ĐBQH: Sửa một điều luật giúp 'giải phóng' và giảm hàng chục nghìn tỷ đồng vốn doanh nghiệp phải bỏ ra

Đại biểu Trần Hữu Hậu (đoàn Tây Ninh) phát biểu

Chiều 9-12, Quốc hội thảo luận về Dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Thuế giá trị gia tăng.

Nội dung thu hút nhiều sự quan tâm của các Đại biểu Quốc hội là đề xuất sửa đổi Khoản 1 Điều 5, liên quan đến đối tượng không chịu thuế giá trị gia tăng đối với các sản phẩm nông, lâm, thủy sản chưa chế biến hoặc chỉ qua sơ chế thông thường.

Đây là nhóm hàng hóa chiếm tỷ trọng lớn trong sản xuất, xuất khẩu và sinh kế của hàng chục triệu nông dân, vì vậy mỗi thay đổi chính sách dù nhỏ, đều tác động trực tiếp đến thị trường, doanh nghiệp, chuỗi cung ứng và nguồn thu ngân sách.

Tán thành với việc sửa đổi quy định này, đại biểu Trần Hữu Hậu (đoàn Tây Ninh) phân tích, với nội dung bổ sung vào khoản 1, điều 5 (về đối tượng không chịu thuế), Quốc hội sẽ giúp cho doanh nghiệp xuất khẩu Việt Nam giảm hàng chục nghìn tỷ đồng vốn bỏ ra để nộp thuế, phải trả lãi để rồi sau đó lại được nhà nước hoàn lại.

“Về số tiền thì có vẻ doanh nghiệp không mất nhưng về giá trị thì doanh nghiệp mất nhiều: Không chỉ là trả lãi cho khoản tiền vay để trả cho khoản thuế nộp trước (mà nhiều khi còn không được ngân hàng cho vay) mà số tiền ấy nếu được đưa vào kinh doanh sẽ sinh thêm lợi nhuận" - đại biểu Hậu lý giải.

Cũng theo ông Hậu, trong điều kiện khó khăn của nông sản Việt Nam khi cạnh tranh trên thương trường quốc tế, thì chỉ chút ít % lợi nhuận cũng giúp cho doanh nghiệp rất nhiều, vững vàng hơn trong cạnh tranh, phát triển. Và nếu giữ như quy định cũ, hàng chục nghìn doanh nghiệp, hàng nghìn cán bộ thuế cả nước mất nhiều thời gian, công sức để làm thủ tục này và không tránh khỏi có những tiêu cực bởi cơ chế xin - cho.

Đại biểu Trần Anh Tuấn (đoàn TP HCM) phát biểu

Nội dung khác được ông Hậu đề cập là việc bỏ đi điểm c, khoản 9, điều 15 về Điều kiện hoàn thuế: “Người bán đã kê khai, nộp thuế giá trị gia tăng theo quy định đối với hóa đơn đã xuất cho cơ sở kinh doanh đề nghị hoàn thuế”.

Theo đại biểu đoàn Tây Ninh, việc bỏ quy định này đã “giải phóng” cho các doanh nghiệp một trách nhiệm nhiều khi “bất khả thi” và nhiều rủi ro. Đó là, phải kiểm tra tình trạng tuân thủ thuế của người bán hàng cho mình; nhắc nhở họ kê khai, nộp thuế để sau đó mình được hoàn thuế dù, hồ sơ, chứng từ và việc thanh toán của mình đã đầy đủ, rõ ràng, đúng quy định.

Đại biểu Trần Anh Tuấn (đoàn TP HCM) cũng bày tỏ sự đồng tình với sự cần thiết sửa đổi luật, đặc biệt khi số tiền hoàn thuế cho ngành nông nghiệp rất lớn. Tuy nhiên, đại biểu nhấn mạnh phải làm rõ đối tượng được hưởng chính sách miễn thuế, tránh bị lợi dụng.

Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng phát biểu

Phát biểu giải trình ý kiến các ĐBQH nêu ra, Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng cho biết, mặc dù Luật Thuế giá trị gia tăng năm 2024 mới có hiệu lực chỉ vài tháng, tuy nhiên việc sửa đổi luật là cần thiết và cấp bách.

Ông lý giải, trong quá trình luật bắt đầu có hiệu lực thi hành, đã phát sinh nhiều vướng mắc mà các doanh nghiệp lớn trong lĩnh vực nông sản như Vinafood 1, Vinfood 2, tổng công ty cà phê, chè… và các hiệp hội đã phản ánh. Qua tiếp xúc, lắng nghe, Chính phủ đã quyết tâm trình Quốc hội tiếp tục sửa đổi nội dung này.

Về chính sách thuế đối với hàng nông sản – vấn đề được đại biểu Quốc hội quan tâm nhiều nhất, Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng cho biết, Luật Thuế năm 2008 đã xác định đối tượng này chịu thuế 5%. Tuy nhiên, điều này đã dẫn đến việc nhiều doanh nghiệp lợi dụng mua bán hóa đơn lòng vòng qua nhiều khâu để gian lận hoàn thuế.

Vì vậy, Luật Thuế giá trị gia tăng năm 2016 đã sửa đổi theo hướng đây là đối tượng không phải chịu thuế. Đến năm 2024, Luật được sửa đổi, đưa nông sản vào đối tượng chịu thuế với mức 5%, nhưng quá trình triển khai gặp nhiều vướng mắc.

Do vậy, Chính phủ đề nghị điều chỉnh lại theo đúng nội dung của Luật năm 2016. Bộ trưởng khẳng định tinh thần thực hiện sẽ theo cách thức của Luật năm 2016 và việc này đã được thực hiện ổn định trong thời gian dài.

Tiến Hưng