Đề xuất cơ chế hỗ trợ doanh nghiệp vận tải chạy tàu an sinh

Dự thảo nghị định quy định chi tiết một số điều Luật Đường sắt 2025 do Bộ Xây dựng chủ trì soạn thảo đã dành mục riêng quy định về vận tải phục vụ nhiệm vụ đặc biệt, an sinh xã hội, đề xuất cơ chế hỗ trợ doanh nghiệp hạ tầng, vận tải chi phí chạy tàu.

Theo đó, vận tải phục vụ nhiệm vụ đặc biệt là vận tải người, hàng hóa và trang thiết bị để phòng, chống, khắc phục hậu quả thiên tai, tai nạn, dịch bệnh, thực hiện nhiệm vụ khẩn cấp về quốc phòng, an ninh.

Dự thảo đề xuất doanh nghiệp kinh doanh vận tải đường sắt được hỗ trợ chi phí khi thực hiện nhiệm vụ vận tải đặc biệt, vận tải phục vụ an sinh xã hội.

Vận tải phục vụ nhiệm vụ an sinh xã hội là vận tải hành khách trên tuyến, đoạn tuyến, khu đoạn đường sắt nhằm phục vụ cộng đồng dân cư của một khu vực lãnh thổ mà Nhà nước cần duy trì để bảo đảm lợi ích chung và việc vận tải này không có khả năng bù đắp chi phí.

Doanh nghiệp kinh doanh vận tải đường sắt, doanh nghiệp kinh doanh kết cấu hạ tầng đường sắt có trách nhiệm thực hiện vận tải phục vụ nhiệm vụ đặc biệt, an sinh xã hội theo yêu cầu của cơ quan nhà nước có thẩm quyền và được hỗ trợ theo quy định.

Cơ quan nhà nước có thẩm quyền khi có nhu cầu vận tải phục vụ nhiệm vụ đặc biệt, an sinh xã hội phải đặt hàng với doanh nghiệp kinh doanh vận tải đường sắt và thanh quyết toán chi phí cho doanh nghiệp kinh doanh vận tải đường sắt đảm bảo theo nguyên tắc: Thu đủ chi, không tính lãi.

Doanh nghiệp kinh doanh vận tải đường sắt được hỗ trợ chi phí khi thực hiện nhiệm vụ vận tải đặc biệt, vận tải phục vụ an sinh xã hội.

Doanh nghiệp kinh doanh kết cấu hạ tầng đường sắt được hỗ trợ phí sử dụng kết cấu hạ tầng đường sắt, giá dịch vụ điều hành giao thông vận tải đường sắt khi thực hiện nhiệm vụ vận tải đặc biệt, vận tải phục vụ an sinh xã hội.

Theo Bộ Xây dựng, quy định như vậy để có cơ sở cho Bộ Tài chính ban hành các thông tư hướng dẫn giảm phí, thuế VAT nhằm hỗ trợ cho doanh nghiệp.

Về nguyên tắc hỗ trợ doanh nghiệp kinh doanh vận tải đường sắt, tại dự thảo nghị định, Bộ Xây dựng đã đề xuất: Đảm bảo bù đắp chi phí hợp lý để doanh nghiệp cân đối được thu, chi và không tính đến lợi nhuận.

Chi phí hợp lý của doanh nghiệp được xác định và thống kê đầy đủ, cụ thể cho từng chuyến tàu trên từng tuyến, khu đoạn đường sắt khi thực hiện nhiệm vụ đặc biệt và nhiệm vụ an sinh xã hội. Kinh phí hỗ trợ được Nhà nước thanh toán trực tiếp cho doanh nghiệp kinh doanh vận tải đường sắt.

Về thủ tục, dự thảo cũng quy định trình tự: Bộ, ngành, Ủy ban nhân dân cấp tỉnh, các tổ chức chính trị - xã hội và các cơ quan nhà nước có thẩm quyền khi có nhu cầu thực hiện nhiệm vụ vận tải đặc biệt, an sinh xã hội phải có văn bản yêu cầu doanh nghiệp kinh doanh vận tải đường sắt thực hiện.

Khi nhận được yêu cầu, doanh nghiệp phải lập kế hoạch thực hiện và dự toán (không bao gồm lãi), gửi cơ quan yêu cầu thực hiện nhiệm vụ vận tải đặc biệt, an sinh xã hội phê duyệt.

Khi thanh toán, doanh nghiệp có trách nhiệm lập hồ sơ thanh, quyết toán các khoản chi phí thực hiện cho từng nhiệm vụ đặc biệt, an sinh xã hội gửi cơ quan đề nghị chạy tàu để thẩm định, thực hiện thanh quyết toán các khoản chi phí này.

Tiến Mạnh