Công nhân chật vật mưu sinh cuối năm (kỳ 3): Tự cứu mình

“Tăng ca” ngoài chợ

Khu chợ vỉa hè trên đường Hồ Học Lãm (phường An Lạc, quận Bình Tân) chiều ngày 15/11, bỗng nghe một giọng chào mời rặt miền Trung: “Mua chả cá Phú Yên đi chị, tươi và ngon lắm. Em bán rẻ cho!”. Ngoảnh lại, tôi thấy chị bán hàng còn mặc nguyên bộ đồng phục công nhân Công ty Tỷ Hùng. Chị vừa cười vừa nói: “Em làm công nhân ở đó, vừa tan ca là em liền dọn hàng bán chả cá cho kịp chợ chiều”.

Xao xác khu trọ công nhân

Chị chủ hàng chả cá có vóc người nhỏ nhắn, tính tình cởi mở giới thiệu tên Lê Thị Thùy Trang (35 tuổi, quê Phú Yên), làm công nhân ở khâu hoàn thành sản phẩm của Công ty Tỷ Hùng được 9 năm, lương gần 7 triệu đồng/tháng. “Từ đầu năm 2022 đến nay, công ty không tăng ca, chỉ làm việc đến 16 giờ 30, thu nhập giảm sút nên em tìm việc làm thêm. Có người nhà ở Phú Yên giới thiệu mối chả cá ngon, đảm bảo an toàn thực phẩm nên em lấy vài ký rồi ra chợ bán thử. Lúc đầu chỉ có chị em trong công ty mua ủng hộ, sau nhiều người ăn thấy ngon nên em mạnh dạn đặt thêm hàng. Cứ sau giờ làm ở nhà máy, mình lại ra chợ vào ca 3, kiếm thêm đồng ra đồng vào phụ gia đình” - Trang thật thà kể.

Tâm sự về hoàn cảnh, Trang cho biết, chồng làm thợ hồ, rày đây mai đó nhưng thu nhập bấp bênh, bữa có bữa không. Ngoài con trai 8 tuổi đang gửi ở quê, Trang còn nuôi thêm hai cháu đang học lớp 10 và lớp 3. Dành dụm được khoản nào, chị lại gửi về quê cho các con ăn học. Giới thiệu nào chả chiên, chả lụa, cá bào… mỗi món Trang kiếm lời khoảng 10.000 đồng. Ngày Chủ nhật, Trang còn ra chợ Tân Bình (quận Tân Bình) lấy thêm quần áo bán trên facebook…

“Chỉ còn ít ngày nữa em sẽ thành người thất nghiệp, chắc chắn từ đây đến Tết không thể xin được việc mới. Những việc làm thêm này tạm thời thành nghề chính, ít ra vẫn có thể kiếm được tiền để nuôi con. Dù khó khăn thế nào, vợ chồng cũng quyết bám trụ thành phố, ai thuê mướn gì cũng nhận miễn sao lo cho các con ăn học nên người” - Trang khẳng định. Mua ủng hộ ít chả cá, chị công nhân cười tươi khoe, hôm nay “trúng mánh” vì có nhiều khách ủng hộ, lời được hơn trăm ngàn đồng.

Dù chưa đến nỗi mất việc nhưng anh Nguyễn Văn Tâm (40 tuổi, quê An Giang), công nhân công ty Pouyuen cũng bị giảm việc, không tăng ca. “Thu nhập không đủ nuôi vợ con, tôi đăng ký hãng xe ôm công nghệ để làm thêm. Từ chở khách, vận chuyển hàng hóa đến giao thức ăn… tôi đều nhận chạy. Nửa năm qua, bất kể mưa gió, tôi đều bắt đầu ra đường vào “ca 3” từ 17 giờ đến 22 giờ mỗi ngày, thu nhập khoảng 100.000 đồng” - anh Tâm nói.

Vừa tan ca, chị Lê Thị Thùy Trang vội ôm mẹt chả cá ra chợ bán kiếm thêm thu nhập

Mặc chiếc áo của một hãng xe công nghệ ra bên ngoài bộ đồ công nhân, anh Tâm tạm biệt chúng tôi để nhận một đơn hàng giao thức ăn khách vừa đặt qua ứng dụng. Anh vui vẻ nói thêm, nhiều bạn bè của anh cũng “hai tay, ba việc” như thế từ khi công ty gặp khó. “Vợ mình sau giờ tan ca cũng nhận chân dán lịch Tết tại một cơ sở gần khu trọ. Các con đều chuyển về quê nhờ ông bà trông hộ từ lúc dịch đến nay. Lắm lúc nhớ con nhưng vì cuộc sống, vì mưu sinh, mình đều cố nén lại. Hy vọng có thêm thu nhập để Tết này về quê, mua cho con tấm áo mới và món đồ chơi yêu thích” - anh Tâm nói nhanh rồi lao vút xe hòa vào dòng người tấp nập. Sài thành đã bắt đầu lên đèn!

Học nghề kiếm thêm thu nhập

Khu trọ công nhân trong con hẻm nhỏ trên đường An Dương Vương (quận 8) có hơn 50 phòng trọ chia thành nhiều khu. Đây là nơi ở của rất nhiều công nhân Công ty Pouyuen, Nhựa Chợ Lớn, Tỷ Hùng… Khu này còn có một khoảng đất trống, chủ nhà chưa xây thêm phòng đã trở thành sân chơi cho trẻ con mỗi chiều về.

Tưởng có người đến hỏi thuê phòng, bà Tâm (người thuê trọ) cho hay, còn nhiều phòng trống do công nhân không có việc làm nên về quê hết cả. “Tôi ở đây trông cháu nội cho các con đi làm, nhưng công việc cũng khó khăn lắm. Cứ tưởng rằng sau dịch, mọi việc sẽ tươi sáng hơn nhưng không ngờ…” - bà Tâm bỏ lửng câu nói.

Vừa đút cơm cho con, vừa tranh thủ liên hệ với người quen để tìm việc làm thêm, chị Lý Kim Nhạn (25 tuổi, quê Kiên Giang), công nhân Công ty TNHH 3Q Vina (phường 16, quận 8) chuyên may quần áo xuất khẩu tâm sự, may mắn là công ty vẫn có đơn hàng, công nhân làm việc suốt tuần. “Tuy không tăng ca nhưng có việc đều đặn, thu nhập 6 triệu/tháng cũng đủ để em nuôi con, trả tiền nhà trọ. Như vậy là mừng rồi, vì trong xóm trọ này, nhiều công nhân bị sa thải, thất nghiệp vì công ty không có đơn hàng” - Nhạn tâm sự.

Căn phòng trọ bình dân rộng chừng 6m2 có giá thuê 1,7 triệu đồng/tháng này là “tổ ấm” gia đình nhỏ ba người của Nhạn suốt 4 năm qua. Trong phòng không có gì quý giá ngoài chiếc xe máy cũ. Chồng của Nhạn cũng là công nhân chuyên sản xuất bao bì nhựa, cũng phải nghỉ luân phiên. “Thu nhập bấp bênh nên chúng em phải co kéo lắm mới đủ chi phí sinh hoạt, gửi con đi trẻ, thuê nhà… Em cũng tính học thêm nghề “lận lưng” nhưng lại không có tiền. Mấy tháng trước có mối gia công dán kẹp tóc giao làm tại nhà, nhưng giờ hàng ít đi nên họ cũng không kêu mình nữa…” - người mẹ trẻ nén tiếng thở dài.

Nếu có tiền thưởng Tết, tôi sẽ mua thêm chiếc máy may để nhận hàng về gia công, kiếm thêm thu nhập - chị Lê Thị Quyên (40 tuổi, công nhân Công ty Nhựa Chợ Lớn) nói. Đầu tư một chiếc máy may cũng tầm 7-8 triệu đồng. Số tiền tuy không quá lớn nhưng lại vượt quá khả năng của chị, nhất là không biết Tết này có được thưởng hay không, bởi công ty chỉ còn cho công nhân làm việc từ 3-4 ngày/tuần. Chị Quyên trầm tư nói, 20 năm bươn chải ở Sài Gòn, nhưng chưa bao giờ thấy khó khăn như lúc này.

Những người công nhân tôi gặp đều có chung quyết tâm, phải tự lực cánh sinh đứng lên, bởi trước mắt họ là cả gia đình đang chờ đợi, là những đứa con tuổi ăn tuổi học chờ cha mẹ gửi tiền về…

Uyên Phương (Còn nữa)