Dữ liệu sạch: Chìa khóa đánh thuế BĐS hiệu quả

Trong quá trình rà soát, số hóa dữ liệu đất đai, dù ban đầu còn có ý kiến trái chiều, nhưng khi người dân được giải thích rõ mục đích, đa số đã đồng thuận và phối hợp thực hiện. Đây là tín hiệu tích cực được ghi nhận trong thời gian qua.

Ông Chu Thế Tuyên, Tổ trưởng TDP số 1 (phường Cửa Nam, Hà Nội) cho biết: “Trong quá trình thực hiện, giai đoạn đầu người dân chưa hiểu được hết ý nghĩa của việc làm này, nên nhiều gia đình còn có ý kiến và chưa chủ động thực hiện. Tuy nhiên sau khi được tuyên truyền nhắc nhở và giải thích, người dân đã thấy được bản chất của vấn đề, thấy được quá trình mình làm sẽ cùng với chính quyền số hóa rất thuận lợi".

Bản chất của vấn đề không chỉ là thay đổi kỹ thuật quản lý, mà là yêu cầu minh bạch thông tin, loại bỏ “điểm mù” dữ liệu - vốn lâu nay khiến thị trường bất động sản dễ bị lợi dụng để thổi giá, đầu cơ, gây bất bình đẳng. Thực tế cho thấy, thông tin bất động sản hiện còn phân tán, thiếu chuẩn hóa; trong khi đó, các đề xuất xây dựng sắc thuế bất động sản riêng đang được quan tâm với kỳ vọng điều tiết đầu cơ và tăng thu ngân sách địa phương. Tuy nhiên, để đánh thuế hiệu quả, trước hết phải có hạ tầng dữ liệu chính xác.

PGS. TS. Đinh Trọng Thịnh, chuyên gia kinh tế cho hay: “Cần phải có một lộ trình, trong đó có thời gian để tập hợp một ngân hàng dữ liệu các bất động sản của từng cá nhân, trên cơ sở đó có thể đánh thuế đầy đủ và hiệu quả hơn".

Vấn đề cốt lõi rõ ràng không nằm trong hành vi kê khai mà ở sự thiếu vắng công cụ kiểm chứng của hệ thống quản lý. Khi chưa có dữ liệu thống nhất, người sở hữu nhiều bất động sản trong một địa phương dễ bị áp thuế cao hơn người sở hữu dàn trải liên tỉnh; hoặc xuất hiện tình trạng né thuế bằng cách đứng tên hộ. Ngay cả khi cơ sở dữ liệu được hoàn thiện, việc kiểm tra nguồn tiền vẫn cần thiết để xử lý triệt để các hành vi trốn thuế. Nhưng trước tiên, phải xác định đúng chủ sở hữu pháp lý trên phạm vi toàn quốc, từ đó mới kiểm tra và truy vết hiệu quả.

“Việc ban hành đạo luật thuế là điều mà cơ quan chức năng sẽ thực hiện. Nhưng khi ban hành cần làm song song với việc hoàn thành dữ liệu và nghiên cứu nhiều hơn nữa”, chuyên gia pháp lý bất động sản Phạm Thanh Tuấn khẳng định.

Theo Bộ Xây dựng, việc nâng cấp hệ thống thông tin nhà ở và thị trường bất động sản được chia theo hai giai đoạn. Trong đó, năm 2025 là thời gian thực hiện rà soát quy định pháp luật, xây dựng cơ sở dữ liệu theo kế hoạch, đánh giá mức độ sẵn sàng và khả năng kết nối - chia sẻ. Năm 2026 sẽ hoàn thiện chất lượng dữ liệu, cập nhật hệ thống chỉ tiêu. Và từ ngày 30/6 đến ngày 30/11/2026 sẽ hoàn thiện toàn bộ hệ thống theo bộ chỉ tiêu mới.

Liên Phương