Giáo viên băn khoăn trước thông tin về bộ sách giáo khoa mới

Bộ sách: Giáo dục năng lực số và trí tuệ nhân tạo lớp 6, 7, 8, 9 theo chuẩn Khung năng lực số dành cho người học (Thông tư số 02/2025/TT-BGDĐT ngày 24/01/2025 của Bộ Giáo dục và Đào tạo).

Sau 5 năm triển khai Chương trình giáo dục phổ thông 2018, nhiều thầy cô giáo kỳ vọng vào những điều chỉnh cần thiết, song cũng không khỏi băn khoăn trước hàng loạt câu hỏi còn bỏ ngỏ về tiêu chí, cấu trúc và lộ trình thực hiện.

Thứ nhất, giáo viên mong Bộ Giáo dục và Đào tạo công khai rõ ràng bộ sách giáo khoa mới được xây dựng trên cơ sở dữ liệu nào, dựa trên kết quả thực tiễn triển khai Chương trình giáo dục phổ thông 2018 ra sao.

Liệu có sự tổng kết, phân tích từ thực nghiệm giảng dạy, kết quả học tập, phản hồi của học sinh, phụ huynh và giáo viên không? Bởi vì, một bộ sách giáo khoa mới chỉ có ý nghĩa khi được thiết kế dựa trên dữ liệu thực chứng và tiêu chí minh bạch, không phải chỉ do yêu cầu đổi mới hình thức hay thay đổi cơ học nội dung.

Thứ hai, nhiều giáo viên cho rằng, sách giáo khoa 2010 dù cũ nhưng có độ ổn định, tính hệ thống và sư phạm cao. Vì vậy, nếu bộ sách giáo khoa mới biết kế thừa hợp lý những tinh hoa từ bộ sách cũ, kết hợp với tinh thần đổi mới của Chương trình 2018, đó sẽ là cách làm hiệu quả, tiết kiệm.

Thứ ba, hiện nay, nhiều giáo viên đang sử dụng các đầu sách khác nhau của ba bộ sách giáo khoa Chương trình 2018, dẫn đến sự phân tán trong chương trình và khó khăn trong tập huấn, kiểm tra, đánh giá.

Do đó, việc xây dựng một bộ sách giáo khoa thống nhất, có thể chắt lọc tinh túy từ ba bộ hiện hành, là mong mỏi của nhiều thầy cô. Tuy nhiên, điều này cần minh bạch về cách chọn lọc, tránh tình trạng "vá víu", "ghép nối" giữa các phần rời rạc.

Thứ tư, một trong những vấn đề gây nhiều tranh luận hiện nay là việc tích hợp các môn Khoa học Tự nhiên (Vật lý, Hóa học, Sinh học) và Khoa học Xã hội (Lịch sử, Địa lý). Thực tế cho thấy, việc tích hợp gây không ít khó khăn cho giáo viên và học sinh ở cấp trung học cơ sở.

Vì vậy, câu hỏi có tách các môn ra dạy riêng hay không là mối quan tâm lớn.

Giáo viên cần được biết định hướng rõ ràng để chuẩn bị chuyên môn, tránh việc đổi mới nửa vời hoặc chạy theo "thời vụ"

Nếu Bộ Giáo dục và Đào tạo vẫn tiếp tục biên soạn một bộ sách cho môn Khoa học Tự nhiên và Khoa học Xã hội, cần xác định rõ mục tiêu của tích hợp là gì, nội dung có được điều chỉnh hợp lý hơn không, hay vẫn duy trì như hiện tại – vừa nặng, vừa khó dạy.

Thứ năm, đội ngũ giáo viên mong Bộ Giáo dục và Đào tạo công bố sớm lộ trình thí điểm, thời gian đánh giá và phạm vi áp dụng. Nếu năm học 2026-2027 triển khai, liệu sẽ có đủ thời gian để giáo viên được tập huấn, trường học được chuẩn bị cơ sở vật chất, và học sinh, phụ huynh được làm quen?

Bộ sách giáo khoa mới có thể là cơ hội để ngành giáo dục điều chỉnh, hoàn thiện Chương trình giáo dục phổ thông sau một giai đoạn đổi mới sâu rộng. Nhưng điều giáo viên mong nhất vẫn là sự lắng nghe, công khai và đồng hành.

Phan Anh