định hình tương lai Hà Nội trở thành trung tâm đổi mới sáng tạo?

Hà Nội vừa thông qua 5 nghị quyết nhằm tạo dựng nền tảng cho một hệ sinh thái đổi mới sáng tạo toàn diện, kết nối viện, trường - doanh nghiệp - nhà đầu tư.

Hà Nội bước vào giai đoạn tăng tốc trong hành trình xây dựng hệ sinh thái khoa học - công nghệ và đổi mới sáng tạo với việc thông qua đồng thời nhiều nghị quyết trụ cột trong chiến lược phát triển khoa học - công nghệ tại Kỳ họp thứ 26, HĐND Thành phố khóa XVI.

Trong đó, có 5 nghị quyết trọng yếu gồm: Nghị quyết về việc thông qua Đề án "Thành lập Sàn giao dịch công nghệ Hà Nội" (số 459/NQ-HĐND), Nghị quyết về việc thông qua Đề án thành lập Trung tâm đổi mới sáng tạo Hà Nội (số 461/NQ-HĐND), Nghị quyết quy định một số nội dung thử nghiệm có kiểm soát tại TP Hà Nội (số 29/2025/NQ-HĐND), Nghị quyết về một số chính sách phát triển khoa học và công nghệ của thành phố Hà Nội (số 34/2025/NQ-HĐND); Nghị quyết phê duyệt Đề án thí điểm thành lập Quỹ Đầu tư mạo hiểm thành phố Hà Nội; quy định cơ chế tổ chức hoạt động của Quỹ đầu tư mạo hiểm, trách nhiệm kiểm tra, giám sát, báo cáo kết quả thực hiện (số 30/2025/NQ-HĐND).

Các đại biểu HĐND thành phố Hà Nội thông qua các nội dung tại Kỳ họp thứ 26. Ảnh: Cổng thông tin TP Hà Nội

Cơ chế mới khơi thông nguồn lực cho phát triển KHCN, đổi mới sáng tạo ở Hà Nội

Nghị quyết số 34/2025/NQ-HĐND đề ra các chính sách phát triển khoa học và công nghệ, cụ thể hóa Luật Khoa học, Công nghệ và Đổi mới sáng tạo và Luật Thủ đô (sửa đổi), nhằm tạo hành lang pháp lý để Hà Nội trở thành trung tâm đổi mới sáng tạo hàng đầu. Thành phố sẽ đặt hàng hoặc công nhận các nhiệm vụ khoa học công nghệ trọng điểm, giao cho doanh nghiệp, viện nghiên cứu hoặc cá nhân đủ năng lực thực hiện.

Về chính sách hỗ trợ, Nghị quyết cho phép hỗ trợ tối đa 100% kinh phí mua sắm thiết bị, phần mềm, hệ thống kỹ thuật số và vận hành đối với nhiệm vụ nghiên cứu; hỗ trợ 50% chi phí thiết bị đối với dự án sản xuất thử nghiệm.

Doanh nghiệp thực hiện nhiệm vụ trọng điểm được miễn thuế nhập khẩu nguyên liệu, vật tư chưa sản xuất được trong nước, miễn hoặc giảm tiền thuê đất, thuê mặt nước, và được hỗ trợ tới 50% tiền thuê mặt bằng để triển khai nhiệm vụ. Đáng chú ý, thu nhập của các chuyên gia, cá nhân tham gia nhiệm vụ trọng điểm cũng được miễn thuế thu nhập cá nhân, một cơ chế khuyến khích mạnh mẽ nguồn nhân lực chất lượng cao.

Hà Nội có chủ trương chi đến 100% kinh phí mua sắm thiết bị, phần mềm và vận hành đối với nhiệm vụ nghiên cứu, 50% chi phí thiết bị cho dự án sản xuất thử nghiệm.

Nghị quyết 34 cũng bổ sung cơ chế khoán kinh phí theo kết quả, sản phẩm cuối cùng, nhằm tăng tính chủ động, linh hoạt và khuyến khích sáng tạo trong nghiên cứu. Phần kinh phí tiết kiệm được sau khi hoàn thành nhiệm vụ có thể dùng để khen thưởng hoặc phục vụ hoạt động chuyên môn khác của đơn vị.

Đồng thời, Hà Nội cho phép chuyển giao không bồi hoàn kết quả nghiên cứu được hình thành từ ngân sách Nhà nước, để thúc đẩy ứng dụng rộng rãi vào thực tiễn; nếu sau 3 năm không triển khai, Thành phố có quyền thu hồi và chuyển giao cho đơn vị khác.

Với Nghị quyết này, Hà Nội kỳ vọng sẽ khơi thông nguồn lực, thúc đẩy hợp tác giữa Nhà nước - doanh nghiệp - viện trường, hình thành hệ sinh thái đổi mới sáng tạo năng động, qua đó góp phần hiện thực hóa mục tiêu đưa khoa học và công nghệ trở thành động lực then chốt cho phát triển Thủ đô giai đoạn mới.

Sàn giao dịch công nghệ kết nối hàng trăm viện nghiên cứu, trường đại học

Theo Đề án thành lập Trung tâm đổi mới sáng tạo Hà Nội, Hà Nội đặt mục tiêu xây dựng Sàn Giao dịch công nghệ Hà Nội trở thành hạ tầng khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo hiện đại, đa chức năng, đóng vai trò trung tâm dữ liệu công nghệ kết nối khu vực và quốc tế.

Sàn được định hướng là tổ chức trung gian chuyên nghiệp, thực hiện định giá, môi giới, xúc tiến chuyển giao công nghệ và thương mại hóa kết quả nghiên cứu, qua đó thúc đẩy phát triển kinh tế tri thức và kinh tế số, nâng cao năng suất, chất lượng sản phẩm hàng hóa và năng lực cạnh tranh của Thủ đô.

Theo Nghị quyết được HĐND Thành phố thông qua, đến năm 2030, Sàn Giao dịch công nghệ Hà Nội sẽ trở thành đầu mối trung gian của thị trường khoa học, công nghệ hiện đại, có vai trò dẫn dắt hệ sinh thái đổi mới sáng tạo, hỗ trợ khởi nghiệp sáng tạo không chỉ của Hà Nội mà còn của vùng Đồng bằng sông Hồng và cả nước, hướng tới trở thành sàn giao dịch công nghệ mang tầm khu vực và quốc tế.

Sàn hoạt động theo mô hình “Đầu tư công, quản trị tư”: Nhà nước đầu tư hạ tầng, còn việc quản trị, khai thác và cung ứng dịch vụ sẽ được thuê doanh nghiệp có năng lực chuyên môn thông qua hợp đồng thuê thầu công khai, minh bạch.

Về mục tiêu cụ thể, sàn phấn đấu thu hút ít nhất 20 quỹ đầu tư công nghệ trong và ngoài nước, kết nối 100 viện nghiên cứu và trường đại học, hợp tác với 500 doanh nghiệp có nhu cầu công nghệ, liên thông tối thiểu 10 nền tảng công nghệ khu vực và toàn cầu, và trở thành sàn giao dịch công nghệ hàng đầu Đông Nam Á.

Ngoài ra, sàn dự kiến đóng góp 5% vào tổng giá trị giao dịch công nghệ của Việt Nam, tạo khoảng 2.000 việc làm trực tiếp và gián tiếp, đồng thời hỗ trợ hình thành 100 doanh nghiệp khoa học và công nghệ mới, góp phần đưa Hà Nội trở thành trung tâm đổi mới sáng tạo hàng đầu cả nước.

Mô hình công - tư kiến tạo “thủ phủ” khởi nghiệp

Theo Đề án thành lập Trung tâm Đổi mới sáng tạo Hà Nội, Thành phố sẽ thành lập Trung tâm dưới hình thức công ty cổ phần, trong đó Nhà nước nắm cổ phần chi phối, do UBND thành phố Hà Nội quyết định thành lập. Đây được xem là bước ngoặt chiến lược trong phát triển hệ sinh thái khởi nghiệp và đổi mới sáng tạo của Thủ đô.

Nghị quyết thành lập Trung tâm Đổi mới sáng tạo được coi bước ngoặt chiến lược cho hệ sinh thái khởi nghiệp Thủ đô.

Trung tâm được phép thành lập chi nhánh, văn phòng đại diện, được cấp vốn từ ngân sách Thành phố và huy động các nguồn lực xã hội hợp pháp nhằm thực hiện nhiệm vụ thúc đẩy hệ sinh thái đổi mới sáng tạo.

Mô hình tổ chức hoạt động gồm Công ty mẹ - Công ty cổ phần Trung tâm Đổi mới sáng tạo Hà Nội, giữ vai trò điều phối, tham mưu, thiết kế và giám sát chính sách; và các công ty con, tiêu biểu là Vườn ươm công nghệ và doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo Hà Nội, phụ trách ươm tạo công nghệ, phát triển ý tưởng, hỗ trợ khởi nghiệp tiếp cận vốn, thị trường và hạ tầng nghiên cứu.

Vốn điều lệ dự kiến 100 tỷ đồng, trong đó 70% từ ngân sách Thành phố và 30% từ cổ đông xã hội. Trung tâm có quyền huy động thêm nguồn vốn hợp pháp khác để triển khai nhiệm vụ, trong khi hạ tầng công nghệ ban đầu được đầu tư 100% từ ngân sách Thành phố và giao Trung tâm quản lý, vận hành.

Trong đó, dự kiến gồm Tập đoàn CMC và Trường Đại học Bách khoa Hà Nội, mỗi bên 15%.

Trung tâm sẽ được hưởng các chính sách ưu đãi đặc biệt về thu hút nhân lực, quản lý tài sản, thuế, tín dụng, đất đai và thương mại hóa sản phẩm. Giai đoạn 2026–2030, Trung tâm đặt mục tiêu ươm tạo hơn 200 doanh nghiệp khởi nghiệp, huy động trên 500 tỷ đồng vốn đầu tư, triển khai 50 chương trình hợp tác quốc tế, tổ chức hơn 20 sự kiện mỗi năm, và đạt doanh thu 30–50 tỷ đồng/năm từ cung cấp dịch vụ, đảm bảo tự chủ tài chính và phát triển bền vững.

Khởi động không gian thử nghiệm cho công nghệ và mô hình kinh doanh mới

Nghị quyết 29/2025/NQ-HĐND quy định một số nội dung thử nghiệm có kiểm soát tại TP Hà Nội quy định hoạt động thử nghiệm có kiểm soát tạo cơ sở pháp lý cho phép các tổ chức, doanh nghiệp thử nghiệm sản phẩm, dịch vụ, mô hình kinh doanh mới trong phạm vi và thời gian nhất định, dưới sự giám sát của cơ quan quản lý. Đây là bước quan trọng nhằm thúc đẩy đổi mới sáng tạo, nâng cao năng suất, chất lượng và năng lực cạnh tranh của Thủ đô trong giai đoạn chuyển đổi số.

Hoạt động thử nghiệm có kiểm soát được coi là bước khởi đầu để hình thành hệ sinh thái thử nghiệm đổi mới sáng tạo. Không gian thử nghiệm được chia thành hai loại. Loại thứ nhất, không gian vật lý, bao gồm khu vực địa lý hoặc cơ sở hạ tầng kỹ thuật như phòng thí nghiệm, trung tâm công nghiệp văn hóa, cơ sở y tế, giáo dục, giao thông… được bố trí và kiểm soát có chủ đích

Loại thứ hai, không gian mạng, tức môi trường số tách biệt một phần khỏi hệ thống vận hành chính thức, cho phép mô phỏng, vận hành, kiểm chứng công nghệ, dữ liệu, phần mềm trong môi trường an toàn, có kiểm soát, với hạ tầng như mạng riêng ảo (VPN), đám mây cách ly, API, dữ liệu giả lập.

Tổ chức thực hiện thử nghiệm là các doanh nghiệp, tổ chức được UBND thành phố cấp phép, trong khi người dùng thử nghiệm là cá nhân, tổ chức tham gia trải nghiệm công nghệ, sản phẩm, dịch vụ hoặc mô hình mới. Mục tiêu trọng tâm là tạo lập môi trường thử nghiệm toàn diện về thể chế, hạ tầng kỹ thuật, công nghệ và tài chính để đánh giá rủi ro, chi phí, lợi ích và thúc đẩy thương mại hóa sản phẩm, hình thành doanh nghiệp khoa học công nghệ và nguồn nhân lực chất lượng cao.

Hoạt động thử nghiệm có kiểm soát cũng hỗ trợ xây dựng, hoàn thiện quy chuẩn, tiêu chuẩn, định mức kỹ thuật mới, cơ chế giám sát và phát triển thị trường.

Kết quả thực nghiệm sẽ làm căn cứ để sửa đổi, hoàn thiện pháp luật và áp dụng chính thức các mô hình, sản phẩm, dịch vụ mới. Đây là bước đầu hình thành hệ sinh thái thử nghiệm đổi mới sáng tạo, góp phần đưa Hà Nội trở thành trung tâm đổi mới sáng tạo hàng đầu cả nước.

10 năm thí điểm Quỹ đầu tư mạo hiểm Hà Nội

Quỹ Đầu tư mạo hiểm thành phố Hà Nội (Hanoi Venture Capital Fund - HVCF), theo Nghị quyết số 30/2025/NQ-HĐND, là mô hình thí điểm hợp tác công - tư (PPP) hoạt động theo hợp đồng hợp tác đầu tư kinh doanh, không có tư cách pháp nhân, nhằm hỗ trợ phát triển hệ sinh thái khởi nghiệp sáng tạo và thương mại hóa sản phẩm khoa học - công nghệ.

Quỹ hoạt động theo cơ chế thị trường, chấp nhận rủi ro, đảm bảo minh bạch, hiệu quả, tập trung đầu tư vào doanh nghiệp công nghệ cao, doanh nghiệp khoa học – công nghệ và khởi nghiệp sáng tạo ở các lĩnh vực trọng điểm của Hà Nội.

Thời gian thí điểm tối đa 10 năm. Cơ cấu tổ chức của Quỹ Đầu tư mạo hiểm TP Hà Nội được thiết kế theo mô hình tinh gọn: Đại hội nhà đầu tư là cơ quan quyền lực cao nhất của Quỹ, gồm UBND thành phố Hà Nội và tối đa 6 nhà đầu tư tư nhân tham gia góp vốn.

Dưới Đại hội là Hội đồng quản lý Quỹ, được Đại hội bầu ra, gồm tối đa 9 thành viên đại diện cho phần vốn góp của Nhà nước, nhóm nhà đầu tư tư nhân và các chuyên gia độc lập có kinh nghiệm trong lĩnh vực tài chính, khoa học, công nghệ.

Quỹ thuê Công ty quản lý Quỹ chuyên nghiệp để thực hiện các nghiệp vụ đầu tư, quản lý vốn, đánh giá dự án và triển khai hoạt động đầu tư theo hợp đồng quản lý Quỹ ký kết với Hội đồng quản lý Quỹ, nhằm bảo đảm tính chuyên nghiệp và tuân thủ nguyên tắc thị trường trong hoạt động của Quỹ.

Nguồn vốn hình thành từ ngân sách Thành phố (không quá 600 tỷ đồng, tối đa 49% vốn điều lệ), vốn góp tư nhân và các nguồn hợp pháp khác.

Nghị quyết cũng quy định cơ chế kiểm tra, giám sát và báo cáo kết quả, giao UBND Thành phố chịu trách nhiệm tổ chức triển khai và đánh giá hiệu quả. Quỹ được kỳ vọng là công cụ tài chính linh hoạt, thúc đẩy đổi mới sáng tạo, thu hút đầu tư tư nhân và góp phần đưa Hà Nội trở thành trung tâm khởi nghiệp và đổi mới sáng tạo hàng đầu cả nước.

Anh Lê