Điều kiện cần của nhà lãnh đạo muốn dẫn dắt doanh nghiệp đi đường dài

Trong bối cảnh hệ sinh thái khởi nghiệp Việt Nam đang chuyển mình mạnh mẽ, việc tạo ra sản phẩm đột phá hay gọi vốn thành công có lẽ mới chỉ là vạch xuất phát.

Thách thức lớn nhất của các nhà sáng lập nằm ở việc kiến tạo một tổ chức có khả năng tăng trưởng bền vững - nơi hệ thống quản trị, kỷ luật vận hành và văn hóa trao quyền thật sự hòa làm một.

Theo ông Quang Phạm – thành viên Hội đồng đầu tư của ABB Private Equity, một doanh nghiệp khởi nghiệp được đánh giá dựa trên năm yếu tố cốt lõi, bao gồm tài sản giá trị, khả năng mở rộng, sự khác biệt, khả năng phòng thủ và quan trọng nhất là khả năng thực thi.

Với yếu tố khả năng thực thi, ông cho rằng: "Lãnh đạo thực chất là quản trị sự chuyển động. Đó là sự chuyển động của con người, hệ thống, chiến lược và dòng tiền”.

“Để cỗ máy đó vận hành hiệu quả, người lãnh đạo phải tạo ra sự đồng bộ hóa. Bạn có đội ngũ tốt nhưng chiến lược sai, hoặc nguồn lực không khớp với mục tiêu tức là thiếu sự đồng bộ thì tổ chức đó chắc chắn thất bại”, ông chia sẻ tại phiên thảo luận chuyên đề "Các yếu tố thành công chính cho tăng trưởng dài hạn: Xây dựng tổ chức vững mạnh cho các công ty khởi nghiệp tại Việt Nam" do Genesia Ventures tổ chức.

Trước khi bắt đầu với tư cách là Thành viên Hội đồng Đầu tư tại ABB Private Equity, ông Quang Phạm đã khởi nghiệp quản lý quỹ từ năm 24 tuổi với Vietnam Investment Group (VIG) và phát triển quy mô quỹ lên hơn 600 triệu USD trong vòng 12 năm trước khi thoái vốn thành công vào năm 2018.

Ông Quang Phạm – thành viên Hội đồng đầu tư của ABB Private Equity

Công thức tìm ra chân dung của người dẫn đầu

Sau hai thập kỷ quan sát và đầu tư, ông Quang nhận định, một nhà sáng lập có khả năng đi đường dài có thể cụ thể hóa qua công thức VORASO. Đây không chỉ là các tiêu chí đánh giá, mà là điều kiện cần có của một nhà lãnh đạo xuất sắc.

Trước hết là V – Vision (Tầm nhìn). Theo ông Quang, tầm nhìn không phải là những con số vô hồn trên bản kế hoạch kinh doanh, mà phải chứa đựng khát vọng và cảm xúc, như "chất keo" gắn kết tất cả mọi người - từ nhân viên, cổ đông đến khách hàng.

Ông lấy ví dụ, Madame Đinh Thị Hoa – Chủ tịch HĐQT Galaxy Play năm 2008, khi mà doanh thu phim Việt chiếm chưa đến 1% thị trường, đã đưa ra quyết định táo bạo: Đầu tư vào sản xuất nội dung Việt, chấp nhận lỗ để kiến tạo thị trường.

Chính tầm nhìn "đi trước thời đại" và sự dấn thân đó đã góp phần tạo nên một nền công nghiệp điện ảnh Việt Nam rực rỡ, chiếm gần 50% thị phần phòng vé như ngày nay.

Yếu tố thứ hai là O – Operational Excellence (Vận hành xuất sắc). Tầm nhìn lớn cần được hiện thực hóa bằng sự kỷ luật sắt đá trong vận hành. Đây là yếu tố biến những ý tưởng bay bổng thành kết quả thực tế, đảm bảo doanh nghiệp không chỉ "vẽ" được giấc mơ mà còn "chạy" được trên mặt đất.

Yếu tố tiếp theo là R & A – Resilience & Adaptability (Kiên cường & Thích nghi), hai yếu tố tưởng chừng mâu thuẫn nhưng buộc phải song hành. Nhà sáng lập cần sự kiên cường để giữ vững mục tiêu cốt lõi, nhưng phải đủ sự linh hoạt để thích nghi trước một thế giới đầy biến động với sự trỗi dậy của AI và các xu hướng toàn cầu mới.

"Nếu bạn chỉ kiên định mà thiếu sự uyển chuyển, bạn sẽ gãy đổ trước những cơn sóng lớn của thời đại”, ông nhận định.

Bên cạnh đó, S & O – Simplicity & Honesty (Đơn giản & Trung thực) cũng rất quan trọng.

"Tòa thánh Vatican quản lý hàng tỷ giáo dân trên toàn cầu chỉ với ba cấp quản lý. Tại sao một doanh nghiệp khởi nghiệp nhỏ bé lại cần vẽ ra quá nhiều tầng nấc phức tạp?", ông đặt câu hỏi về sự tinh gọn.

Do đó, sự đơn giản mang lại hiệu suất, giúp bộ máy vận hành trơn tru còn sự trung thực là nền tảng cốt tử để xây dựng niềm tin – thứ tài sản quý giá nhất khi làm việc với nhà đầu tư và đối tác.

"Gọi vốn bản chất là kể chuyện và xây dựng niềm tin. Tiền là thứ khó kiếm nhất, và bạn chỉ nhận được khi có niềm tin. Hệ thống quản trị chính là bằng chứng xác thực nhất cho niềm tin đó”, ông nhấn mạnh.

Mai Anh