Điều chỉnh biểu thuế lũy tiến thu nhập cá nhân, các bậc đều giảm nghĩa vụ thuế

Phiên họp chiều tối 2/12 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội. Ảnh: Duy Linh

Tối 2/12, trong phiên họp thứ 52, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về việc giải trình, tiếp thu, chỉnh lý đối với dự thảo Luật Thuế thu nhập cá nhân sửa đổi.

Trước đó, quá trình thẩm tra, thảo luận tại tổ và hội trường, nhiều ý kiến băn khoăn về tính hợp lý trong phương án điều chỉnh các mức ngưỡng thu nhập và mức thuế suất tương ứng trong Biểu thuế. Theo đó, khoảng cách giữa các bậc có mức độ chênh lệch là khác nhau, đặc biệt là giữa bậc 1, 2 và 3 cách nhau lên đến 10%, giữa bậc 4 và bậc 5 chỉ cách nhau 5%. Do đó, người có thu nhập ở bậc 2 và 3 sẽ chịu áp lực thuế cao hơn so với quy định hiện hành trong khi số người có thu nhập chịu thuế ở bậc 2 và 3 chiếm phần lớn trong tổng số đối tượng chịu thuế thu nhập cá nhân.

Một số ý kiến đề nghị cân nhắc Biểu thuế chỉ quy định đến mức thuế suất 25% hoặc 30% đồng thời nâng ngưỡng thu nhập chịu thuế tương ứng đối với từng mức thuế suất để góp phần nâng cao khả năng cạnh tranh trong thu hút người lao động có trình độ cao. Có ý kiến đề nghị cân nhắc quy định mức thuế suất cao nhất là 45%, tương tự như các nước Trung Quốc, Hàn Quốc, Nhật Bản, Pháp, Australia.

Tiếp thu, Chính phủ đã chỉnh lý quy định về Biểu thuế lũy tiến tại dự thảo Luật, trong đó điều chỉnh lại 2 bậc thuế suất của Biểu thuế là giảm mức thuế suất 15% (ở bậc 2) xuống 10% và thuế suất 25% (ở bậc 3) xuống 20%, cụ thể:

Với biểu thuế mới này, tất cả các cá nhân đang thực hiện nộp thuế ở các bậc hiện nay đều được giảm nghĩa vụ thuế so với Biểu thuế hiện hành. Bên cạnh đó, biểu thuế mới cũng đã khắc phục được việc tăng đột ngột tại một số bậc, đảm bảo tính hợp lý hơn của biểu thuế.

Về mức thuế suất tại Biểu thuế lũy tiến của thuế thu nhập cá nhân từ tiền lương, tiền công đối với mức thuế suất cao nhất 35% ở bậc 5, theo Chính phủ, đây là đề xuất hợp lý, vì đó là mức thuế suất trung bình, không quá cao cũng không thấp so với các nước trên thế giới cũng như trong khu vực ASEAN (một số nước trong khu vực như Thái Lan, Indonesia, Philippines cũng đang quy định mức thuế suất ở bậc thuế cao nhất là 35%; Trung Quốc là 45%). Ngoài ra, trường hợp điều chỉnh mức 35% xuống 30%, thì sẽ bị cho rằng là chính sách giảm thuế cho người giàu.

Về giảm trừ gia cảnh, có ý kiến đề nghị cân nhắc quy định mức giảm trừ cho người phụ thuộc bằng 50% mức giảm trừ đối với người nộp thuế trong trường hợp quy định cụ thể mức giảm trừ gia cảnh tại dự thảo Luật.

Chính phủ giài trình, mức giảm trừ gia cảnh gồm giảm trừ đối với người nộp thuế và giảm trừ đối với người phụ thuộc, trong đó mức giảm trừ đối với người nộp thuế thực chất là ngưỡng thu nhập tính thuế, được xây dựng trên cơ sở nhu cầu chi tiêu thường xuyên của những người có thu nhập trên mức bình quân xã hội.

Mức giảm trừ đối với người phụ thuộc là mức giảm trừ cho những người mà người nộp thuế có trách nhiệm nuôi dưỡng theo quy định của pháp luật. Theo kinh nghiệm của các nước, mức tính cho người phụ thuộc thấp hơn mức tính cho người nộp thuế và có giới hạn mức tối đa cho một gia đình để phù hợp với các chính sách liên quan khác, mức giảm trừ của người phụ thuộc thường chỉ bằng 10% đến 50% mức trừ của bản thân người nộp thuế bởi vì các chi phí về nhà ở, thiết bị, đồ dùng gia đình, điện, nước, sinh hoạt... đã tính chung vào mức giảm trừ của người nộp thuế; đối với các chi phí về lương thực, thực phẩm, chăm sóc sức khỏe... đối với người nộp thuế về nguyên tắc luôn ở mức cao hơn để tái tạo sức lao động của người nộp thuế.

Luật Thuế thu nhập cá nhân thực hiện từ ngày 1/1/2009 đến nay vẫn duy trì mức giảm trừ cho người phụ thuộc bằng 40% so với người nộp thuế và được điều chỉnh tương ứng theo mức độ điều chỉnh đối với người nộp thuế, báo cáo của Chính phủ nêu rõ.

Báo cáo Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính Phan Văn Mãi - đại diện Cơ quan thẩm tra nêu rõ, phần lớn các nội dung quan trọng được các vị đại biểu và Cơ quan thẩm tra đề cập đã được Chính phủ báo cáo giải trình, tiếp thu hoặc tiếp thu một phần để hoàn thiện dự thảo Luật.

Trong đó, các vấn đề quan trọng liên quan đến thẩm quyền của Quốc hội, về phân cấp đã được tiếp thu đầy đủ như nội dung về các khoản thu nhập chịu thuế khác, về thẩm quyền điều chỉnh mức ngưỡng doanh thu không chịu thuế của các hộ, cá nhân kinh doanh, các mức miễn trừ gia cảnh được giao Chính phủ trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét, điều chỉnh; thuế suất của Biểu thuế lũy tiến từng phần của cá nhân làm công ăn lương đã được tiếp thu, chỉnh lý để bảo đảm tính hợp lý và nhiều nội dung khác đã được Cơ quan chủ trì soạn thảo tiếp thu một phần để hoàn thiện dự thảo Luật .

Nguyễn Lê