Đồng bằng sông Cửu Long có 168 điểm sạt lở đặc biệt nguy hiểm
Vùng Đồng bằng sông Cửu Long có 743 điểm sạt lở, với tổng chiều dài 794km, trong đó có 168 điểm sạt lở đặc biệt nguy hiểm. Dự báo diễn biến thiên tai vùng này còn phức tạp hơn, khó lường hơn thời gian tới.
Thông tin được đưa ra tại Diễn đàn Nâng cao năng lực cộng đồng trong phòng chống thiên tai vùng Đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL), do Viện Quy hoạch thủy lợi Miền Nam phối hợp với Báo Nông nghiệp Việt Nam tổ chức ngày 29/11, tại Cần Thơ.
Ông Trần Duy An (Viện Quy hoạch thủy lợi Miền Nam) cho biết, vùng ĐBSCL có 8 loại hình thiên tai thường xảy ra, gồm: Hạn hán, xâm nhập mặn; lũ, ngập úng; sạt lở bờ sông, bờ biển; mưa lớn; nắng nóng; áp thấp nhiệt đới; giông lốc, sét; cháy rừng. Các loại hình thiên tai này đã và đang ảnh hưởng nghiêm trọng đến đời sống của người dân, đặc biệt vùng nông thôn vốn phụ thuộc lớn vào nông nghiệp.
Ông An dẫn chứng, từ năm 2000 đến nay, vùng ĐBSCL có 5 trận lũ lớn, làm 1.830 người thiệt mạng, hơn 488.800 căn nhà bị ngập nặng, thiệt hại với lúa 3.599 tỷ đồng.
Mùa khô năm 2023 - 2024, hạn hán và xâm nhập mặn đã khiến 1.189ha lúa giảm năng suất, 43ha lúa tại tỉnh Sóc Trăng mất trắng; khoảng 73.900 hộ dân bị thiếu nước sinh hoạt; hạn hán tạo ra hơn 2.000 điểm sụt lún đê, đường giao thông, tổng chiều dài khoảng 51km…
Thông tin về tình hình sạt lở vùng ĐBSCL, ông Lê Thanh Chương (Viện Khoa học thủy lợi Miền Nam) cho hay, toàn vùng có 743 điểm sạt lở, với tổng chiều dài 794km. Trong đó có 686 điểm sạt lở bờ sông, tổng chiều dài gần 600km, và 57 điểm sạt lở bờ biển dài hơn 200km.
Đặc biệt, trong số các điểm sạt lở trên có 168 điểm sạt lở đặc biệt nguy hiểm, hơn 200 điểm sạt lở nguy hiểm.
Thống kê của Viện Khoa học thủy lợi Miền Nam cho thấy, giai đoạn 2022 - 2023, toàn vùng ĐBSCL có gần 22 triệu m3 đất cát lòng sông bị xói, nhưng khối lượng bồi chỉ gần 5 triệu m3, tức bị mất gần 17 triệu m3.
Đối với xói lở bờ biển, giai đoạn 2020 - 2023, vùng ĐBSCL có hơn 400km đường bờ biển bị sạt lở, làm mất hơn 458ha đất.
Để bảo vệ bờ sông, bờ biển hiệu quả, các chuyên gia và đơn vị nghiên cứu đề xuất nhiều giải pháp, trong đó ưu tiên trồng rừng ngập mặn, xây dựng bờ kè kiên cố...
Viện Quy hoạch thủy lợi Miền Nam cũng chỉ ra một số bất cập của hệ thống thủy lợi khu vực ĐBSCL, như kênh bị thu hẹp, thiếu khả năng trữ nước ngọt, thiếu trạm bơm để điều tiết nước; công trình chống ngập đô thị chưa đồng bộ. Thiếu công trình kiểm soát lũ đầu mối sông Tiền, sông Hậu; nước biển dâng cộng với sụt lún làm gia tăng ngập úng vùng giữa đồng bằng và ven biển.
Viện trên dự báo, thiên tai vùng ĐBSCL trong bối cảnh mới còn phức tạp, khó lường hơn, đặc biệt về sụt lún, sạt lở, ngập lụt, xâm nhập mặn… Tình trạng này do biến đổi khí hậu, tác động từ thượng nguồn sông Mê Kông và phát triển nóng về kinh tế - xã hội ở vùng.
Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn Quốc gia dự báo, từ tháng 12/2024 - 5/2025, tổng lượng dòng chảy trên sông Mê Kông về ĐBSCL ở mức thiếu hụt so với trung bình nhiều năm từ 5-15%. Mực nước đầu nguồn sông Cửu Long xuống dần và ở mức thấp hơn trung bình các năm trước từ 0,1 - 0,2m. Xâm nhập mặn mùa khô năm 2024 - 2025 ở mức cao hơn trung bình, nhưng không nghiêm trọng như mùa khô 2015 - 2016 và 2019 - 2020.