Đề xuất quy định cho sách giáo khoa điện tử: Chuẩn hóa từ nội dung đến bảo mật

Bộ GD&ĐT đang xây dựng dự thảo Thông tư ban hành quy định về tiêu chuẩn, quy trình chuyển thể và tổ chức thẩm định sách giáo khoa điện tử biên soạn theo chương trình giáo dục phổ thông.

Theo Bộ GD&ĐT, việc biên soạn sách giáo khoa điện tử góp phần tạo ra nguồn học liệu số phong phú gắn với điều kiện cụ thể của Việt Nam và phù hợp với xu thế giáo dục tiên tiến trên thế giới, bảo đảm tốt nhất lợi ích của người học, đồng thời đảm bảo mục tiêu thúc đẩy về chuyển đổi số quốc gia và phát triển công dân số.

Đáp ứng các tiêu chuẩn hiện hành của sách giáo khoa

Về tiêu chuẩn sách giáo khoa điện tử, dự thảo Thông tư quy định điều kiện tiên quyết là đáp ứng đầy đủ các tiêu chuẩn hiện hành của sách giáo khoa, nội dung bảo đảm đúng với nội dung sách giáo khoa bản in.

Định dạng số của sách giáo khoa điện tử tuân thủ các tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật hiện hành, hỗ trợ đa nền tảng (máy tính, điện thoại, máy đọc sách), đáp ứng quy định hiện hành về bản quyền, quyền sở hữu trí tuệ, quy chuẩn bảo mật, quy chuẩn về lưu chiểu.

Giao diện sách giáo khoa điện tử phải được hiển thị tối ưu trên các thiết bị khác nhau; phù hợp với sức khỏe, thị giác của học sinh các cấp học về phông chữ, cỡ chữ, màu sắc, hiệu ứng hình ảnh, âm thanh.

Cạnh đó, định dạng của sách giáo khoa điện tử phải tuân thủ các tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về định dạng tệp tin cho xuất bản phẩm điện tử, phù hợp với các chuẩn mở quốc tế, đảm bảo khả năng tương thích đa nền tảng và hỗ trợ truy cập cho người khuyết tật.

Bộ GD&ĐT đang xây dựng dự thảo Thông tư ban hành quy định đối với sách giáo khoa điện tử. (Ảnh minh họa)

Đảm bảo tính ổn định, bảo mật

Theo dự thảo Thông tư, sách giáo khoa điện tử có tính năng tìm kiếm, đánh dấu, ghi chú, phóng to, thu nhỏ nội dung; cho phép tương tác cơ bản (chọn đáp án, kéo thả, nghe lặp lại, nhập văn bản,...); tính năng tích hợp và cập nhật linh hoạt, có khả năng liên kết với hệ thống quản lý học tập (Learning Management System) theo các tiêu chuẩn phổ biến, trí tuệ nhân tạo, công nghệ thực tế ảo (Virtual Reality).

Đồng thời, sách giáo khoa điện tử có khả năng sử dụng trực tuyến hoặc tải về khi không có kết nối internet ổn định, đảm bảo người dùng luôn sử dụng được.

Về hạ tầng, dự thảo Thông tư quy định, hệ thống máy chủ lưu trữ dữ liệu đặt tại Việt Nam, có tên miền internet Việt Nam, do Bộ GD&ĐT giao cho đơn vị có chức năng tổ chức vận hành, bảo trì, cập nhật định kỳ, với sự giám sát của Bộ.

Sách giáo khoa điện tử tuân thủ nghiêm ngặt quy định về bảo mật và quyền riêng tư dữ liệu cá nhân, có biện pháp phòng ngừa và bảo vệ khỏi các mối đe dọa an ninh mạng, đảm bảo không chứa các liên kết, nội dung độc hại, phản cảm.

Tổ chức, cơ quan, nhà xuất bản đáp ứng các điều kiện về xuất bản phẩm điện tử được Bộ trưởng Bộ GD&ĐT giao nhiệm vụ chuyển thể sách giáo khoa từ bản in sang bản điện tử theo quy định.

Dự thảo Thông tư cũng nêu rõ, đơn vị chuyển thể phối hợp với các cơ sở giáo dục phổ thông tổ chức thực nghiệm kỹ thuật và đánh giá trải nghiệm người dùng trên các nhóm đối tượng học sinh, giáo viên đại diện. Số tiết thực nghiệm tối thiểu bằng 10% tổng số tiết quy định trong chương trình giáo dục phổ thông của mỗi môn học và hoạt động giáo dục.

Sau thực nghiệm, sách giáo khoa điện tử được hoàn thiện thành bản mẫu để gửi thẩm định. Hội đồng quốc gia thẩm định được thành lập cho từng môn học và từng cấp học, với tối thiểu 7 thành viên và ít nhất 1/3 là giáo viên đang giảng dạy môn tương ứng.

Kết quả thẩm định được phân loại thành “Đạt”, “Đạt nhưng cần sửa chữa” hoặc “Không đạt” theo tỉ lệ phiếu của các thành viên hội đồng. Trong trường hợp phải sửa chữa, đơn vị chuyển thể hoàn thiện lại bản sách giáo khoa điện tử và nộp hồ sơ thẩm định lại theo quy định.

THANH TÚ