Đảm bảo công bằng, quan tâm chăm sóc sức khỏe người dân và công tác y tế vùng sâu, vùng xa

Đại biểu Đặng Bích Ngọc (đoàn tỉnh Phú Thọ) phát biểu dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về một số cơ chế, chính sách đột phá cho công tác bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe Nhân dân. Ảnh: Media quochoi

Xác định rõ các nhóm đối tượng được ưu tiên để thực hiện khám sức khỏe định kỳ từ đầu năm 2026

Quan tâm đến quyền lợi chăm sóc sức khỏe và giảm chi phí y tế cho người dân theo Điều 1 của dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về một số cơ chế, chính sách đột phá cho công tác bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe Nhân dân, đại biểu Đặng Bích Ngọc (đoàn Phú Thọ) cho rằng, đây là chủ trương rất quan trọng để triển khai thực hiện các nội dung mà Bộ Chính trị đã đặt ra trong Nghị quyết số 72.

Theo dự thảo, bắt đầu từ năm 2026, người dân sẽ được khám sức khỏe định kỳ hoặc khám sàng lọc miễn phí ít nhất một năm 1 lần theo nhóm đối tượng và lộ trình ưu tiên. Đại biểu Đặng Bích Ngọc cho biết, người dân đang rất mong chờ tất cả sẽ được thực hiện khám sức khỏe ít nhất 1 lần/năm. Điều này đặt ra yêu cầu chúng ta phải có lộ trình chuẩn bị, trước mắt tập trung khám sức khỏe định kỳ theo nhóm đối tượng và có lộ trình ưu tiên theo thứ tự.

Phó Chủ tịch Quốc hội Vũ Hồng Thanh điều hành phiên họp tại Hội trường sáng 2/12. Ảnh: Media quochoi

Đại biểu cũng bày tỏ sự quan ngại khi thực tế hiện nay, mạng lưới y tế cơ sở tại các địa phương còn rất khó khăn, chưa đồng đều giữa các nơi, vùng miền trong cả nước, đặc biệt là vùng sâu, vùng xa, vùng đồng bào dân tộc thiểu số và vùng kinh tế xã hội còn nhiều khó khăn. Các điều kiện về cơ sở vật chất chưa đáp ứng yêu cầu thực tế; máy móc, thiết bị, hệ thống mạng, công nghệ thông tin để thực hiện hồ sơ sức khỏe điện tử cho toàn bộ người dân là vô cùng khó khăn. Cùng với đó, là thiếu hụt đội ngũ y, bác sĩ, nguồn nhân lực, những người có thể thực hiện được nhiệm vụ trong môi trường điện tử.

"Thực tế, thời gian qua khi đoàn đại biểu Quốc hội đi khảo sát việc thực hiện mô hình chính quyền địa phương 2 cấp cho thấy, các trạm y tế xã, phường còn rất khó khăn về đội ngũ y, bác sĩ. Cơ sở vật chất trang thiết bị không đáp ứng yêu cầu khám bệnh. Có những máy móc thiết bị đã quá cũ, chỉ có mang tính chất hình thức để đảm bảo các tiêu chí theo quy định mà không dùng được, không có bác sĩ sử dụng. Do đó rất lãng phí, khó có thể đáp ứng được yêu cầu khám bệnh ban đầu cho người dân", đại biểu cho biết.

Căn cứ từ thực tế, đại biểu đề xuất dự thảo Nghị quyết cần đưa các nhóm đối tượng được ưu tiên đầu tiên để thực hiện khám sức khỏe định kỳ từ đầu năm 2026 bao gồm: nhóm người dân tộc thiểu số ở vùng sâu, vùng xa, vùng đặc biệt khó khăn; các hộ nghèo, hộ cận nghèo, nhóm người yếu thế. Như vậy, sẽ tạo điều kiện cho các đối tượng này được tiếp cận, khám sức khỏe; đồng thời, đảm bảo mọi người dân được tiếp cận với các dịch vụ y tế, đảm bảo tính công khai, minh bạch, khách quan trong quá trình tổ chức thực hiện.

Các đại biểu tại phiên họp. Ảnh: Media quochoi

Cần lộ trình cho việc tạo lập hồ sơ sức khỏe điện tử

Theo đại biểu Đặng Bích Ngọc, nếu dự thảo Nghị quyết quy định cứng "trong năm 2026 phải hoàn thành việc tạo lập hồ sơ sức khỏe điện tử" là không khả thi, tạo áp lực, gây khó khăn cho các địa phương trong quá trình tổ chức triển khai thực hiện.

Đại biểu chỉ ra trên thực tế, hệ thống công nghệ thông tin ở cơ sở khó có thể đáp ứng được ngay yêu cầu thực hiện tạo lập sổ sức khỏe điện tử. Trong khi đó ở những địa bàn vùng sâu, vùng xa, vùng đồng bào dân tộc thiểu số, đa phần những người cao tuổi họ không có điện thoại, smartphone, không dùng điện thoại, không biết kết nối mạng. "Không sử dụng được công nghệ thông tin thì việc sử dụng sổ sức khỏe điện tử là rất khó thực thi", đại biểu nêu.

Trên cơ sở phân tích thực tế, đại bểu Đặng Bích Ngọc đề nghị, dự thảo Nghị quyết nên quy định theo hướng "phấn đấu từ năm 2026, thực hiện và hoàn thành việc tạo lập sổ sức khỏe điện tử cho toàn bộ người dân". Đồng thời, cần có lộ trình dài hơi, trước mắt tập trung thực hiện ở những địa bàn đáp ứng yêu cầu về cơ sở vật chất và nguồn nhân lực.

Có chính sách đột phá để giữ chân bác sĩ ở vùng sâu, vùng xa, vùng biên giới

Đại biểu Đặng Bích Ngọc nêu lên một thực tế: có nhiều trạm y tế xã ở các vùng đặc biệt khó khăn không có bác sĩ cơ hữu hoặc chỉ có bác sĩ kiêm nhiệm nhiều công việc. Do cơ chế chính sách hiện nay chưa đủ mạnh để thu hút, giữ chân bác sĩ có trình độ chuyên môn về làm việc và gắn bó lâu dài với tuyến y tế cơ sở, nhất là ở những vùng sâu, vùng xa, vùng kinh tế khó khăn.

Các đại biểu tại phiên họp. Ảnh: Media quochoi

Bên cạnh đó, bà Ngọc cũng thẳng thắn chỉ ra việc các y, bác sĩ ở tuyến cơ sở còn hạn chế về chuyên môn, thiếu kinh nghiệm thực tế; vẫn còn tình trạng cán bộ y tế cơ sở không biết vận hành hoặc không sử dụng thành thạo các thiết bị như máy siêu âm, điện tim, gây lãng phí và không phát huy được tác dụng trong chăm sóc sức khỏe ban đầu cho người dân.

Chính vì vậy, để thực hiện đột phá trong thời gian tới, đại biểu Đặng Bích Ngọc đề nghị: Cần xây dựng các chính sách thu hút nhân lực đặc biệt theo vùng miền, có cơ chế đào tạo, bồi dưỡng; chú trọng phát triển đổi ngũ nhân lực tại chỗ là người dân tộc thiểu số hoặc triển khai các chương trình đào tạo đặc thù theo hình thức cầm tay chỉ việc cho cán bộ y tế vùng sâu vùng xa, vùng đồng bào dân tộc thiểu số, vùng có điều kiện kinh tế khó khăn. Đồng thời, thực hiện luân phiên cán bộ tuyến trên hỗ trợ chuyển giao kỹ thuật cho tuyến xã, đẩy mạnh ứng dụng chuyển đổi số để tư vấn khám chữa bệnh từ xa.

Đặc biệt, đại biểu cho rằng, phải có được cơ chế phù hợp để thực hiện đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ nhân lực là y bác sĩ người địa phương, nhất là những người đã gắn bó làm việc lâu năm. Vì là những người đã bám bản, bám làng nên họ xác định sẽ gắn bó lâu dài với nhân dân. Việc tạo cơ chế phù hợp sẽ xây dựng, giữ chân được đội ngũ y bác sĩ ở cơ sở, đáp ứng yêu cầu công tác khám chữa bệnh ở tuyến xã, phường.

"Khi các giải pháp được triển khai đồng bộ toàn diện, liên thông và phù hợp với điều kiện thực tiễn thì mới có thể thực hiện tốt mục tiêu nâng cao chất lượng dịch vụ y tế, bảo đảm quyền tiếp cận chăm sóc sức khỏe cho người dân trên cả nước", bà Ngọc nhấn mạnh.

HKD