Dự án Ngân hàng ADN liệt sĩ và thân nhân: Hành trình tiếp nối tri ân, góp phần trả lại tên cho các Anh hùng

Đằng sau mỗi cái tên Anh hùng Liệt sĩ chưa được xác định là một ước nguyện đoàn tụ chưa thành. Dự án Ngân hàng ADN liệt sĩ ra đời như một nhịp cầu thiêng liêng, không chỉ trả lại tên cho các Anh hùng, mà còn hàn gắn những vết thương chiến tranh, mang sự bình yên cho những người ở lại.

“Ước nguyện tìm thấy chú đã hoàn thành rồi, bà ơi”, cô cháu gái run run thắp nén hương lên bàn thờ, báo cáo với bà ngoại về việc gia đình đã tìm được hài cốt của Liệt sĩ Nguyễn Văn Nẩy sau gần 60 năm mòn mỏi đi tìm.

Liệt sĩ Nguyễn Văn Nẩy sinh năm 1952, nhập ngũ tháng 12/1970, hy sinh tháng 9 năm 1971 tại chiến trường miền nam khi mới 19 tuổi. Ông sinh ra trong một gia đình có ba chị em, bố mất sớm, cuộc sống thời đó túng thiếu. Trong ký ức của cô cháu gái cũng là người thân thiết và gần gũi nhất với ông, liệt sĩ Nẩy là người hiền lành, ít nói, hay giúp đỡ, được nhiều người quý mến, đặc biệt là các cô gái cùng làng. Khi còn nhỏ, cô thường theo ông đi bắt cua, hái rau ngoài đồng. Tình cảm giữa hai cậu cháu rất gần gũi.

Sau khi nhập ngũ, ông chỉ gửi về một bức thư duy nhất, kể rằng đang bị sốt rét và không biết liệu có qua khỏi. Sau đó, không còn bất kỳ tin tức nào. Mẹ và chị gái ông luôn lo lắng, khóc nhiều, và thậm chí có lần bà mơ thấy điều chẳng lành. Một thời gian sau, các đồng đội từ tuyến trong trở về cho biết ông bị sốt rét nặng, không qua khỏi trong lúc điều trị tại bệnh xá.

Giấy báo tử được gửi về vào tháng 9/1971. Lúc đó, ông mới 19 tuổi. Mẹ ông mất năm 1983, khi chưa một lần biết rõ phần mộ con trai nằm nơi đâu. Ước nguyện tìm lại con chưa thể hoàn thành.

Nhiều năm sau, không có thêm thông tin gì về nơi an táng liệt sĩ Nguyễn Văn Nẩy. Người cháu gái là người duy nhất còn lưu giữ đầy đủ ký ức và luôn mong muốn tìm lại cậu như một cách thay lời của mẹ ông đã khuất.

 Gia đình Liệt sĩ Nguyễn Văn Nẩy hạnh phúc khi tìm được nơi an nghỉ của ông sau hơn nửa thế kỷ thông qua dự án Ngân hàng Gene.

Gia đình Liệt sĩ Nguyễn Văn Nẩy hạnh phúc khi tìm được nơi an nghỉ của ông sau hơn nửa thế kỷ thông qua dự án Ngân hàng Gene.

Năm 2025, khi chương trình giám định ADN của Bộ Công an và các ban, ngành được triển khai trên toàn quốc, gia đình nhận được thông báo và cung cấp mẫu xét nghiệm để đối chiếu.

Kết quả xác nhận Liệt sĩ Nguyễn Văn Nẩy đang được an táng tại khu 2, nghĩa trang liệt sĩ Đức Cơ, tỉnh Gia Lai. Sau hơn 50 năm, thông tin về nơi an nghỉ chính thức của ông đã được xác minh.

Bày tỏ sự cảm ơn tới lực lượng công an và các cơ quan chức năng đã hỗ trợ trong quá trình xác minh danh tính, giúp thực hiện được nguyện vọng bao năm chưa thành của những người đã khuất và thân nhân còn sống, cô cháu gái xúc động nói: “Gia đình tôi cũng không biết nói gì hơn, chỉ xin cảm ơn các anh công an và các ngành đoàn thể của tỉnh, của xã đã hỗ trợ và giúp đỡ để có thông tin của cậu tôi”.

Từ ngày 3-30/11, Hưng Yên trở thành tâm điểm của cả nước trong công tác thu mẫu ADN thân nhân liệt sĩ. Chỉ trong 28 ngày, dự án đã tiếp cận hơn 30.000 thân nhân, nhận 21.110 mẫu ADN - một khối lượng công việc lớn đòi hỏi sự nỗ lực của mỗi thành viên đội thu mẫu.

Trên hành trình đó, Công ty GeneStory, đơn vị đầu tiên đạt chuẩn quy định kỹ thuật của Bộ Công an về tích hợp thông tin sinh trắc học ADN vào Cơ sở dữ liệu Căn cước, đã đảm nhận vai trò then chốt trong khâu tiếp nhận, chuẩn hóa và xử lý mẫu ADN. Với kinh nghiệm triển khai ngân hàng gen quy mô quốc gia, GeneStory đã thiết lập hệ thống vận hành bài bản từ tuyến tỉnh tới từng xã, phường.

Tại Hưng Yên, 36 cán bộ GeneStory chia thành 3 trạm thường trực, với 15 tổ lấy mẫu hoạt động liên tục nhằm bảo đảm xử lý xuyên suốt và chuẩn hóa quy trình.

Không phải gia đình nào cũng có điều kiện di chuyển, vì vậy bên cạnh 18 điểm tập trung, GeneStory tổ chức hàng trăm lượt lấy mẫu tận nhà, đặc biệt tại những thôn xa trung tâm, nơi nhiều cụ già tuổi 80-90 vẫn nén nỗi đau để trao lại giọt máu cuối đời tìm con.

 Từ ngày 3-30/11, Hưng Yên trở thành tâm điểm của cả nước trong công tác thu mẫu ADN thân nhân liệt sĩ của Dự án.

Từ ngày 3-30/11, Hưng Yên trở thành tâm điểm của cả nước trong công tác thu mẫu ADN thân nhân liệt sĩ của Dự án.

Hành trình thu mẫu tại Hưng Yên là một trong những chiến dịch lớn của dự án, là chặng đường để lại nhiều cảm xúc. Mỗi mẫu ADN được lưu lại tương ứng với hy vọng một hồ sơ được mở ra, một manh mối mới được ghi nhận trên hành trình nối lại những sợi dây tưởng chừng đã đứt đoạn sau 50 năm.

Đối với GeneStory, Hưng Yên còn là cột mốc của sự tin tưởng bởi hàng chục nghìn gia đình. Đây cũng chính là động lực để đội ngũ tiếp tục hoàn thiện công nghệ phân tích, tăng tốc độ giải trình tự và mở rộng kho dữ liệu nhằm phục vụ tối đa công tác xác định danh tính liệt sĩ trong những năm tới. Mỗi mẫu ADN được lưu trữ trong kho dữ liệu quốc gia là thêm một cơ hội để gỡ bỏ nút thắt hậu chiến vẫn còn âm ỉ trong nhiều gia đình Việt Nam.

Nếu Hưng Yên đưa đến những con số kỷ lục thì Quảng Trị mang đến dấu ấn lịch sử. Hang Tám Cô - nơi tám thanh niên xung phong và năm chiến sĩ pháo binh hy sinh ngày 14/11/1972 từ lâu là biểu tượng của tuổi trẻ Trường Sơn.

Trong quá trình tôn tạo di tích từ tháng 10/2025, lực lượng thi công bất ngờ phát hiện một cửa hang cũ bị vùi lấp cạnh khu vực thờ tự. Nhiều di vật và hài cốt liệt sĩ được đưa lên khỏi lòng đất, mở ra dấu đoạn ký ức bị bỏ quên suốt 53 năm. Ngay sau khi nhận thông tin, Cục Cảnh sát Quản lý hành chính về Trật tự xã hội phối hợp với Viện Pháp y Quốc gia, Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam và GeneStory tiến hành thu nhận và giải trình tự ADN.

GeneStory tham gia hỗ trợ xét nghiệm ADN từ nguồn xã hội hóa theo đề nghị của UBND tỉnh Quảng Trị. Trong suốt quá trình này, đội ngũ đã thực hiện: tiếp nhận và phân tích 15 mẫu ADN thân nhân từ các địa phương Thanh Hóa, Ninh Bình (Nam Định cũ) để tiến hành phối hợp với các cơ quan chức năng so khớp với ADN hài cốt thu tại cửa hang mới phát hiện, phối hợp rà soát cùng Công an Thanh Hóa - địa phương có số hồ sơ ADN thân nhân liệt sĩ lớn nhất cả nước hiện tại trong Ngân hàng Gene.

Kết quả cho thấy 7 mẫu ADN trùng khớp với thân nhân các liệt sĩ sau hơn 50 năm mờ dấu. Đây là bước tiến quan trọng, bởi nhiều đợt khai quật và di dời trước đó vẫn chưa trả lời được câu hỏi mà thân nhân chờ đợi suốt nửa thế kỷ. Đây là thành quả đặc biệt, khi hơn 50 năm trước, dù đã khai quật và đưa một phần hài cốt về Thanh Hóa, nhưng vẫn chưa thể xác định hết danh tính các liệt sĩ. Lần giám định năm 2025 trở thành cột mốc quan trọng, khép lại nỗi trăn trở kéo dài qua nhiều thế hệ.

 Ngày 8/11, trong không khí trang nghiêm tại khuôn viên Hang Tám Cô, Tỉnh ủy, Hội đồng nhân dân, Ủy ban nhân dân, Ủy ban Mặt trận Tổ quốc tỉnh Quảng Trị đã tổ chức lễ truy điệu và an táng các hài cốt vừa được xác định.

Ngày 8/11, trong không khí trang nghiêm tại khuôn viên Hang Tám Cô, Tỉnh ủy, Hội đồng nhân dân, Ủy ban nhân dân, Ủy ban Mặt trận Tổ quốc tỉnh Quảng Trị đã tổ chức lễ truy điệu và an táng các hài cốt vừa được xác định.

Một trong những dấu mốc quan trọng trên hành trình gấp rút trả lại tên cho các Anh Hùng, đó là ngày 8/11 vừa qua, trong không khí trang nghiêm tại khuôn viên Hang Tám Cô, Tỉnh ủy, Hội đồng nhân dân, Ủy ban nhân dân, Ủy ban Mặt trận Tổ quốc tỉnh Quảng Trị đã tổ chức lễ truy điệu và an táng các hài cốt vừa được xác định. Theo nguyện vọng của thân nhân, các liệt sĩ được an táng trong ngôi mộ chung mới xây dựng ngay lối vào hang, sử dụng đá từ chính quê hương Thanh Hóa, nơi họ sinh ra và lớn lên. Ngôi mộ trở thành biểu tượng của sự đoàn tụ, nơi các anh chị được ở bên nhau, đúng như ngày họ cùng nắm tay nhập ngũ vào Trường Sơn.

Trong đại ngàn Trường Sơn, mộ chung Hang Tám Cô vẫn lặng lẽ giữa tiếng gió dội vào vách đá như nhịp đập của ký ức dân tộc. Và ở mỗi căn nhà từ Hưng Yên, Thanh Hóa, Ninh Bình, ngọn lửa hy vọng tìm lại người thân được thắp lên bằng những giọt máu gửi về Dự án Ngân hàng Gene.

Việt Nam có khoảng 1,2 triệu liệt sĩ, trong đó 500.000 hài cốt chưa xác định danh tính, gần 300.000 hài cốt đã được quy tập và khoảng 200.000 hài cốt còn nằm rải rác trên khắp mọi miền đất nước và cả nước ngoài. Trước đây, việc tìm thân nhân dựa nhiều vào ký ức hoặc giám định hồ sơ đơn lẻ, bao gồm xét nghiệm ADN.

Ý tưởng ứng dụng công nghệ giải mã gene hiện đại với quy mô lớn được đưa ra như một bước đột phá nhằm giải quyết bài toán nhân văn tìm kiếm thân nhân liệt sĩ một cách toàn diện và khoa học. Dự án hướng đến việc xây dựng Ngân hàng Gene của toàn bộ thân nhân liệt sĩ, sau đó đối sánh với ADN thu được từ hài cốt được tìm thấy theo thời gian để xác định danh tính cho liệt sĩ.

Với phương pháp này, niềm hy vọng không còn mong manh, mà trở thành con đường rõ ràng, vững chắc, mở ra hy vọng tương lai ngày càng nhiều anh hùng liệt sĩ được trả lại tên, được trở về với gia đình, và dần hoàn thiện sự tri ân của dân tộc đối với lịch sử, với những anh hùng đã ngã xuống giành độc lập, tự do cho Tổ quốc.

Dự án Hành trình Gene kết nối là một phần của Ngân hàng Gene Liệt sĩ và thân nhân do Bộ Công an chủ trì, ra mắt ngày 23/7/2024 nhân kỷ niệm 77 năm Ngày Thương binh-Liệt sĩ. GeneStory là đơn vị công nghệ chủ lực thực hiện phân tích, giải mã gene.

Với Ngân hàng Gene Liệt sĩ và thân nhân, dữ liệu ADN thân nhân và hài cốt được đối sánh, mở ra hướng đi khoa học, chính xác và nhân văn. Sau một năm, dự án đã thu nhận hơn 51.000 mẫu ADN tại 34 tỉnh/thành phố, tổ chức hơn 600 buổi thu mẫu lưu động và xác định danh tính 16 liệt sĩ. Mỗi mẫu ADN là dữ liệu sinh học phục dựng tên tuổi, hàn gắn ký ức chiến tranh.

Sự ra đời của dự án được thúc đẩy bởi nhiều yếu tố. Thứ nhất, Chính phủ đã xác định đây là nhiệm vụ trọng điểm. Thứ hai, về mặt công nghệ, Việt Nam đã có nền tảng từ dự án giải trình tự 1.000 hệ gene người Việt, phát hiện gần 2 triệu biến thể di truyền đặc trưng, tạo cơ sở dữ liệu quan trọng để phục vụ các giải pháp phân tích đối chiếu.

Thứ ba, năng lực nội địa đã sẵn sàng khi GeneStory, đơn vị công nghệ sinh học tiên phong có khả năng xử lý tới 500.000 mẫu mỗi năm, với phòng thí nghiệm đạt chuẩn quốc tế đặt tại Hà Nội. Thứ tư là sự đồng hành, hỗ trợ của các doanh nghiệp, tổ chức xã hội, các nhà hảo tâm tạo điều kiện tài chính bước đầu cho dự án.

Đặc biệt, chi phí cho mỗi mẫu ADN hiện nay đã được tối ưu chỉ còn khoảng 100USD so với hàng nghìn USD trước đây, hoàn toàn khả thi trong việc giải mã hàng triệu mẫu nếu có sự chung tay từ cộng đồng và doanh nghiệp và nhà nước. Sự quan tâm rộng rãi của truyền thông đã tạo nên sức mạnh thúc đẩy dự án nhanh chóng đi vào triển khai.

 GeneStory là đơn vị công nghệ sinh học tiên phong có khả năng xử lý tới 500.000 mẫu mỗi năm, với phòng thí nghiệm đạt chuẩn quốc tế đặt tại Hà Nội.

GeneStory là đơn vị công nghệ sinh học tiên phong có khả năng xử lý tới 500.000 mẫu mỗi năm, với phòng thí nghiệm đạt chuẩn quốc tế đặt tại Hà Nội.

Một trong những điểm sáng tạo nổi bật của Hành trình Gene kết nối là việc áp dụng mô hình thu mẫu lưu động trên phạm vi toàn quốc. GeneStory đã phối hợp cùng Bộ Công an, chính quyền và công an địa phương thiết kế mô hình lấy mẫu “tận nơi”.

Trong vòng một năm, hơn 600 buổi thu mẫu lưu động đã được tổ chức tại 34 tỉnh, thành phố, trực tiếp đến tận nhà hoặc địa điểm cộng đồng để lấy mẫu cho thân nhân liệt sĩ già yếu, đi lại khó khăn. Nhờ đó, rất nhiều trường hợp tưởng chừng không thể tham gia nay đã được đưa vào cơ sở dữ liệu, góp phần mở rộng đáng kể phạm vi và độ bao phủ của Ngân hàng Gene.

Song song với đó, dự án còn tổ chức hàng chục buổi thu mẫu tập trung tại các xã, huyện, tỉnh, nơi có đông thân nhân liệt sĩ sinh sống. Cách triển khai này không chỉ thể hiện sự linh hoạt trong tổ chức mà còn mang tính nhân văn sâu sắc, bởi nó hướng đến việc không để bất kỳ thân nhân liệt sĩ nào bị bỏ lại phía sau, dù họ đang ở vùng sâu vùng xa hay trong hoàn cảnh khó khăn.

Tiếp nối thành quả của năm 2024, bước sang năm thứ hai, Dự án “Ngân hàng gene (ADN) liệt sĩ chưa xác định được thông tin và thân nhân” đối diện thách thức lớn nhất: Chạy đua với thời gian, khi nhiều thân nhân liệt sĩ, đặc biệt là mẹ và bà ngoại, thường đã lớn tuổi, đòi hỏi phải nhanh chóng thu nhận mẫu ADN trước khi họ qua đời. Bên cạnh đó, nhiều mẫu hài cốt bị phân hủy gây khó khăn cho việc tách chiết ADN; nhiều trường hợp thiếu thông tin bổ sung như giấy báo tử hoặc vị trí chôn cất chính xác.

Sau một năm thí điểm triển khai, thu nhận được hơn 51.000 mẫu, GeneStory nhận thấy quy trình triển khai cần bảo đảm vận hành chuẩn mực và năng lực phân tích dữ liệu quy mô lớn. Đây là những thách thức mà đơn vị thực hiện cần vượt qua.

Năm 2025 đánh dấu sự mở rộng và tăng tốc của dự án. Tiến sĩ Dương Ngọc Cường, Tổng giám đốc GeneStory - đơn vị triển khai thu nhận mẫu ADN chia sẻ, thân nhân trực hệ của liệt sĩ ngày càng cao tuổi, nếu chậm trễ sẽ mất đi nguồn mẫu ADN quý giá để đối chiếu. Nếu không thực hiện ngay, Việt Nam có nguy cơ mất vĩnh viễn cơ hội trả lại tên cho hàng trăm nghìn Anh hùng Liệt sĩ.

 Hành trình lấy mẫu vô cùng gấp rút vì có nhiều người thân của Liệt sĩ ở tuổi xưa nay hiếm.

Hành trình lấy mẫu vô cùng gấp rút vì có nhiều người thân của Liệt sĩ ở tuổi xưa nay hiếm.

Công ty Cổ phần GeneStory tiếp tục giữ vai trò nòng cốt về công nghệ giải mã gene, chuẩn hóa dữ liệu và phân tích ADN trên quy mô lớn, phối hợp chặt chẽ với Bộ Công an và các địa phương trên cả nước. GeneStory góp phần đưa di truyền học trở thành chiếc cầu nối giữa quá khứ và hiện tại, nối lại những sợi dây gia đình bị chiến tranh chia cắt.

Năm 2025, GeneStory phối hợp cùng lực lượng công an và chính quyền địa phương triển khai ba đợt thu mẫu lớn, tiếp nhận: Hơn 72.000 mẫu ADN thân nhân liệt sĩ; 34 tỉnh, thành phố đã triển khai thu mẫu; gần 1000 buổi thu mẫu lưu động cho thân nhân già yếu; năng lực xử lý dữ liệu gene của GeneStory là 500.000 mẫu/năm. Mục tiêu của năm 2025 được xác lập rõ ràng và đầy quyết tâm: không để một anh hùng nào nằm lại mà không được gọi tên, không để một thân nhân nào ra đi mà chưa kịp đoàn tụ với người thân.

"Mỗi mẫu ADN được thu nhận không chỉ là dữ liệu khoa học, mà là ký ức cuối cùng của những người mẹ, người vợ mong mỏi nhìn thấy người thân được gọi đúng tên. Việc mất đi nguồn tham chiếu ADN trực hệ do thế hệ thân nhân già yếu qua đời sẽ khiến việc xác định danh tính trong tương lai trở nên rất khó khăn. Không chỉ là sự mất mát khoa học, đó còn là gánh nặng đạo lý, khi hàng trăm nghìn gia đình không thể khép lại hành trình tìm kiếm, và quốc gia chưa thể hoàn tất một nghĩa cử tri ân quan trọng”, ông Cường nói.

Một trong những vấn đề quan trọng của dự án là loại mẫu thu nhận. Hiện nay dự án đang ưu tiên thu mẫu ADN từ thân nhân theo dòng mẹ, theo các cơ sở pháp lý và kỹ thuật thông dụng hiện hành. Cách tiếp cận này dựa trên phân tích ADN ty thể (mtDNA), là vật liệu di truyền từ mẹ sang con.

Khác với ADN nhân (nuclear DNA) có sự tái tổ hợp di truyền từ cả bố và mẹ, mtDNA gần như giữ nguyên cấu trúc ban đầu, rất hữu ích cho việc truy dấu huyết thống qua dòng mẹ. Cấu trúc đặc biệt của mtDNA giúp cho nó có thể tồn tại lâu bền hơn qua thời gian so với ADN nhân, do vậy dễ dàng hơn trong thu nhập và giải mã gene.

Do vậy giải pháp này rất phù hợp với điều kiện thực tế tại Việt Nam, nơi phần lớn hài cốt liệt sĩ đã chôn cất hơn nửa thế kỷ trong môi trường nhiệt đới nóng ẩm, khiến ADN nhân dễ bị phân hủy, khó tách chiết và phân tích. Trong khi đó, mtDNA bền vững hơn, thường tồn tại lâu hơn trong xương và răng, do đó có khả năng phục hồi tốt ngay cả khi hài cốt đã xuống cấp nặng nề.

Dự án cũng bước đầu thử nghiệm để từ đó triển khai trên diện rộng giải pháp sử dụng công nghệ giải trình tự gen thế hệ mới để đọc thông tin định danh từ ADN nhân cho cả hài cốt và thân nhân. Giải pháp này cho phép thu mẫu từ cả dòng bố và dòng mẹ, giúp tăng tỷ lệ thành công trong giám định ADN, giảm thiểu sai số trong quá trình so khớp.

Đây chính là giải pháp tối ưu hiện nay để nâng cao độ chính xác trong việc xác định danh tính liệt sĩ, góp phần mang lại kết quả tin cậy và ý nghĩa nhân văn sâu sắc cho hàng chục nghìn gia đình.

Công nghệ phân tích ADN là điểm tựa khoa học của dự án, giúp khôi phục thông tin di truyền với độ chính xác cao. Toàn bộ dữ liệu sau khi phân tích được tích hợp vào kho dữ liệu tham chiếu gồm hàng trăm nghìn mẫu thân nhân liệt sĩ do công an các tỉnh thu nhận.

Càng nhiều mẫu được đưa vào hệ thống, cơ hội trả lại tên cho các anh hùng càng lớn. Đó chính là ý nghĩa lớn nhất của “Ngân hàng gene” - một nền tảng dữ liệu sống, bền bỉ kết nối quá khứ với hiện tại. GeneStory, với vai trò nòng cốt về công nghệ, đóng góp vào: Thu mẫu quy mô lớn và chuẩn hóa toàn quốc, giải trình tự ADN độ chính xác cao, xây dựng và mở rộng kho dữ liệu gene quốc gia.

 Tiến sĩ Dương Ngọc Cường, Tổng giám đốc GeneStory, người trực tiếp đồng hành dự án thu nhận mẫu ADN thân nhân liệt sĩ.

Tiến sĩ Dương Ngọc Cường, Tổng giám đốc GeneStory, người trực tiếp đồng hành dự án thu nhận mẫu ADN thân nhân liệt sĩ.

GeneStory tiếp tục phối hợp với các đơn vị chức năng tiếp tục mở rộng phân tích, hoàn thiện hệ thống dữ liệu và đồng hành cùng hàng triệu thân nhân trên khắp Việt Nam - để mỗi cái tên được trả về đúng vị trí trong lịch sử, mỗi câu chuyện được viết tiếp, và mỗi hy sinh được tri ân trọn vẹn.

Một trong những yếu tố then chốt mang lại thành công bước đầu cho Hành trình Gene kết nối chính là năng lực công nghệ xử lý dữ liệu lớn và hạ tầng phòng thí nghiệm do GeneStory phát triển. Hiện nay, GeneStory đã xây dựng phòng thí nghiệm đạt chuẩn quốc tế ngay tại Việt Nam, với hệ thống thiết bị giải mã gene, dây chuyền tự động hóa và quy trình vận hành khép kín theo chuẩn bảo mật dữ liệu ADN.

Với năng lực này, GeneStory có thể xét nghiệm gene và phân tích dữ liệu cho 500.000 mẫu ADN mỗi năm, tương đương quy mô của nhiều trung tâm hàng đầu khu vực và thế giới. Công nghệ giải mã và hệ thống phân tích đối chiếu dữ liệu ADN hiệu quả cho quy mô hàng triệu mẫu được thiết kế và phát triển tại GeneStory nhằm rút ngắn tối đa thời gian trả kết quả trong khi vẫn bảo đảm độ chính xác cao và an toàn bảo mật cao cho dữ liệu gene.

Theo ông Cường, trong lộ trình phát triển sắp tới, dự án sẽ tích hợp thêm các công nghệ tiên tiến khác, đặc biệt là công nghệ ADN chip do GeneStory nghiên cứu phát triển và các công nghệ giải trình tự gene thế hệ mới, nhằm tăng độ chính xác, rút ngắn quy trình phân tích và mở rộng khả năng ứng dụng.

"Nền tảng công nghệ mà GeneStory đang triển khai không chỉ giúp bảo đảm tính khả thi của một dự án quy mô lớn nhằm góp phần xác minh danh tính liệt sĩ mà còn đặt nền móng cho hệ sinh thái dữ liệu gene quốc gia phục vụ an sinh xã hội và nhiều ứng dụng khác trong tương lai", ông Cường chia sẻ.

Một trong những điểm đột phá của Dự án chính là việc triển khai theo mô hình xã hội hóa, thay vì phụ thuộc hoàn toàn vào ngân sách nhà nước. Đây được coi là một bước đi sáng tạo, vừa giải quyết bài toán tài chính khổng lồ, vừa khẳng định tính cộng đồng và nhân văn sâu sắc của dự án.

Đây là dự án với quy mô lớn chưa từng có tiền lệ trong lĩnh vực này ở Việt Nam, thể hiện quyết tâm xây dựng một cơ sở dữ liệu gene quy mô lớn, phục vụ mục tiêu nhân văn và khoa học cùng lúc. Dự án này trước hết có ý nghĩa đặc biệt trong công tác tri ân và xác định danh tính liệt sĩ, góp phần trả lại tên cho hàng trăm nghìn hài cốt chưa được định danh.

Tuy nhiên, giá trị của dự án không dừng ở đó. Cơ sở dữ liệu ADN được thu thập sẽ được tích hợp trực tiếp với Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư tại Việt Nam. Mô hình kết nối này vừa phục vụ cho công tác xác minh danh tính liệt sĩ, vừa mở ra tiềm năng ứng dụng trong hoạch định chính sách an sinh xã hội.

Dự án đặt mục tiêu thu nhận và giải mã 1 triệu mẫu ADN từ thân nhân liệt sĩ trên khắp cả nước. Tích hợp dữ liệu Gene thân nhân và liệt sĩ với Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư, trở thành nền tảng bền vững phục vụ cho công tác tri ân, quản lý và nghiên cứu nhiều thế hệ sau. Phát triển năng lực khoa học - công nghệ trong nước bằng việc chuẩn hóa quy trình giám định ADN theo tiêu chuẩn quốc tế, nâng cao năng lực phân tích, xử lý dữ liệu gene tại Việt Nam.

THIÊN LAM

Nguồn Nhân Dân: https://nhandan.vn/du-an-ngan-hang-adn-liet-si-va-than-nhan-hanh-trinh-tiep-noi-tri-an-gop-phan-tra-lai-ten-cho-cac-anh-hung-post925901.html