Dấu ấn trường xưa

Chi Lăng - Mảnh đất lịch sử oai hùng trong các cuộc kháng chiến của dân tộc. Nơi đây vốn là một thung lũng có sông Thương chảy qua, trải dài gần 20 km. Phía Đông thung lũng là dãy núi đất Thái Họa – Bảo Đài, còn phía Tây là dãy núi đá Cai Kinh hùng vĩ. Tôi may mắn được sinh ra, lớn lên và trưởng thành từ mảnh đất rất đỗi thơ mộng, hiền hòa này.

Niên khóa 1981-1982, chúng tôi vào nhập học tại Trường THPT Chi Lăng A. Thầy cô và các anh chị khối lớp trên đón chúng tôi bằng những giai điệu hùng tráng, rất đỗi tự hào “Chúng ta là học sinh Chi Lăng” (sáng tác của thầy Nguyễn Văn Ngọc, giáo viên nhà trường). Bên cạnh việc thi đua, học tốt, rèn luyện tốt, chúng tôi còn tham gia lao động, xuống dòng sông Thương cạnh trường để gánh cát về xây dựng trường, lớp. Dòng sông Thương trong mắt chúng tôi thật đẹp, mơ màng cùng làn khói lam chiều xen mùi thơm gạo mới trong liêu xiêu xóm làng ven sông…

Vào đầu năm 1983, khi đó tôi đang là học sinh lớp 11D. Mặc dù không phải là học sinh giỏi văn nhưng tôi được các bạn trong trường nể phục vì đã có nhiều thơ, truyện, tin bài đăng trên các báo trong nước và cả báo ảnh “Phụ nữ Liên Xô” ở nước ngoài. Một số bạn mê văn học kết bạn, hay gặp nhau bàn luận văn chương, chữ nghĩa. Thế là chúng tôi thành lập một nhóm gồm gần hai chục thành viên, kiểu như Câu lạc bộ thơ - văn bây giờ với tên gọi “Văn nghệ Sông Thương”. Trong thời gian gần hai năm, nhóm đã sáng tác hàng trăm tác phẩm thơ, tản văn, truyện ngắn, nhạc, kịch, tranh vẽ và ra đời 2 cuốn đặc san “Văn nghệ Sông Thương” 24 trang viết tay được trang trí các chuyên mục rất bài bản. Bên cạnh đó, nhiều tác phẩm của học sinh được đăng trên một số báo, tạp chí địa phương, trung ương. Đặc biệt, Báo Quân khu 1 số báo ra tháng 12 năm 1983 đã dành nửa trang báo giới thiệu các bài viết của nhóm “Văn nghệ Sông Thương”.

Tác giả giới thiệu cuốn đặc san “Văn nghệ Sông Thương” (Ảnh: Hoàng Chiến)

Từ phong trào sáng tác, trao đổi văn chương với nhau, các thành viên nhóm có những tiến bộ rõ rệt trong học tập. Có nhiều bạn được chọn cử đi thi học sinh giỏi môn văn, đoạt giải cấp tỉnh, toàn quốc…

Ngày 8/11/2025 vừa qua, tại Trường THPT Chi Lăng diễn ra chương trình ngoại khóa văn học ý nghĩa, sôi nổi mang tên “Mạch nguồn sông Thương” giữa các văn nghệ sĩ tên tuổi ở trung ương, địa phương với trên 200 học sinh của nhà trường. Tại đây, nhà văn, nhà thơ Đại tá Đặng Vương Hưng, nguyên Phó Tổng Biên tập Báo Công an nhân dân và An ninh thế giới đã trao đổi về hình tượng người lính trong công cuộc bảo vệ Tổ quốc. Đại tá Đặng Vương Hưng cũng đề cập đến việc cách đây 43 năm, nhóm “Văn nghệ Sông Thương” ra đời. Sự xuất hiện này như là một làn gió mới, làm bừng lên không khí tươi vui, hào hứng…

Nối tiếp truyền thống

Trò chuyện với tôi, thầy giáo Hoàng Mạnh Hùng, Hiệu trưởng Trường THPT Chi Lăng phấn khởi: Câu lạc bộ Văn học nhà trường vẫn duy trì và hoạt động thường xuyên sôi nổi. Đến nay, đã có 53 người tham gia (trong đó có 42 em học sinh khối lớp 10 và 11), sinh hoạt đều đặn hằng tháng cùng các chuyến đi trải nghiệm, thực tế sáng tác tại địa điểm lịch sử, văn hóa trong và ngoài tỉnh.

Câu lạc bộ văn học Trường THPT Chi Lăng ngày nay vẫn hoạt động sôi nổi (Ảnh: Hoàng Chiến)

Trải qua 60 năm xây dựng và phát triển, Trường THPT Chi Lăng đã không ngừng vươn lên, trở thành một trong những đơn vị giáo dục tiêu biểu của tỉnh.

“Bên cạnh những hoạt động Văn hóa, văn nghệ, nhiều hoạt động khác cũng đạt được kết quả quan trọng. Trong 5 năm qua, công tác dạy và học của nhà trường đã đạt được nhiều kết quả nổi bật. Nhà trường có 2 giải học sinh giỏi quốc gia, đạt 365 giải học sinh giỏi cấp tỉnh. Tỷ lệ đỗ tốt nghiệp THPT đạt 100% trong 3 năm liên tiếp gần đây…” - thầy Hoàng Mạnh Hùng nhấn mạnh.

Chúng tôi được biết, hiện nhà trường có 30 phòng học, cùng các phòng học bộ môn, đáp ứng yêu cầu công tác dạy và học. Khuôn viên trường được xây dựng khang trang, xanh - sạch - đẹp, là môi trường học tập thân thiện, hiện đại. Toàn trường có trên 1.150 học sinh, 73 cán bộ, giáo viên, nhân viên; 100% giáo viên đạt chuẩn đào tạo, trong đó trên 20% có trình độ trên chuẩn.

Ông Hoàng Quốc Tuấn, Giám đốc Sở Giáo dục và Đào tạo cho rằng: Trường THPT Chi Lăng là một trong những đơn vị tiêu biểu của ngành giáo dục Lạng Sơn trong thực hiện các chủ trương đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo. Nhà trường đã chủ động, sáng tạo trong việc ứng dụng công nghệ thông tin, triển khai chuyển đổi số trong quản lý, dạy và học; xây dựng môi trường giáo dục hiện đại, thân thiện, giúp học sinh được phát triển toàn diện. Đó là sự nỗ lực, tinh thần trách nhiệm, tâm huyết và sự năng động của đội ngũ cán bộ, giáo viên nhà trường – những người luôn tiên phong trong đổi mới. Tin tưởng rằng, với truyền thống 60 năm, Trường THPT Chi Lăng sẽ tiếp tục là điểm sáng, là hình mẫu về trường học đổi mới, sáng tạo và nhân văn của giáo dục Lạng Sơn trong thời kỳ chuyển đổi số và hội nhập.

Tự hào - lan tỏa

Từ mạch nguồn sông Thương, có thể thấy sự trưởng thành của đời sống văn hóa, văn nghệ cũng như nhiều hoạt động khác của nhà trường. Tại đây, nhiều nhà giáo, học sinh đã nối tiếp, trưởng thành, đóng góp to lớn trong nhiều lĩnh vực. Thành viên nhóm “Văn nghệ Sông Thương” như: Phạm Tuấn Ngọc là Phó Giám đốc Điện lực tỉnh Hải Dương cũ; Nghiêm Xuân Thành, nguyên Trưởng phòng Giáo dục- Đào tạo huyện Chi Lăng cũ; Trịnh Ngọc Chính, Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân huyện Cao Lộc cũ. Đặc biệt, cô giáo Đoàn Thị Hậu, Cử nhân Văn học, Thạc sĩ Khoa học Xã hội và Nhân văn, nguyên Bí thư Đoàn Trường THPT Chi Lăng hiện đang giữ cương vị Phó Bí thư Thường trực Tỉnh ủy, Chủ tịch HĐND tỉnh Lạng Sơn. Các học sinh cũ của nhà trường sau này trở thành lãnh đạo tỉnh như ông Nguyễn Thế Tuy, nguyên Phó Bí thư Thường trực Tỉnh ủy; Vy Văn Thành, nguyên Phó Bí thư Tỉnh ủy, nguyên Chủ tịch UBND tỉnh…

Tôi nhớ mãi, có lần gặp mặt thân mật, Tiến sĩ Ngữ văn Phạm Ngọc Thưởng, Thứ trưởng Thường trực Bộ Giáo dục và Đào tạo chia sẻ: “Tôi sinh ra và lớn lên ở thị trấn Đồng Đăng, huyện Cao Lộc cũ; song tôi có quê hương thứ 2 là Chi Lăng. Bởi thời gian tạm cư (thời điểm chiến sự biên giới 1979), tôi đã có 3 năm học dưới mái trường THPT Chi Lăng. Tôi coi đó là quê hương đã dưỡng dục, đào tạo tôi nên người…”.

Trường THPT Chi Lăng tròn 60 năm mùa hoa, tự hào ôn lại truyền thống, tri ân những đóng góp to lớn của các thế hệ đi trước. Đồng thời quyết tâm phấn đấu không ngừng để ngôi trường thân yêu mãi là điểm sáng của giáo dục Xứ Lạng, góp phần xây dựng quê hương Chi Lăng ngày càng giàu đẹp, văn minh và phát triển bền vững…

Nguyễn Duy Chiến