Đẩy nhanh hoàn thiện khung pháp lý điều hành giá linh hoạt, minh bạch

Quang cảnh phiên thảo luận của Quốc hội, chiều 12/11/2025. (Ảnh: DUY LINH)

Hoàn thiện cơ chế định giá, bảo đảm thống nhất

Đóng góp ý kiến vào dự thảo luật, đại biểu Trần Khánh Thu (Hưng Yên) nêu rõ, hiện quy định về giá dịch vụ khám, chữa bệnh đang có điểm chưa thống nhất giữa Luật Giá và Luật Khám bệnh, chữa bệnh, dẫn đến tình trạng một dịch vụ có thể bị định giá 2 lần ở 2 cấp khác nhau, gây chồng chéo và chậm trễ trong thực hiện.

Đại biểu kiến nghị sửa khoản 4 Điều 21, theo đó định mức kinh tế-kỹ thuật của hàng hóa, dịch vụ thuộc danh mục do Nhà nước định giá thực hiện theo quy định của pháp luật có liên quan; các bộ, cơ quan ngang bộ có trách nhiệm ban hành theo thẩm quyền, bỏ thẩm quyền của Ủy ban nhân dân cấp tỉnh.

Đại biểu Trần Khánh Thu (Hưng Yên) phát biểu tại phiên thảo luận. (Ảnh: DUY LINH)

Đại biểu cũng đề nghị bổ sung vào Phụ lục số 2 dịch vụ khám bệnh, chữa bệnh tại các cơ sở y tế công lập, không phải là dịch vụ theo yêu cầu, để thống nhất thẩm quyền định giá. Bên cạnh đó, cần quy định cụ thể giá dịch vụ vận chuyển cấp cứu, loại hình đặc thù hiện chưa có hướng dẫn quản lý giá.

Đại biểu Nguyễn Trường Giang (Lâm Đồng) cho rằng, quy định về nguyên tắc và căn cứ định giá của Nhà nước trong Luật Giá hiện hành còn mang tính định tính, thiếu cơ sở định lượng cụ thể, dẫn đến việc triển khai thực tế khó khả thi.

Đại biểu kiến nghị sửa khoản 2 Điều 22, quy định rõ các căn cứ định giá gắn với biến động chỉ số giá tiêu dùng (CPI), sức mua của đồng tiền và quan hệ cung-cầu, giúp cơ quan quản lý có cơ sở khoa học hơn khi điều chỉnh giá. Đồng thời, đề nghị Chính phủ rà soát, cập nhật lại toàn bộ danh mục hàng hóa, dịch vụ do Nhà nước định giá tại Phụ lục 2, bảo đảm đúng thẩm quyền và phù hợp thực tiễn.

Đại biểu Thạch Phước Bình (Vĩnh Long) phát biểu tại phiên thảo luận. (Ảnh: DUY LINH)

Đại biểu Thạch Phước Bình (Vĩnh Long) nhấn mạnh, cần sớm bổ sung các tiêu chí định lượng rõ ràng trong việc xác định hàng hóa, dịch vụ do Nhà nước định giá (Điều 19), như tỷ trọng trong rổ CPI, mức tập trung thị trường, biến động chi phí đầu vào...

Đại biểu cũng đề xuất bổ sung cơ chế linh hoạt cho phép Chính phủ tạm thời điều chỉnh danh mục trong thời hạn tối đa 6 tháng khi thị trường biến động mạnh, sau đó báo cáo Ủy ban Thường vụ Quốc hội.

Ngoài ra, các đại biểu đề nghị khẳng định rõ nguyên tắc hậu kiểm trong kê khai giá (Điều 26), tránh tình trạng cơ quan quản lý yêu cầu doanh nghiệp chờ phê duyệt trước khi áp dụng giá mới. Về hiệp thương giá (Điều 27), cần quy định thời hạn không quá 15 ngày làm việc và gửi biên bản hiệp thương cho Ủy ban Cạnh tranh quốc gia để giám sát, nhằm bảo đảm minh bạch và phù hợp với Luật Cạnh tranh.

Nâng cao hiệu quả bình ổn giá

Đại biểu Phạm Văn Hòa (Đồng Tháp) phát biểu tại phiên thảo luận. (Ảnh: DUY LINH)

Đại biểu Phạm Văn Hòa (Đồng Tháp) nhấn mạnh, việc bình ổn giá theo cơ chế thị trường là rất cần thiết trong bối cảnh giá cả hàng thiết yếu chịu tác động lớn từ thị trường tự do. Đại biểu cho rằng cần có giải pháp cụ thể, khả thi hơn để kiểm soát giá hàng hóa tăng theo lương hoặc biến động mạnh ngoài tầm quản lý, đồng thời làm rõ vai trò, trách nhiệm của chính quyền cấp xã trong công tác bình ổn giá.

Đại biểu cũng đề xuất xem xét việc quản lý, bình ổn giá vàng, mặt hàng tuy không thiết yếu nhưng có tác động lớn tới tâm lý và tiêu dùng của người dân. Về điều kiện kinh doanh dịch vụ thẩm định giá, đại biểu đồng tình với quy định nới điều kiện góp vốn trong tổ chức thẩm định, song nhấn mạnh cần tăng cường thanh tra, kiểm tra để ngăn ngừa việc lợi dụng, hợp thức hóa hoạt động thẩm định.

Về danh mục hàng hóa, dịch vụ do Nhà nước định giá, đại biểu đề nghị áp dụng cơ chế khung giá tối đa-tối thiểu đối với hàng dự trữ quốc gia trong lĩnh vực quốc phòng, an ninh để tránh lợi ích nhóm; đồng thời giao Ủy ban nhân dân cấp tỉnh định giá dịch vụ sử dụng diện tích bán hàng tại chợ và các khu công nghiệp có vốn đầu tư từ ngân sách nhà nước, góp phần phân cấp, phân quyền hợp lý cho cơ sở.

Đại biểu Thạch Phước Bình (Vĩnh Long) bổ sung, luật sửa đổi cần quy định rõ về cơ sở dữ liệu quốc gia về giá theo chuẩn dữ liệu mở, có cập nhật tối thiểu hàng tuần đối với nhóm hàng hóa thiết yếu, đồng thời chuẩn hóa hoạt động thẩm định giá, bao gồm việc thiết lập hệ thống tra cứu chứng thư điện tử, bắt buộc doanh nghiệp mua bảo hiểm trách nhiệm nghề nghiệp, và xếp hạng tín nhiệm hằng năm các tổ chức thẩm định giá.

Bộ trưởng Tài chính Nguyễn Văn Thắng phát biểu giải trình, làm rõ các vấn đề đại biểu Quốc hội nêu. (Ảnh: DUY LINH)

Cuối phiên thảo luận, Bộ trưởng Tài chính Nguyễn Văn Thắng đã giải trình, làm rõ các vấn đề đại biểu Quốc hội nêu liên quan dự án luật này. Bộ trưởng nêu rõ, các ý kiến đóng góp của đại biểu Quốc hội rất xác đáng, giúp hoàn thiện hơn dự án luật.

Về vấn đề liên quan ý kiến đề nghị rà soát hoàn thiện danh mục hàng hóa, dịch vụ bình ổn giá, Bộ trưởng thông tin, trong quá trình xây dựng Luật Giá năm 2023 để trình Quốc hội tại Kỳ họp 5 Quốc hội khóa XV, Bộ Tài chính đã phối hợp chặt chẽ với các cơ quan Quốc hội để rà soát, đánh giá điều chỉnh, đưa ra khỏi danh mục các mặt hàng không còn phù hợp cũng như bổ sung một số mặt hàng thiết yếu vào danh mục bình ổn giá.

“Trong quá trình tổng kết Luật Giá 2023 thì thấy rằng hiện nay danh mục cũng chưa có vấn đề gì cần thay đổi. Cho nên, chúng tôi cũng đề nghị chưa điều chỉnh danh mục hàng hóa và dịch vụ của bình ổn giá”, Bộ trưởng cho hay.

Về phân cấp, phân quyền, Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng cho biết, cơ quan chủ trì soạn thảo sẽ tiếp tục nghiên cứu, rà soát, giúp việc phân cấp, phân quyền và phối kết hợp giữa các cơ quan chức năng, đặc biệt khi thực hiện mô hình chính quyền địa phương 2 cấp để thực hiện phân cấp trách nhiệm cho Ủy ban nhân dân cấp xã triển khai các hoạt động liên quan bình ổn giá bảo đảm khả thi trong thời gian tới.

Bộ trưởng nêu rõ, Luật Giá đã tăng cường đẩy mạnh phân cấp, phân quyền việc định giá nhà nước. Theo đó các bộ, ngành chỉ định giá mặt hàng do Trung ương quản lý, còn lại sẽ phân cấp cho Ủy ban nhân dân tỉnh để thực hiện việc định giá.

Thực hiện chủ trương tiếp tục tăng cường phân cấp, phân quyền một số mặt hàng, dịch vụ, dự thảo luật tiếp tục được sửa đổi theo hướng chuyển thẩm quyền định giá từ 2 cấp xuống 1 cấp nhằm tăng cường tính chủ động, linh hoạt, kịp thời cho các địa phương, đơn vị.

TRUNG HƯNG