Đảm bảo an toàn trên môi trường số

Yêu cầu cấp bách hợp thức hóa 2 Luật

Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XIII đã xác định: “An ninh mạng ngày càng tác động mạnh, nhiều mặt, đe dọa nghiêm trọng đến sự phát triển ổn định, bền vững của thế giới, khu vực và đất nước ta”. Tuy nhiên, thực tế cho thấy, hoạt động tấn công mạng, gián điệp mạng của các nhóm tin tặc, lộ mất thông tin, dữ liệu cá nhân diễn ra ngày càng nguy hiểm. Cụ thể, hoạt động tấn công mạng, gián điệp mạng tại Việt Nam diễn ra ngày càng phức tạp, ảnh hưởng nghiêm trọng đến an ninh quốc gia. Các nhóm tin tặc quốc tế đã tổ chức chiến dịch tấn công mã hóa dữ liệu, đòi tiền chuộc quy mô lớn chưa từng có nhằm vào các tập đoàn, doanh nghiệp tài chính, năng lượng, viễn thông làm ngưng trệ hoạt động điều hành, quản trị xã hội, gây thiệt hại lớn về kinh tế, ảnh hưởng tình hình ANTT.

Đại tướng Lương Tam Quang, Ủy viên Bộ Chính trị, Bộ trưởng Bộ Công an và các đại biểu tham quan gian hàng tại Ngày hội An ninh mạng Việt Nam.

Các đối tượng lợi dụng các lỗ hổng, điểm yếu bảo mật tại các hệ thống để trực tiếp tấn công, xâm nhập, đánh cắp thông tin, dữ liệu cá nhân để trao đổi, mua bán trên không gian mạng. Cùng với đó, hoạt động chống phá Đảng và Nhà nước trên không gian mạng. Trong bối cảnh tình hình thế giới, khu vực có nhiều diễn biến phức tạp, các điểm nóng về chính trị, xung đột vũ trang xảy ra tại nhiều nơi. Trong nước diễn ra các sự kiện, chính trị đối ngoại quan trọng; nhân sự lãnh đạo cấp cao có nhiều sự thay đổi; phát sinh nhiều vụ việc phức tạp về ANTT. Các thế lực thù địch, số đối tượng chống đối trong, ngoài nước triệt để lợi dụng đăng tải nhiều tin, bài viết, video tuyên truyền phá hoại tư tưởng, trong đó tập trung chủ yếu trên các nền tảng mạng xã hội.

Hoạt động sử dụng công nghệ cao để thực hiện hành vi phạm tội, xâm phạm TTATXH diễn ra ngày càng phức tạp, gây bức xúc trong xã hội, gây thiệt hại lớn về tài sản cho người dân, nhất là hoạt động lừa đảo, chiếm đoạt tài sản, đánh bạc và tổ chức đánh bạc, truyền bá văn hóa phẩm đồi trụy, mua bán vũ khí, vật liệu nổ, ma túy, bằng cấp giả.

Một việc chỉ giao cho một cơ quan chủ trì, chịu trách nhiệm chính

Để bảo đảm an ninh mạng, đấu tranh phòng, chống tội phạm mạng, năm 2015, Luật An toàn thông tin mạng được xây dựng và ban hành; năm 2018, Luật An ninh mạng được ban hành. Đến nay, quá trình triển khai thực hiện 2 Luật này đã mang lại hiệu quả tốt trong công tác bảo đảm an ninh mạng, phòng, chống tội phạm mạng.

Thực hiện chủ trương của Bộ Chính trị và Ban Chỉ đạo Trung ương Tổng kết việc thực hiện Nghị quyết số 18-NQ/TW ngày 25/10/2017 của Hội nghị Trung ương 6 khóa XII, ngày 18/02/2025, Chính phủ đã ban hành Nghị định số 02/2025/NĐ-CP quy định về chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ chức của Bộ Công an (có hiệu lực từ ngày 1/3/2025), theo hướng giảm tầng nấc, giảm cấp trung gian để tinh, gọn, mạnh, hoạt động hiệu năng, hiệu lực, hiệu quả, khắc phục triệt để tình trạng trùng dẫm, chia cắt về địa bàn, lĩnh vực, gây khó khăn, giảm hiệu quả trong tổ chức phục vụ người dân, doanh nghiệp, nhằm phục vụ nhân dân tốt hơn.

Về chức năng, nhiệm vụ, Bộ Công an tiếp nhận 5 nhóm nhiệm từ các bộ, ngành, trong đó tiếp nhận nhiệm vụ quản lý nhà nước về an toàn thông tin mạng từ Bộ Thông tin và Truyền thông (trước đây). Bộ Công an giao Cục An ninh mạng và phòng chống tội phạm sử dụng công nghệ cao là đơn vị trực tiếp tiếp nhận nhiệm vụ quản lý nhà nước về an toàn thông tin mạng; đặc biệt là việc tiếp nhận, giải quyết 10 thủ tục hành chính thuộc 3 dịch vụ công: Cấp phép, cấp lại, gia hạn, sửa đổi, bổ sung giấy phép kinh doanh sản phẩm, dịch vụ an toàn thông tin mạng; Cấp phép, cấp lại giấy phép nhập khẩu sản phẩm an toàn thông tin mạng; Cấp Giấy chứng nhận tên định danh.

Trước tình hình trên, yêu cầu hoàn thiện, sửa đổi các văn bản quy phạm pháp luật là hết sức cấp bách để đảm bảo đáp ứng yêu cầu quản lý nhà nước theo mô hình tổ chức mới, trong đó, phải khẩn trương hợp nhất Luật An ninh mạng năm 2018 và Luật An toàn thông tin mạng năm 2015 thành Luật An ninh mạng theo nguyên tắc không làm thay đổi chức năng, nhiệm vụ của các bộ, ngành, không tạo ra chính sách mới; bảo đảm thực hiện đúng tinh thần Nghị quyết số 18 của Ban Chấp hành Trung ương về một số vấn đề tiếp tục đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả là “một việc chỉ giao cho một cơ quan chủ trì, chịu trách nhiệm chính”, bảo đảm phân công, phân cấp rõ ràng tránh chồng chéo chức năng, nhiệm vụ, phạm vi quản lý, bỏ sót địa bàn, chỉ quy định trong Luật này những nội dung đúng thẩm quyền của Quốc hội, không quy định những vấn đề thuộc thẩm quyền của Chính phủ, các bộ và các cơ quan khác, không quy định lại những nội dung đã được quy định trong các luật khác; đối với những vấn đề mới thực tiễn biến động thường xuyên, chưa ổn định thì chỉ quy định khung, mang tính nguyên tắc và giao Chính phủ, các Bộ quy định.

Vì vậy, việc hợp nhất hai luật thành một luật An ninh mạng duy nhất theo trình tự, thủ tục rút gọn là yêu cầu cấp bách; tạo ra một khung pháp lý rõ ràng, minh bạch, thống nhất và đồng bộ, loại bỏ sự chồng chéo, mâu thuẫn, đáp ứng yêu cầu quản lý và bảo vệ không gian mạng trong kỷ nguyên số.

Yêu cầu hợp nhất còn là sự cụ thể hóa chủ trương của Đảng và Nhà nước về việc tinh gọn bộ máy, hoạt động hiệu lực, hiệu quả; thực hiện đúng tinh thần Nghị quyết số 18-NQ/TW "một việc chỉ giao cho một cơ quan chủ trì, chịu trách nhiệm chính", khắc phục triệt để tình trạng trùng lặp, chồng chéo chức năng, nhiệm vụ, và giảm tầng nấc trung gian.

Xuân Mai