Công an Hà Tĩnh với nỗ lực 'làm mới' cơ sở cai nghiện

Chủ động tiếp nhận, triển khai đồng bộ

Ngay sau khi Bộ Công an ban hành Quyết định phê duyệt Đề án tiếp nhận nhiệm vụ quản lý công tác cai nghiện, Công an Hà Tĩnh đã nhanh chóng xây dựng kế hoạch hành động chi tiết, phân công trách nhiệm cho từng đơn vị. Một tổ công tác chuyên trách được thành lập, trực tiếp xuống cơ sở để khảo sát thực tế và phối hợp chặt chẽ với các phòng, ban của Sở Nội vụ nhằm nắm bắt đầy đủ hiện trạng hoạt động của Cơ sở cai nghiện ma túy.

Quá trình khảo sát được thực hiện toàn diện, từ hệ thống cơ sở vật chất, trang thiết bị, phương án bảo đảm an ninh, an toàn đến mô hình quản lý học viên, quy trình y tế, hồ sơ pháp lý và đội ngũ nhân lực. Việc đánh giá sâu sát này giúp lực lượng Công an chủ động nhận diện những khó khăn, bất cập cần điều chỉnh, đồng thời nhanh chóng xây dựng phương án vận hành mới phù hợp với yêu cầu quản lý chặt chẽ nhưng vẫn đảm bảo tính nhân văn trong công tác điều trị.

Công tác đào tại nghề tại cơ sở cai nghiện được Công an Hà Tĩnh chú trọng.

Đáng chú ý, trước cả thời điểm chính thức nhận bàn giao, Công an tỉnh đã điều động cán bộ Phòng Cảnh sát điều tra tội phạm về ma túy trực tiếp vào cơ sở để ăn ở, sinh hoạt, làm việc cùng đội ngũ viên chức cũ. Đây là bước đi thể hiện sự chủ động và cầu thị, giúp lực lượng Công an có điều kiện tiếp cận thực tế, hiểu sâu công việc, nắm bắt đặc thù tâm lý người nghiện cũng như cách thức tổ chức hoạt động thường ngày tại cơ sở.

Nhờ sự “cầm tay chỉ việc” này, cán bộ mới không còn bỡ ngỡ khi tiếp quản nhiệm vụ.Chính cách làm bài bản, chu đáo đó đã giúp quá trình chuyển giao diễn ra an toàn, thông suốt, không để xảy ra khoảng trống trong quản lý. Khi chính thức tiếp nhận, lực lượng Công an nhanh chóng ổn định tổ chức, đưa hoạt động của Cơ sở vào nền nếp; đồng thời từng bước siết chặt kỷ cương, chuẩn hóa quy trình để đáp ứng yêu cầu mới của Bộ Công an trong quản lý, giáo dục và hỗ trợ học viên cai nghiện ma túy.

Nâng cấp cơ sở vật chất - Tăng cường an ninh, an toàn

Một trong những thách thức lớn nhất khi Công an tỉnh tiếp nhận nhiệm vụ quản lý Cơ sở cai nghiện ma túy là hệ thống cơ sở vật chất đã xuống cấp sau thời gian dài sử dụng. Nhiều hạng mục không còn đáp ứng yêu cầu về an toàn, sinh hoạt và điều trị, trong khi số lượng học viên luôn biến động, tiềm ẩn nhiều nguy cơ mất an ninh trật tự. Trước thực trạng đó, Công an Hà Tĩnh đã triển khai rà soát, sửa chữa khẩn trương, bài bản.

“Thầy giáo đặc biệt” dạy chữ cho học viên chưa biết chữ tại Cơ sở cai nghiện.

Các khu nhà ở của cán bộ, tòa nhà hành chính, bệnh xá, khu điều trị và khu sinh hoạt của học viên được nâng cấp đồng bộ. Nhiều hạng mục hư hỏng được thay mới, bổ sung trang thiết bị thiết yếu, đảm bảo điều kiện sinh hoạt, khám chữa bệnh và trị liệu tâm lý. Việc cải thiện cơ sở vật chất không chỉ mang tính kỹ thuật mà còn thể hiện tinh thần nhân văn, tạo môi trường điều trị ổn định, giảm áp lực tâm lý cho người cai nghiện.

Đặc biệt, để bảo đảm an ninh, an toàn tuyệt đối, Công an tỉnh đã đầu tư lắp đặt hệ thống 68 camera giám sát hiện đại, trải đều khắp các khu vực trọng điểm: khu điều trị, khu nội trú, kho vật tư, khu bếp, cổng ra vào và các tuyến hành lang. Hệ thống này cho phép theo dõi 24/24, hỗ trợ phát hiện kịp thời các tình huống bất thường, ngăn chặn nguy cơ trốn khỏi cơ sở, tự gây thương tích hay thẩm lậu ma túy từ bên ngoài. Đây được xem là bước tiến quan trọng trong chuyên nghiệp hóa công tác quản lý.

Công tác quản lý trong quá trình cai nghiện được bảo đảm an ninh, an toàn tuyệt đối.

Song song với đầu tư vật chất, Công an tỉnh cũng xây dựng hàng loạt quy chế phối hợp để tạo mạng lưới hỗ trợ an ninh đa tầng. Quy chế phối hợp giữa Cơ sở với Công an xã Cẩm Xuyên giúp kết nối thông tin hai chiều, hỗ trợ xử lý nhanh các vụ việc phát sinh, nhất là trong kiểm soát đối tượng thân nhân hoặc người lạ tiếp cận khu vực cơ sở. Cùng với đó, sự phối hợp giữa Phòng Cảnh sát điều tra tội phạm về ma túy và Phòng Cảnh sát cơ động hình thành “vành đai an ninh” vững chắc, sẵn sàng ứng phó với các tình huống phức tạp như gây rối, chống đối, tụ tập đông người hay các hành vi vi phạm nội quy.

Nâng cao hiệu quả trong công tác cai nghiện

Hiện nay, Cơ sở cai nghiện ma túy tỉnh Hà Tĩnh đang cai nghiện 110 người cai nghiện. Điểm nổi bật nhất trong công tác giáo dục, trị liệu chính là mô hình “Thắp lại niềm tin, vượt qua bóng tối, vươn tới tương lai”, một chương trình giàu tính nhân văn được tổ chức định kỳ 2 lần/tháng, đến nay đã thực hiện 18 buổi. Thông qua giao lưu văn hóa, văn nghệ, tuyên truyền pháp luật, giáo dục kỹ năng sống, mô hình đã tạo chuyển biến rõ rệt về tâm lý, nhận thức của học viên. Bên cạnh đó, Cơ sở duy trì 4 tổ lao động trị liệu: Chăn nuôi, rau màu, giấy, đan lát, với thời lượng 6–7 giờ/ngày.

Thường xuyên phổ biến kiến thức về kinh tế, văn hóa xã hội và thời sự chính trị trong và ngoài nước cho học viên.

Mỗi ngày học viên dậy từ 5h30 tập thể dục, chiều chơi thể thao rèn luyện sức khỏe, tạo môi trường sinh hoạt nề nếp hơn. Định kỳ sáng thứ hai đầu tuần, đơn vị tổ chức lễ chào cờ, hát Quốc ca, một hoạt động mang ý nghĩa giáo dục sâu sắc, giúp học viên củng cố lòng tự hào dân tộc, ý thức công dân. Không chỉ học văn hóa, pháp luật, học viên cai nghiện hiện nay còn được huấn luyện PCCC, thực hành các phương án chữa cháy, thoát nạn theo phương châm “4 tại chỗ” để tạo môi trường giáo dục, trị liệu toàn diện, giúp học viên rèn luyện thể chất, ý thức, kỹ năng sống và tinh thần trách nhiệm.

Nét mới tại cơ sở cai nghiện ma túy kể từ khi Công an Hà Tĩnh tiếp nhận và vận hành, là đã tổ chức được các lớp xóa mù chữ cho học viên chưa biết chữ. Những cán bộ công an có năng khiếu sư phạm đã trở thành những người thầy dạy chữ đặc biệt trong môi trường đặc biệt, và chỉ sau thời gian ngắn triển khai, lớp học này đã giúp cho nhiều người biết đọc, biết viết, trong số đó có nhiều học viên đã ngoại tam tuần, tứ tuần như anh Hoàng Phi Hổ (41 tuổi), trú tại xã Can Lộc; học viên Nguyễn Khắc Chung (56 tuổi), trú xã Sơn Hồng...

Đại úy Trần Ngọc Linh, cán bộ của Cơ sở cai nghiện chia sẻ, các học viên có cái tâm muốn thay đổi, chỉ là mất tự tin nên biết kiên nhẫn, nhẹ nhàng một chút thì sẽ mang lại hiểu quả rõ rệt. Ở cơ sở cai nghiện này, dạy chữ không chỉ để biết đọc, biết viết mà quan trọng hơn là giúp các học viên tìm lại giá trị của bản thân.

Nhiều sản phẩm lành nghề được học viên tại cơ sở cai nghiện ma túy thực hiện đã đáp ứng được thị hiếu của người tiêu dùng.

Trung tá Nguyễn Thanh Sỹ, Trưởng Cơ sở cai nghiện ma túy tỉnh Hà Tĩnh cho biết thêm, quá trình cai nghiện được kết hợp chặt chẽ với phát triển nghiệp vụ theo hướng chủ động, sâu sát và phục vụ trực tiếp công tác đấu tranh tội phạm. Từ ngày 1/3 đến nay đã thu thập 75 nguồn tin liên quan ma túy trên địa bàn. Sự phối hợp này giúp chủ động phòng ngừa nguy cơ tái nghiện, kịp thời phát hiện học viên có biểu hiện bất thường, thậm chí ngăn chặn các nguy cơ tự sát hoặc âm mưu đưa chất ma túy vào Cơ sở.

Cùng với việc nâng cấp cơ sở vật chất, chuyên nghiệp hóa quy trình, Công an Hà Tĩnh chú trọng xây dựng môi trường giáo dục nhân văn, khích lệ, tạo động lực. Cơ sở đã số hóa toàn bộ hồ sơ người cai nghiện, rút ngắn thời gian tìm kiếm, xử lý, quản lý dữ liệu; tăng tính chính xác, đồng bộ.

Sự kết nối giữa nhiệm vụ quản lý học viên và nhiệm vụ đấu tranh tội phạm còn mang ý nghĩa đặc biệt quan trọng, kịp thời phát hiện những trường hợp có biểu hiện bất thường, những nguy cơ tự gây thương tích hoặc có ý đồ tiếp tay cho các đối tượng bên ngoài đưa ma túy vào. Nhờ đó, nhiều tình huống phức tạp đã được ngăn chặn từ sớm, không để phát sinh hậu quả đáng tiếc.

Tạo sân chơi lành mạnh cho học viên cũng được Lãnh đạo Cơ sở cai nghiện quan tâm.

Song song với việc hiện đại hóa quản lý, Công an Hà Tĩnh dồn lực xây dựng môi trường giáo dục mang tính trị liệu và nhân văn. Hồ sơ của toàn bộ học viên đã được số hóa, giúp rút ngắn thời gian tra cứu, nâng cao độ chính xác và đồng bộ trong quản lý dữ liệu. Việc ứng dụng công nghệ cũng tạo bước chuyển từ mô hình quản lý truyền thống sang mô hình quản lý hiện đại, minh bạch và hiệu quả hơn.

Theo Trung tá Nguyễn Thanh Sỹ, trong bối cảnh tình hình tội phạm và tệ nạn ma túy ngày càng diễn biến phức tạp, công tác cai nghiện, quản lý, giáo dục học viên không chỉ là nhiệm vụ chuyên môn mà còn là trách nhiệm đối với cộng đồng. Do đó, những người làm công tác cai nghiện luôn xác định phải đổi mới phương pháp, nâng cao chất lượng điều trị, tư vấn tâm lý và rèn luyện kỹ năng sống cho học viên, giúp họ tái hòa nhập cộng đồng bền vững.

Điều quan trọng nhất là giúp học viên nhận ra giá trị của bản thân, hiểu rằng họ luôn có cơ hội làm lại cuộc đời nếu thật sự quyết tâm. Mỗi trường hợp tiến bộ, mỗi người trở về địa phương với cuộc sống lành mạnh là một thành công của tập thể Cơ sở cai nghiện ma túy tỉnh Hà Tĩnh.

Hồng Nhung