Đưa đặc sản bản địa lên tầm thương hiệu

Thành viên Tổ hợp tác sản xuất rượu cần và thổ cẩm Buôn Go mong muốn đưa sản phẩm truyền thống đi xa

Tận dụng giá trị từ rừng

Trà dây - loại dược liệu quý gắn liền với đời sống của đồng bào Mạ ở vùng lõi Vườn quốc gia Cát Tiên - nay đã trở thành sản phẩm được người tiêu dùng nhiều nơi ưa chuộng. Tận dụng lợi thế sẵn có, chị Ka Đrờng (thôn 4, xã Cát Tiên 2) đã mang giống trà dây từ rừng về trồng trong vườn nhà, chế biến thành sản phẩm OCOP 3 sao và phân phối đến tay khách hàng khắp cả nước.

Căn nhà nhỏ giữa rừng của chị Ka Đrờng mỗi ngày đều thoang thoảng hương trà mới. Chị cho biết, với người Mạ, cây trà dây là một dược liệu quý, vừa là thức uống hằng ngày vừa có tác dụng tốt cho sức khỏe. Gần 10 năm qua, chị miệt mài tìm cách mang giống trà dây từ rừng sâu về ươm trồng, mở hướng sản xuất cây dược liệu này. “Ban đầu, việc trồng rất khó vì môi trường trong rừng khác hẳn với đất sản xuất của bà con. Tôi phải tham khảo thêm trên mạng về cách trồng và chế biến để cho ra sản phẩm đạt chất lượng. Mất khoảng 4 năm kiên trì mới có được kết quả như hôm nay”, chị Ka Đrờng chia sẻ.

Khi có được sản phẩm hoàn chỉnh, chị Ka Đrờng quyết định khởi nghiệp với việc trồng và chế biến trà dây. Năm 2020, từ hỗ trợ mô hình sinh kế được Hội Liên hiệp Phụ nữ huyện Cát Tiên (cũ) trao tặng, chị đầu tư mở rộng diện tích.

Theo chị Ka Đrờng, khâu quan trọng nhất quyết định chất lượng và hương vị của trà dây chính là giai đoạn sao và vò. Trà phải được sao trên lửa nhỏ, đều tay, sau đó dùng tay vò để tiết ra nhựa. Khi trà khô, lớp nhựa này tạo thành phấn trắng (còn gọi là “sương tuyết”) bám trên các cọng trà. Trà càng nhiều phấn, khi hãm nước càng thơm ngon, đậm vị, đó cũng là nét đặc trưng riêng của trà dây.

Tháng 3/2023, sản phẩm trà dây của chị Ka Đrờng được UBND huyện Cát Tiên công nhận OCOP 3 sao. Sản phẩm được hỗ trợ 100% chi phí tư vấn phát triển, quảng bá, đăng ký nhãn hiệu, phân tích dinh dưỡng và an toàn thực phẩm; cùng 50% chi phí thiết kế, in bao bì, ghi nhãn.

Năm 2024, chị tham gia hội thi Ý tưởng khởi nghiệp do Hội Liên hiệp Phụ nữ tỉnh tổ chức và đoạt giải Khuyến khích. Thành công này giúp chị có thêm kỹ năng và cơ hội quảng bá sản phẩm rộng rãi hơn. Đồng thời, chị cũng vận động chị em cùng trồng trà dây để tăng thu nhập và cải thiện đời sống.

Phát huy thế mạnh địa phương

Trước đây, tại khu vực Cát Tiên, chương trình OCOP đã tạo được sức lan tỏa mạnh mẽ. Nhiều chủ thể sản xuất, đặc sản địa phương và sản phẩm làng nghề được phát triển, góp phần gìn giữ văn hóa và nâng cao sinh kế cho người dân. Từ sản xuất nhỏ lẻ, nhiều cơ sở đã nâng cao hiệu quả kinh doanh, mở rộng quy mô.

Chương trình OCOP còn giúp các chủ thể chuẩn hóa quy trình sản xuất, áp dụng tiêu chuẩn chất lượng tiên tiến, cải tiến mẫu mã, bao bì và xây dựng thương hiệu. Nhờ đó, sản phẩm có cơ hội tiếp cận thị trường rộng hơn, với mức giá cạnh tranh và ổn định hơn.

“Sản phẩm được chứng nhận và kết nối với các nhóm OCOP trong và ngoài tỉnh, đồng thời có cơ hội tham gia các chương trình xúc tiến thương mại, triển lãm sản phẩm địa phương của Lâm Đồng tại nhiều tỉnh, thành trên cả nước.

Nhờ đó, ngày càng nhiều người biết đến chocolate và các sản phẩm từ cacao do Việt Nam sản xuất, thay vì nhập khẩu”, chị Bế Thị Thu Huyền - Giám đốc Công ty TNHH Bản Cacao chia sẻ. Với 5 sản phẩm đạt chứng nhận OCOP 3 sao, công ty của chị Huyền đã góp phần hồi sinh và nâng cao giá trị cây cacao ở vùng nông thôn xã Cát Tiên 2.

Tại xã Cát Tiên, sản phẩm rượu cần truyền thống của người Mạ do Tổ hợp tác sản xuất rượu cần và dệt thổ cẩm bản Buôn Go chế biến cũng được công nhận đạt chuẩn OCOP 3 sao. Chứng nhận này được ví như “tấm vé thông hành” giúp sản phẩm của đồng bào DTTS khẳng định chỗ đứng trên thị trường. Qua đó, góp phần thúc đẩy hoạt động của các mô hình kinh tế hợp tác xã, hộ kinh doanh, tạo sinh kế bền vững, nâng cao thu nhập và chất lượng cuộc sống cho người dân.

Hồng Thắm .