Giải bài toán vốn cho mục tiêu tăng trưởng 8%

Trong bối cảnh kinh tế toàn cầu nhiều biến động, Việt Nam đang tập trung vào việc thúc đẩy tăng trưởng kinh tế thông qua cải cách thị trường vốn và tín dụng.

Những thách thức về dòng vốn, tỉ giá, năng lực hấp thụ vốn của nền kinh tế đang đặt ra yêu cầu cấp thiết về việc nâng cao hiệu quả phân bổ tín dụng và cải thiện cơ sở hạ tầng tài chính.

Tín dụng ngân hàng có phải trụ cột?

Phát biểu tại hội thảo "Tâm điểm Tín dụng Việt Nam 2025: Tăng trưởng, Tín dụng và Thị trường vốn trong kỷ nguyên mới" tổ chức ngày 27-2, ông Nguyễn Quang Thuân- Chủ tịch kiêm Tổng Giám đốc FiinRatings cho biết nếu không sớm phát triển thị trường vốn, mục tiêu tăng trưởng 8% trong năm 2025 và hai con số trong những năm tới sẽ là thách thức lớn.

Ông Nguyễn Quang Thuân, Chủ tịch kiêm Tổng Giám đốc FiinRatings. Ảnh: M.T

Dữ liệu từ Ngân hàng Nhà nước (NHNN) cho thấy tổng dư nợ tín dụng của hệ thống ngân hàng năm 2024 đã vượt 13 triệu tỉ đồng, tương đương 125% GDP, cao hơn nhiều so với mức trung bình của các nước trong khu vực.

Trong khi đó, NHNN đặt mục tiêu tăng trưởng tín dụng năm 2025 ở mức 16%, đồng nghĩa với việc cần bơm thêm ít nhất 2 triệu tỉ đồng tín dụng mới vào nền kinh tế. Tuy nhiên, hệ thống ngân hàng đang đối diện với nhiều rủi ro khi tỉ lệ an toàn vốn (CAR) chỉ đạt 12,4%, thấp hơn đáng kể so với Campuchia (22,6%), Thái Lan (20,5%) và Trung Quốc (15,6%).

Điều này cho thấy nếu tiếp tục mở rộng tín dụng, hệ thống tài chính sẽ phải gánh chịu áp lực lớn hơn về thanh khoản và quản trị rủi ro.

Theo ông Ivan Tan, Giám đốc Xếp hạng Định chế Tài chính (S&P Global Ratings), việc tăng trưởng tín dụng quá nhanh có thể đẩy các ngân hàng vào tình thế rủi ro. Nếu không có các biện pháp bổ sung vốn phù hợp, chất lượng tài sản của hệ thống ngân hàng sẽ bị ảnh hưởng, đặc biệt trong bối cảnh nợ xấu đang có xu hướng gia tăng.

Đáng chú ý, NHNN đã dừng chính sách tái cơ cấu nợ theo Thông tư 02, khiến tỉ lệ nợ xấu có thể vượt 3% trong năm 2025, đặt hệ thống ngân hàng trước áp lực xử lý các khoản vay khó đòi.

Liệu thị trường trái phiếu có thể là câu trả lời?

Trong bối cảnh tín dụng ngân hàng bị giới hạn, thị trường trái phiếu doanh nghiệp được kỳ vọng sẽ trở thành kênh huy động vốn hiệu quả.

Theo ông Thomas Jacobs, Giám đốc Quốc gia IFC (Tổ chức Tài chính Quốc tế) tại Việt Nam, để trái phiếu doanh nghiệp thực sự trở thành nguồn vốn dài hạn đáng tin cậy, Việt Nam cần tập trung vào minh bạch thông tin và chuẩn hóa quy trình phát hành.

Ngoài ra, một vấn đề lớn của thị trường trái phiếu là kỳ hạn ngắn. Hiện tại, kỳ hạn trung bình của trái phiếu doanh nghiệp Việt Nam chỉ khoảng 3,5 năm, thấp hơn nhiều so với mức 7-10 năm của các nước phát triển. Việc doanh nghiệp liên tục phải tái cấp vốn trong thời gian ngắn tạo ra rủi ro đáng kể, đặc biệt khi thị trường tài chính biến động mạnh.

Mặt khác, xếp hạng tín nhiệm quốc gia đóng vai trò quan trọng trong việc thu hút vốn đầu tư nước ngoài. Việc nâng cao xếp hạng tín nhiệm không chỉ là bài toán riêng của doanh nghiệp mà còn là mục tiêu chiến lược của quốc gia trong việc thu hút dòng vốn tín dụng quốc tế.

Ở góc độ quản lý nhà nước, bà Phạm Thị Thanh Tâm - Phó Vụ trưởng Vụ Tài chính Ngân hàng (Bộ Tài chính) cho biết Bộ Tài chính hiện đang phối hợp chặt chẽ với các tổ chức xếp hạng tín nhiệm quốc tế.

Đồng thời triển khai các biện pháp hoàn thiện khung pháp lý về xếp hạng tín nhiệm nhằm tạo điều kiện cho doanh nghiệp tiếp cận dịch vụ này một cách chuyên nghiệp và minh bạch hơn.

Bà Phạm Thị Thanh Tâm - Phó Vụ trưởng Vụ Tài chính Ngân hàng (Bộ Tài chính). Ảnh: M.T

Bà Tâm cũng chia sẻ Chính phủ đã và đang tập trung kiểm soát an toàn nợ công, phối hợp chính sách tài khóa và tiền tệ nhằm ổn định kinh tế vĩ mô.

Bên cạnh những cơ hội, Việt Nam cũng phải đối mặt với sự cạnh tranh ngày càng gay gắt trong khu vực. Các quốc gia như Indonesia, Malaysia hay Thái Lan đang liên tục cải thiện môi trường đầu tư, nâng cao tính minh bạch của thị trường tài chính và tích cực thu hút dòng vốn tín dụng quốc tế. Điều này đặt ra yêu cầu cấp bách đối với Việt Nam trong việc cải thiện môi trường kinh doanh, đảm bảo sự ổn định chính sách và nâng cao niềm tin của nhà đầu tư nước ngoài.

MINH TRÚC