Fed sẽ hạ lãi suất lần đầu của năm 2025 trong tuần này?

Theo truyền thông Mỹ, động lực chính cho quyết định trên nằm ở các dữ liệu kinh tế gần đây, vốn vẽ nên bức tranh ảm đạm về thị trường lao động của nước này. Dữ liệu từ Cục Thống kê Lao động Mỹ cho thấy, nền kinh tế trong nước chỉ tạo thêm 22.000 việc làm trong tháng 8, mức thấp nhất trong nhiều tháng, đồng thời tỷ lệ thất nghiệp tăng lên mức cao nhất kể từ tháng 10/2021.

Các báo cáo sau khi được điều chỉnh còn cho thấy số liệu việc làm bị thổi phồng, với gần 1 triệu việc làm bị xóa sổ trong giai đoạn từ tháng 4/2024 đến tháng 3/2025. Số đơn xin trợ cấp thất nghiệp hàng tuần cũng nhảy vọt lên 263.000, cao nhất trong gần 4 năm qua, phản ánh tâm lý lao động suy giảm và sự đình trệ trong tuyển dụng.

"Bốn tháng liên tiếp tăng trưởng việc làm yếu kém là tín hiệu rõ ràng cho thấy Fed cần hành động để ngăn chặn nguy cơ suy thoái," Kathy Bostjancic, chuyên gia kinh tế trưởng tại công ty bảo hiểm Nationwide, nhấn mạnh. "Sự gia tăng số đơn xin trợ cấp thất nghiệp đang che mờ tầm quan trọng của báo cáo lạm phát và cho thấy thị trường lao động đang mất đà. Điều này củng cố niềm tin rằng Fed cần bắt đầu cắt giảm lãi suất".

Động lực chính để Fed cắt giảm lãi suất được cho là nằm ở các tín hiệu ảm đạm của thị trường lao động Mỹ. Ảnh: Kaboompics.com

Tuy nhiên, lạm phát vẫn là thách thức lớn. Chỉ số giá tiêu dùng (CPI) tháng 8 tăng 0,4% so với tháng trước, đẩy lạm phát tổng thể tại Mỹ lên 2,9%, mức cao nhất kể từ đầu năm. Lạm phát lõi, không bao gồm thực phẩm và năng lượng, ổn định ở mức 3,1%, vượt xa mục tiêu 2% của Fed.

Bên cạnh đó, các chính sách thuế quan của Tổng thống Donald Trump tiếp tục làm gia tăng áp lực giá cả, khiến cơ quan này phải cân nhắc giữa hai mục tiêu kép: ổn định việc làm và kiểm soát lạm phát.

Dù vậy, Chủ tịch Fed Jerome Powell, trong bài phát biểu tại Jackson Hole, thừa nhận rủi ro lạm phát đang tăng, nhưng rủi ro đối với việc làm còn nghiêm trọng hơn, tạo ra tình thế khó xử. Với việc dữ liệu lao động yếu kém lấn át lo ngại về lạm phát, thị trường đang đặt cược 92% vào khả năng Fed cắt giảm 25 điểm lãi suất cơ bản (0,25%), và 8% cho kịch bản cắt giảm 50 điểm cơ bản.

Áp lực chính trị và rủi ro thị trường

Áp lực chính trị từ Tổng thống Trump, từ việc không ngừng chỉ trích hay thậm chí dọa sa thải Chủ tịch Powell vì chậm hạ lãi suất, cho đến các nỗ lực loại bỏ Thống đốc Lisa Cook, đang phủ bóng lên cuộc họp của Fed, làm dấy lên lo ngại về tính độc lập của cơ quan này.

Trong một bài phân tích về sự căng thẳng giữa Fed và chính quyền Trump, Chủ tịch bộ phận kinh tế quốc tế Josh Lipsky từ Hội đồng Đại Tây Dương bày tỏ quan ngại về việc những tác động chính trị có thể khiến Fed chia rẽ nội bộ trong cuộc họp sắp tới của Ủy ban Thị trường mở Liên bang (FOMC), với nguy cơ xuất hiện 3 phiếu bất đồng, điều hiếm thấy trong lịch sử của cơ quan tài chính quyền lực nhất nước Mỹ.

Nguy cơ trên, theo ông Lipsky, không chỉ làm lung lay niềm tin vào tính độc lập của Fed mà còn có thể dẫn đến biến động thị trường lớn nếu "bản đồ chấm" (dot plot) của cơ quan này cho thấy ít sự cắt giảm hơn dự kiến vào cuối năm 2025 và quý đầu 2026.

Phản ứng của thị trường tài chính trước sự kiện trên cũng rất thận trọng, dù vẫn xen lẫn lạc quan. Lợi suất trái phiếu kho bạc 10 năm tại Mỹ chạm mức thấp nhất kể từ tháng 4, trong khi chỉ số S&P 500 và Nasdaq 100 lập đỉnh lịch sử, nhờ đà tăng từ cổ phiếu công nghệ và kỳ vọng nới lỏng tiền tệ. Đồng USD tiếp tục suy yếu, khi ghi nhận mức lỗ nửa đầu năm lớn nhất kể từ 1973.

Những tín hiệu này buộc các nhà giao dịch phải tìm cách phòng ngừa rủi ro, với hợp đồng quyền chọn dự báo S&P 500 dao động 1% sau thông báo của Fed, mở ra khả năng "bán tin tức" nếu cơ quan này phát tín hiệu dè dặt.

Do đó, quyết định cắt giảm lãi suất trong tuần này, nếu có xảy ra, không chỉ là bước khởi đầu của chu kỳ nới lỏng mà còn là phép thử đối với uy tín của Fed trước áp lực chính trị và kinh tế. Với lãi suất hiện tại ở mức 4,25-4,50%, động thái sắp tới sẽ định hình triển vọng kinh tế Mỹ trong những tháng quan trọng phía trước.

Theo giới phân tích, nếu Fed duy trì giọng điệu ôn hòa và xác nhận lộ trình cắt giảm kéo dài, thị trường chứng khoán có thể tiếp tục đà tăng. Ngược lại, bất kỳ tín hiệu thận trọng nào cũng có thể gây ra biến động lớn, ảnh hưởng không chỉ riêng nước Mỹ mà còn trên phạm vi toàn cầu.

Việt Anh