Điểm nóng xung đột ngày 14-5: Mỹ ra 'tối hậu thư' với cả Nga lẫn Ukraine

Thông tin trên được đặc phái viên Steve Witkoff xác nhận trong cuộc phỏng vấn được trang Breitbart News công bố ngày 12-5.

"Tổng thống Donald Trump đã ra tối hậu thư cho cả Kiev lẫn Moscow rằng nếu không có các cuộc đàm phán trực tiếp và nếu cuộc đàm phán hòa bình không diễn ra nhanh chóng, Mỹ dứt khoát rút lui khỏi vai trò trung gian" – ông Witkoff nói trong cuộc phỏng vấn ghi âm ngày 8-5, trước khi diễn ra các cuộc thảo luận về khả năng tổ chức đàm phán cấp cao Nga – Ukraine ở Thổ Nhĩ Kỳ vào ngày 15-5 tới.

Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky tuyên bố sẵn sàng gặp mặt trực tiếp với Tổng thống Nga Vladimir Putin tại Thổ Nhĩ Kỳ vào ngày 15-5 tới. Ảnh: Volodymyr Zelenskyy / X

Đặc phái viên Witkoff hiện đóng vai trò quan trọng trong nỗ lực của Tổng thống Donald Trump nhằm làm trung gian hòa giải giữa Nga và Ukraine.

Thời gian qua, đặc phái viên của tổng thống Mỹ đã có các cuộc gặp cá nhân cùng Tổng thống Nga Vladimir Putin cũng như các quan chức cấp cao Ukraine và châu Âu.

Tuần trước, ông Witkoff nói với Breitbart News rằng "hoàn toàn có khả năng diễn ra một cuộc gặp trực tiếp giữa Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky và với nhà lãnh đạo Nga tại Thổ Nhĩ Kỳ".

Nhà lãnh đạo Ukraine đã đề xuất "mặt đối mặt" với Tổng thống Putin tại Istanbul vào ngày 15-5. Nếu điều này xảy ra thì đây sẽ là lần đầu tiên 2 nhà lãnh đạo Nga – Ukraine gặp nhau kể từ khi đôi bên nổ ra xung đột hồi cuối tháng 2-2022.

Phía Moscow từ chối đề xuất về cuộc gặp nhưng đồng ý bắt đầu các cuộc đàm phán trực tiếp với Kiev trong tuần này tại Thổ Nhĩ Kỳ.

Đặc phái viên Witkoff lưu ý những chủ đề then chốt trong đàm phán hòa bình Kiev – Moscow bao gồm tương lai 5 khu vực Ukraine mà Nga kiểm soát toàn phần hoặc một phần, tình trạng của nhà máy điện hạt nhân Zaporizhzhia và quyền tiếp cận của Ukraine với sông Dnipro cùng biển Đen.

Nga đang kiểm soát khoảng 20% lãnh thổ Ukraine, bao gồm toàn bộ bán đảo Crimea, hầu hết Luhansk và phần lớn các tỉnh Donetsk, Zaporizhzhia và Kherson.

Moscow đơn phương tuyên bố sáp nhập các khu vực này vào Nga và yêu cầu Ukraine rút toàn bộ lực lượng khỏi nơi đây như một điều kiện để đạt được thỏa thuận hòa bình - theo Kyiv Independent.

Đặc phái viên Mỹ nói thêm: "Nhà máy điện hạt nhân Zaporizhzhia là một phần quan trọng trong cuộc đàm phán bởi vì nó giống như viên ngọc quý nhưng đang phải ngừng hoạt động. Cần mở cửa trở lại vì nhà máy Zaporizhzhia đóng vai chủ yếu giúp cung cấp điện cho một số thành phố, bao gồm cả thủ đô Kiev của Ukraine".

Mỹ được cho là đã đề xuất quyền kiểm soát nhà máy Zaporizhzhia, đồng thời đảm bảo cung cấp điện cho cả Ukraine và Nga. Các đề xuất hòa bình của Mỹ cũng được cho là bao gồm việc công nhận chính thức việc Nga sáp nhập bán đảo Crimea, động thái bị Ukraine và các đồng minh châu Âu phản đối quyết liệt.

Dù liên tục có các hoạt động ngoại giao con thoi nhưng đặc phái viên Witkoff vẫn bị chỉ trích vì "lặp lại quan điểm của Nga về vấn đề Ukraine" và "dựa vào phiên dịch viên Điện Kremlin trong các cuộc gặp với Tổng thống Vladimir Putin".

Hải Hưng