Dùng lương, phụ cấp cao để giữ chân nhân viên y tế

Sáng 2-12, Quốc hội thảo luận phiên toàn thể tại hội trường về dự thảo Nghị quyết về một số cơ chế, chính sách đột phá trong bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe nhân dân; xem xét chủ trương đầu tư Chương trình mục tiêu quốc gia về chăm sóc sức khỏe, dân số và phát triển.

Các đại biểu (ĐB) đều thống nhất cần thiết phải ban hành Nghị quyết và thông qua Chủ trương đầu tư nói trên, đồng thời góp ý thêm nhiều giải pháp để triển khai Nghị quyết thành công.

Người bảo đột phá, người bảo chưa

ĐB Đặng Thị Bích Ngọc (Hòa Bình) đề nghị đưa vào dự thảo Nghị quyết các chính sách đột phá, đặc thù để đào tạo, bồi dưỡng, thu hút bác sĩ về công tác tại vùng cao, vùng sâu, vùng xa, vùng biên giới.

Theo ĐB Ngọc, thời gian qua nhiều trạm y tế xã ở các vùng đặc biệt khó khăn không có bác sĩ cơ hữu hoặc chỉ có một bác sĩ phải kiêm nhiệm nhiều công việc. Cơ chế, chính sách hiện chưa đủ mạnh để thu hút, giữ chân bác sĩ có trình độ chuyên môn về làm việc và gắn bó lâu dài tại tuyến y tế cơ sở, nhất là ở vùng sâu, vùng xa, vùng khó khăn.

ĐB Nguyễn Thị Bích Ngọc cho rằng cần chính sách thu hút nhân lực đặc thù theo vùng, miền. Ảnh: QH

“Để thực hiện đột phá, trong thời gian tới cần có các chính sách thu hút nhân lực đặc thù theo vùng miền; có cơ chế đào tạo, bồi dưỡng, trong đó chú trọng phát triển đội ngũ nhân lực tại chỗ (là người dân tộc thiểu số), hoặc triển khai các chương trình đào tạo đặc thù theo hình thức "cầm tay chỉ việc" cho cán bộ y tế vùng sâu, vùng xa, vùng đồng bào dân tộc thiểu số khó khăn,” ĐB Ngọc nói.

ĐB Dương Khắc Mai (Lâm Đồng) cũng đánh giá rất cao các phụ cấp ưu đãi nghề 100% đối với các lĩnh vực có tính đặc thù cao như hồi sức cấp cứu, pháp y, tâm thần, giải phẫu bệnh và cùng quy định phụ cấp ưu đãi nghề tối thiểu 70% và tối đa 100% cho đội ngũ trực tiếp làm chuyên môn tại trạm y tế cấp xã và y tế dự phòng.

“Đây là những chính sách rất phù hợp, tác động trực tiếp đến việc giữ chân nhân lực y tế, yếu tố then chốt quyết định chất lượng của hệ thống y tế,” ông Dương Khắc Mai nói.

Ở góc độ khác, ĐB Trần Thị Nhị Hà (Hà Nội) cho rằng các chính sách được nêu tại dự thảo chưa thực sự mang tính đột phá để thu hút và giữ chân đội ngũ bác sĩ có trình độ.

“Thực tế cho thấy tại tuyến y tế cơ sở đang thiếu hụt nghiêm trọng bác sĩ, nhưng các chính sách chúng ta đang áp dụng như đưa bác sĩ trẻ về cơ sở hay biệt phái từ 2 đến 3 năm chỉ mang tính tạm thời. Tâm lý của bác sĩ khi được điều chuyển theo mô hình ngắn hạn thường không ổn định, khó chuyên tâm gắn bó lâu dài. Nếu không có cơ chế mạnh mẽ, bền vững hơn về thu nhập, điều kiện làm việc và lộ trình phát triển nghề nghiệp sẽ rất khó để tuyến y tế cơ sở có được đội ngũ nhân lực đủ về số lượng, mạnh về chất lượng như kỳ vọng”, ĐB Nhị Hà phân tích.

ĐB Trần Thị Nhị Hà nói bác sĩ tuyến y tế cơ sở thiếu nhưng chính sách chưa đột phá. Ảnh: QH

Từ đó, bà đề nghị bổ sung hai giải pháp: Đối với bác sĩ từ khu vực ngoài nhà nước thu hút về công tác tại tuyến y tế cơ sở cần được tính thâm niên và xếp bậc lương tương đương bác sĩ làm việc trong khu vực nhà nước; bác sĩ được xem xét đặc cách tuyển dụng vào viên chức tại các trạm y tế (không qua thi tuyển) nếu đã có chứng chỉ hoặc giấy phép hành nghề.

Về phụ cấp ưu đãi nghề, ĐB Nhị Hà đề nghị áp dụng mức 100% cho bác sĩ trực tiếp làm chuyên môn tại trạm y tế xã và cơ sở y tế dự phòng; đối với các vị trí chuyên môn y tế khác được hưởng tối thiểu 70%.

Nên có mô hình chăm sóc bán trú cho người cao tuổi

ĐB Trần Thị Hiền (Ninh Bình) nêu dân số Việt nam đã bước vào giai đoạn già hóa, dự báo đến 2036 trở thành dân số già và đến 2049 sẽ “siêu già”.

“Đặt bên cạnh mục tiêu đến năm 2045 nước ta trở thành nước thu nhập cao thì có thể thấy thách thức “già trước khi giàu” là rất thực tế, sẽ tạo áp lực rất lớn đối với cả ngân sách Nhà nước cũng như nguồn lực xã hội cho các vấn đề chăm sóc y tế, bảo đảm an sinh, chuẩn bị hạ tầng xã hội phù hợp với người cao tuổi, đặc biệt là với phát triển các cơ sở dưỡng lão, chăm sóc người cao tuổi chuyên nghiệp”, ĐB Hiền nói.

Theo bà, cần đẩy mạnh xã hội hóa, thu hút nguồn lực tư nhân phát triển dịch vụ chăm sóc người cao tuổi là yêu cầu khách quan, cấp thiết và mang tính chiến lược. Vì vậy, bà băn khoăn khi dự thảo nghị quyết của Quốc hội về cơ chế, chính sách đột phá cho công tác bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe nhân dân gần như chưa có chính sách đột phá nào quan tâm đến xử lý “điểm nghẽn” liên quan phát triển các cơ sở chăm sóc người cao tuổi và huy động nguồn lực xã hội trong công tác chăm sóc sức khỏe nhân dân.

ĐB Trần Thị Hiền nói cần những ưu đãi, đột phá để thu hút nguồn lực xã hội hóa phát triển các cơ sở chăm sóc người cao tuổi. Ảnh: QH

Về mục tiêu quốc gia giai đoạn 2026-2030 đầu tư xây mới tối thiểu 15 cơ sở dưỡng lão, cơ sở bảo trợ xã hội; giai đoạn 2031-2035 tối thiểu 10 cơ sở, ĐB Hiền nói cần có cơ chế, chính sách thực sự đột phá để thu hút nguồn lực xã hội hóa phát triển khoảng 30 cơ sở chăm sóc người cao tuổi trong 5 năm tới. Một trong những chính sách ĐB Hiền đề nghị là nâng tỉ trọng vốn xã hội hóa, ưu đãi quỹ đất sạch, đột phá về tín dụng, lãi suất, thuế…

ĐB Nguyễn Văn Mạnh (Phú Thọ) cũng đề cập đến mục tiêu mỗi tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương có ít nhất là một bệnh viện tuyến cuối chuyên sâu, một bệnh viện lão khoa hoặc bệnh viện đa khoa có chuyên khoa lão khoa, nhằm chăm sóc sức khỏe cho người cao tuổi được tốt hơn. Đồng thời ĐB đề nghị nội dung này phải được cụ thể hóa trong Chương trình mục tiêu quốc gia chăm sóc sức khỏe nhân dân.

ĐB Mạnh cũng đề nghị Chính phủ cần cân đối các nguồn vốn đầu tư phát triển đã bố trí trong Chương trình để bố trí cho tiểu dự án nâng cao chất lượng dân số và tiểu dự án thích ứng với già hóa dân số, chăm sóc sức khỏe người cao tuổi.

NHÓM PHÓNG VIÊN