'Đây là thời điểm thích hợp để tinh gọn bộ máy'

Đại biểu Hoàng Thị Thanh Thúy, Phó Trưởng Đoàn chuyên trách Đoàn ĐBQH tỉnh Tây Ninh (Ảnh: M.Minh)

Không chỉ đổi mới mà còn là cuộc "cách mạng"

Sáng 25/11, phát biểu khai mạc Hội nghị Ban chấp hành Trung ương Đảng khóa 13, Tổng Bí thư Tô Lâm cho biết, Bộ Chính trị sẽ báo cáo Trung ương đề xuất tinh giản bộ máy chính trị.

Phát biểu này của Tổng bí thư đang nhận được nhiều sự quan tâm của dư luận.

Tổng bí thư cũng đã có bài viết "Tinh - Gọn - Mạnh - Hiệu năng - Hiệu lực - Hiệu quả" để nói về vấn đề này.

Bên hành lang Quốc hội, nhiều đại biểu Quốc hội cho rằng, bài viết đã phân tích đúng, trúng vấn đề cồng kềnh trong bộ máy nhà nước, việc thực hiện tinh giản, tinh gọn từ trước đến nay vẫn "cào bằng", chưa thực chất.

Đại biểu Hoàng Thị Thanh Thúy (Phó trưởng đoàn chuyên trách Đoàn ĐBQH tỉnh Tây Ninh) cho rằng, đây là thời điểm thích hợp để thực hiện chủ trương của Đảng về tinh gọn bộ máy, nhất là khi chuẩn bị bước vào Đại hội Đảng các cấp.

Theo đó, để chuẩn bị cho một nhiệm kỳ mới, một giai đoạn mới với rất nhiều nội dung đột phá như Tổng Bí thư Tô Lâm nhắc đến là "kỷ nguyên vươn mình" của dân tộc, Đại hội Đảng các cấp sẽ thông qua nhiều chủ trương quyết sách quan trọng.

Theo đại biểu, điều phải làm ngay là sắp xếp lại bộ máy. "Đây không chỉ là sự đổi mới mà có thể xem là "cách mạng" giúp đất nước chuyển hoàn toàn sang giai đoạn mới", bà Thúy nhấn mạnh.

Bởi vì, muốn thực hiện được các mục tiêu đề ra, thì tổ chức bộ máy nhà nước cũng phải theo kịp với sự phát triển của thế giới.

"Tổng Bí thư đã nói tham nhũng và lãng phí là hai mối lo lớn, gây ảnh hưởng tới sự phát triển kinh tế - xã hội. Nếu muốn tập trung để đạt được những mục tiêu lớn đã đề ra thì phải thể hiện quyết tâm chính trị của Đảng trong việc thực hiện sắp xếp, tổ chức bộ máy, phòng, chống tham nhũng, tiêu cực, lấy lại niềm tin của nhân dân", đại biểu Thanh Thúy nêu quan điểm.

Tinh gọn phải đảm bảo hiệu quả, hiệu lực

Tâm đắc với quan điểm trong bài viết của Tổng Bí thư, đại biểu Phạm Văn Hòa (đoàn Đồng Tháp) cho rằng, Tổng Bí thư nêu vấn đề rất rành mạch, cụ thể và phân tích rõ thực trạng cồng kềnh, thiếu tinh gọn trong bộ máy nhà nước thời gian qua.

Đại biểu Phạm Văn Hòa (đoàn Đồng Tháp) - Ảnh: M.Minh

Đại biểu nói rằng, bài viết của Tổng Bí thư cho thấy, cần thiết xem lại cách tinh giản biên chế, cần rà soát, đánh giá, tổng kết việc ghép các phòng, ban như thời gian qua có hiệu quả hay không.

Theo vị đại biểu, bộ máy trong các bộ, cơ quan ngang bộ còn nhiều tầng nấc, có cấp không rõ địa vị pháp lý; đơn vị trực thuộc có tư cách pháp nhân tăng, gia tăng tình trạng "bộ trong bộ". Tinh giản biên chế mới tập trung giảm số lượng, chưa gắn với nâng cao chất lượng và cơ cấu lại đội ngũ cán bộ.

"Tổng Bí thư Tô Lâm cũng đề cập gia tăng tình trạng "bộ trong bộ", là thực tế đang diễn ra, có sự trùng lắp về chức năng, nhiệm vụ, cần có sự vào cuộc rất quyết liệt, tinh giản để cho bộ máy làm việc từ Trung ương đến cơ sở thực sự hiệu lực, hiệu quả, mang lại lợi ích thiết thực", ông Hòa nói.

Thời gian qua, Nghị quyết 18 ngày 25/10/2017 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XII về đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị đã được thực hiện tốt, tinh giản 10% biên chế sự nghiệp công lập.

Tuy nhiên, theo đại biểu đoàn Đồng Tháp, việc thực hiện tinh giản này ở một số nơi, một số cơ quan, đơn vị vẫn mang tính chất "cào bằng", quy định từ trên xuống dưới đều áp dụng chung, các cơ quan, tổ chức, đơn vị nào cũng tinh giản 10%, mà không tính tới ở cấp xã chỉ có một người làm một nhiệm vụ thì không thể tinh giản được.

Hay ở cấp phòng, ban của cấp huyện có ba người, nếu tinh giản còn 2 người không đủ thực hiện nhiệm vụ; điều này xảy ra tương tự ở các cấp sở, ngành.

Do vậy, ông Hòa cho rằng, tinh gọn, tinh giản trong thời gian qua là "chưa hợp tình, chưa hợp lý". Bài viết của Tổng Bí thư cũng nêu vấn đề tinh giản biên chế mới tập trung giảm số lượng, chưa gắn với nâng cao chất lượng và cơ cấu lại đội ngũ cán bộ; cần thiết tinh giản bộ máy, tổ chức, biên chế từ Trung ương là cần thiết.

"Ở bộ, ngành có nơi có 3.000 - 4.000 người, nếu tinh giản 30 - 50 người, tôi nghĩ không ảnh hưởng đến hoạt động của bộ, ngành đó. Còn đối với cấp tỉnh và cấp huyện, tinh giản chỉ 5-7 người đã gây khó khăn trong hoạt động. Bởi theo quy định, cấp huyện chỉ 130-140 biên chế, nhưng phải tinh giản theo từng năm, nên nếu giảm tiếp không đủ nhân lực thực thi công vụ", đại biểu nêu.

Hiện nay, chi thường xuyên, trong đó có chi cho lương, chiếm tỷ lệ lớn trong tổng ngân sách chi hằng năm (70%) của Việt Nam, cao hơn so với nhiều quốc gia trên thế giới; và chỉ còn 30% chi cho đầu tư phát triển, chi cho an sinh xã hội, như vậy đất nước sẽ khó phát triển được.

Các ĐBQH cho rằng, tinh giản phải đảm bảo hiệu quả, hiệu lực, gần gũi với người dân, tạo niềm tin của người dân và mục đích cuối cùng là giảm chi thường xuyên, giảm chi lương và những khoản kèm theo lương để chi cho đầu tư phát triển, chi cho an sinh xã hội.

Theo đại biểu Leo Thị Lịch (đoàn Bắc Giang), thời quan qua, thực hiện Nghị định của Chính phủ về tinh giản 10% biên chế hàng năm đối với các đơn vị sự nghiệp công lập và các đơn vị hành chính mới chỉ tập trung vào hai lĩnh vực giáo dục và y tế.

Đại biểu Leo Thị Lịch (đoàn Bắc Giang)

Trong khi đó, theo tỷ lệ dân số Việt Nam, dân số tăng thì ngành giáo dục và y tế cần tăng nhân lực để đủ số lượng đáp ứng yêu cầu giáo dục và chăm sóc sức khỏe nhân dân, do đó nếu chỉ tập trung giảm biên chế ở hai lĩnh vực này là chưa hợp lý.

Vì vậy, Tổng Bí thư yêu cầu tinh gọn bộ máy, nâng cao hiệu năng, hiệu lực, hiệu quả trong thời gian tới, cần tập trung vào các lĩnh vực.

"Tôi cho rằng, tinh gọn bộ máy tập trung vào cấp Trung ương là phù hợp, để đảm bảo hài hòa công việc, đáp ứng nhu cầu đổi mới, nhất là việc xây dựng nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa", bà Lịch nhấn mạnh.

Minh Minh