Giá dịch vụ leo thang, lạm phát khó hạ

Giá thuê nhà tăng cao.

Dịch vụ trở thành tâm điểm của lạm phát

Các báo cáo quốc tế chỉ ra xu hướng rõ rệt: giá hàng hóa đang giảm tốc nhanh, trong khi giá dịch vụ giữ ở mức cao và hạ nhiệt chậm. OECD cảnh báo, lạm phát dịch vụ tại các nền kinh tế phát triển vẫn quanh mức 4% (gấp đôi mục tiêu 2%) do chi phí lao động tăng, giá thuê mặt bằng và vận hành leo thang, cùng nhu cầu du lịch, giải trí phục hồi sau đại dịch. Đây là nhóm giá được OECD mô tả là “dai dẳng nhất”, khiến lạm phát chung khó giảm về mục tiêu.

Tại châu Âu, sự phân hóa giữa hàng hóa và dịch vụ hiện rõ trong dữ liệu tháng 10/2025. Lạm phát tổng thể Eurozone giảm còn 2,1%, nhưng lạm phát dịch vụ tăng lên 3,4%, trong khi hàng hóa công nghiệp không năng lượng chỉ tăng khoảng 1,2%. Khoảng cách này khiến lạm phát lõi giữ ở mức 2,4% và buộc Ngân hàng Trung ương châu Âu (ECB) thận trọng hơn với việc giảm lãi suất.

Tại Anh, lạm phát dịch vụ tiếp tục là “điểm nóng”. Số liệu tháng 9/2025 cho thấy, CPI tăng 3,8%, lạm phát lõi 3,5%, nhưng riêng dịch vụ tăng 4,7%. Cơ quan nghiên cứu của Hạ viện Anh nhận định giá dịch vụ mang tính nội địa và ít chịu tác động từ giá hàng hóa toàn cầu, nên ngay cả khi giá năng lượng và thực phẩm giảm, dịch vụ vẫn đủ sức giữ lạm phát ở mức cao. Nền tảng phân tích kinh tế Economics Observatory (Anh) cho biết, chênh lệch giữa Anh và Eurozone chủ yếu đến từ các dịch vụ điều hành như nước, xe buýt, thuế xe hay tiền thuê nhà ở xã hội.

Ở Mỹ, bức tranh giá cả phân hóa sâu giữa hàng hóa và dịch vụ. Một số hàng hóa như may mặc, thiết bị công nghệ hay dịch vụ điện thoại giảm giá; nhưng nhiều dịch vụ thiết yếu lại tăng mạnh: bảo hiểm nhà ở tăng 7,5%, dịch vụ bệnh viện tăng 5,8%, dịch vụ cấp nước và thu gom rác tăng 4,8% và dịch vụ bưu chính, giao nhận tăng khoảng 4,7%. Chi phí dịch vụ tiếp tục tăng nhanh hơn phần lớn hàng hóa tiêu dùng, gây áp lực lớn lên chi tiêu của hộ gia đình.

Nhật Bản lại là trường hợp ngoại lệ tạm thời khi hàng hóa tăng nhanh hơn dịch vụ. Tại Tokyo, lạm phát tháng 10/2025 chủ yếu đến từ giá hàng hóa tăng khoảng 4,1% và giá thực phẩm ở mức 6,7%, trong khi dịch vụ chỉ tăng 1,6%. Chuyên gia Masato Koike (Viện Nghiên cứu Sompo Plus) nhận xét: “Mức tăng chủ yếu do chi phí thực phẩm vẫn neo cao, trong khi giá dịch vụ chỉ nhích lên rất khiêm tốn”.

Tuy vậy, khảo sát Chỉ số Nhà quản trị mua hàng (PMI) của tổ chức tài chính quốc tế S&P Global cho thấy, khu vực dịch vụ đang trở thành động lực tăng trưởng chính của kinh tế Nhật Bản, còn chi phí đầu vào tiếp tục tăng do đồng yên yếu. Điều đó hàm ý giá dịch vụ có thể tăng mạnh hơn trong thời gian tới nếu doanh nghiệp phải chuyển chi phí sang người tiêu dùng.

Giải pháp về chính sách trước lạm phát dịch vụ

Sự dai dẳng của lạm phát dịch vụ buộc nhiều nền kinh tế phải điều chỉnh cách điều hành, kết hợp giữa chính sách tiền tệ thận trọng và cải cách cấu trúc trong thị trường dịch vụ.

Tại châu Âu, ECB giữ lãi suất ở mức cao lâu hơn để kiềm chế cầu dịch vụ trong bối cảnh giá dịch vụ tăng lên 3,4%. Thành viên Ban điều hành ECB Isabel Schnabel cảnh báo: “Nếu cắt giảm lãi suất quá sớm, chúng ta có thể làm chậm tiến trình kiềm chế lạm phát, đặc biệt là lạm phát dịch vụ vốn chịu tác động trực tiếp từ chi phí lao động”. Bên cạnh đó, nhiều quốc gia EU đang rà soát lại khung giá dịch vụ công, tăng hiệu quả vận hành đô thị và siết giám sát chi phí trong các dịch vụ thiết yếu như vận tải, cấp nước và xử lý rác thải.

Vương quốc Anh tập trung xử lý các nhóm ngành dịch vụ điều hành, vốn tăng nhanh hơn gấp đôi mức của Eurozone. Chính phủ và cơ quan quản lý đang xem xét lại cơ chế điều chỉnh giá theo Chỉ số giá tiêu dùng (CPI), tăng minh bạch chi phí của doanh nghiệp hạ tầng và đẩy mạnh đánh giá độc lập với các dịch vụ độc quyền tự nhiên. Ngân hàng Anh duy trì lãi suất cao để kiềm chế nhu cầu, nhưng cũng thừa nhận chỉ dùng lãi suất là không đủ để kiểm soát các dịch vụ công tăng giá mạnh.

Tại Mỹ, nhiều dịch vụ thiết yếu tăng nhanh trong giai đoạn 12 tháng đến tháng 9/2025, từ bảo hiểm nhà ở đến y tế, tiện ích và thu gom rác. Ngoài chính sách tiền tệ thận trọng, Mỹ tăng cường cải cách thị trường trong lĩnh vực bảo hiểm, y tế và tiện ích công, những lĩnh vực dễ xuất hiện độc quyền hoặc thiếu cạnh tranh. Chính sách tiền lương và an sinh cũng được điều chỉnh nhằm hỗ trợ người lao động.

Việc Cục Thống kê Lao động Mỹ (BLS) phải hủy công bố CPI tháng 10/2025 vì chính phủ đóng cửa, cho thấy sự phụ thuộc lớn của chính sách tiền tệ vào dữ liệu thời điểm thực. Khi dữ liệu gián đoạn, việc xác định khu vực nào là nguồn gây áp lực lạm phát trở nên khó khăn hơn, làm tăng rủi ro sai lệch chính sách.

OECD nhấn mạnh trong báo cáo gần đây rằng, lạm phát dịch vụ chỉ có thể hạ nhiệt bền vững nếu các nền kinh tế giảm được các áp lực chi phí nền tảng từ nhà ở, y tế đến chi phí lao động thay vì chỉ trông chờ vào thắt chặt tiền tệ.

Khi cú sốc hàng hóa đã lắng xuống, trọng tâm lạm phát toàn cầu đang chuyển sang khu vực dịch vụ. Để đưa lạm phát trở lại mục tiêu, các nền kinh tế cần phối hợp chính sách tiền tệ với cải cách thị trường và dữ liệu minh bạch, thay vì chỉ dựa vào công cụ lãi suất.

Hồng Nhung