Gieo chữ cho những 'mầm xanh' trên đảo

Chuyến công tác gần 20 ngày đến với quần đảo Trường Sa dịp Xuân Ất Tỵ 2025 cho tôi nhiều cảm xúc đặc biệt. Yêu và trân trọng hơn mỗi đóng góp của cán bộ, chiến sĩ, nhân dân trên đảo, tôi cũng nhận ra, việc giữ vững chủ quyền biển đảo thiêng liêng của Tổ quốc là thành quả không chỉ ở ý chí kiên cường của người lính, mà còn có sự chung tay của những người thầy đang ngày ngày dạy tri thức và khơi dậy tình yêu biển đảo cho những “mầm xanh” nơi đây.

Ngày thứ hai ở đảo Trường Sa, chúng tôi đi dạo dưới những tán bàng vuông xanh mát, chợt nghe thấy tiếng trẻ thơ trong trẻo ê a đánh vần, đọc thơ: “Em yêu biển đảo quê em/ Yêu bờ cát trắng, yêu làn sóng xô/ Em yêu, yêu những hàng cây/ Đung đưa theo gió, dang tay gọi mời/ Em yêu các chú hải quân/ Ngày đêm đứng gác hăng say quên mình.../ Em yêu, yêu cả đất trời/ Yêu Trường Sa lắm, hỡi Trường Sa ơi!...".

Theo tiếng đọc của các em, chúng tôi tìm đến Trường Tiểu học thị trấn Trường Sa. Hướng ánh mắt vào lớp, chúng tôi thấy thầy giáo Lê Xuân Hạnh phụ trách Trường đang đứng phía sau, ân cần dõi theo từng cử chỉ, giọng đọc biểu cảm của học trò. Lớp học của thầy có đầy đủ bàn ghế, bảng đen, phấn trắng, nhưng đặc biệt nhất là trên bảng chia vạch ghi 3 nội dung học cho 3 khối lớp khác nhau.

Đợi đến giờ nghỉ giải lao, chúng tôi gặp và trò chuyện cùng thầy Hạnh. Vẫn nụ cười hiền hậu, giọng nói ấm áp, thầy chia sẻ: 4 học sinh mà đến 3 khối lớp nên chỉ có cách dạy ghép. Nơi đảo xa, điều kiện học tập còn thiếu thốn nhưng các học sinh rất ham học. Tôi cố gắng truyền thụ tốt nhất kiến thức cho các em theo kinh nghiệm của mình. Ngoài dạy học, chúng tôi còn dạy kỹ năng, ứng xử. Lồng ghép mỗi buổi học là dạy hát, đọc thơ cùng các em về chủ quyền và tình yêu biển đảo quê hương.

Cạnh lớp tiểu học của thầy Hạnh là lớp học mầm non chỉ với 5 bạn nhỏ do thầy Cao Văn Truyền phụ trách. Tiết học đó, thầy dạy các con lắp ghép hình và đọc chữ. Khi ở đất liền, thầy Truyền dạy tiểu học, còn ra đảo được phân công dạy mầm non nên ban đầu thầy cũng gặp không ít khó khăn.

“Tôi thường xuyên nhờ sự tư vấn về nghiệp vụ sư phạm trong đất liền để có thể dạy học tốt nhất cho học sinh. Tôi phân các cháu thành nhóm với các tiết dạy khác nhau. Ví dụ như các cháu nhỏ thì học tô, anh chị lớn hơn thì học số học, nhận biết các hình khối và chữ cái”. – Thầy Truyền tâm sự.

Giữa trùng khơi mênh mông quanh năm sóng vỗ, sóng điện thoại kém, mạng Internet không có nên điều kiện cập nhật thông tin để các thầy giảng dạy cho học sinh như ở đất liền còn nhiều hạn chế. Ngoài gọi về đất liền nhờ tư vấn, hai thầy còn sáng tạo, vận dụng nhiều thông tin trên sách báo, ti vi, nhất là hình ảnh trực quan sinh động để truyền thụ kiến thức cho các trò.

Cả thầy Truyền và thầy Hạnh đều tâm niệm, ngoài trang bị kiến thức còn phải chú tâm dạy dỗ và bồi đắp cho học trò về tình yêu, niềm tự hào với biển đảo quê hương, đất nước. Vậy nên, ngoài giờ học chính khóa, hai thầy thường tổ chức các hoạt động ngoại khóa như đọc thơ, kể chuyện, vẽ tranh, tham quan nhà truyền thống của đảo, thăm cột mốc chủ quyền...

Trong câu chuyện với chúng tôi, thầy Hạnh điểm danh tên từng học trò nhỏ trong ngôi trường thầy đã coi là ngôi nhà thứ hai của mình. Mỗi em mỗi cá tính, sở thích, sở trường khác nhau: Triệu Vy thích ca hát và ham học, Đăng mê đá bóng, Trúc Uyên thích đọc sách, Ngọc Trinh vẽ đẹp, Tuệ Tâm ngoan ngoãn...

Từ mảnh đất Cam Lâm của tỉnh Khánh Hòa, hai năm trước, thầy Hạnh, sinh năm 1970, viết đơn tình nguyện ra đảo Trường Sa thực hiện nhiệm vụ “người lái đò”. Hơn 35 năm gắn bó với nghề “gõ đầu trẻ”, trong đó có hơn 15 năm dạy học trò vùng cao, còn lại 7 năm trước tuổi hưu, thầy Hạnh xung phong ra đảo dạy học đúng dịp khai giảng đầu năm học 2023-2024, mang theo tình yêu nghề, mến trẻ và khát khao cống hiến cho những “mầm xanh” nơi đầu sóng.

“Ra đây, tôi càng thương các em ở đảo sinh sống cùng bố mẹ từ nhỏ, ít có điều kiện giao tiếp xã hội như trong đất liền nên còn nhiều thiệt thòi. Bởi vậy, tôi cố gắng cập nhật kiến thức xã hội và chuyên môn nghiệp vụ để giảng dạy dưới nhiều hình thức phù hợp cho các em. Sống và dạy học trên đảo, tôi càng cảm nhận được mảnh đất này đã và đang góp phần hun đúc thêm cho con người khát vọng bảo vệ, dựng xây đất nước ngày càng tươi đẹp hơn” - Thầy Hạnh tâm sự.

Ngồi cạnh thầy, đôi mắt ngây thơ to tròn, đen láy, giọng nói trong trẻo cùng nụ cười tươi tắn, em Trương Nguyễn Triệu Vy, học sinh lớp 4, kể: Đây là năm thứ 2 con học tập trên đảo, con được các thầy yêu thương, rèn cho từng nét chữ, bài học hay. Chúng con đều bảo nhau cố gắng học tốt cho thầy vui. Con mong sau này lớn lên sẽ làm cô giáo dạy học ở Trường Sa.

Cũng như thầy Hạnh, thầy giáo trẻ Cao Văn Truyền, sinh năm 1989, quê TP. Nha Trang, Khánh Hòa, tình nguyện ra đảo công tác từ năm học 2023-2024. Trước khi ra đảo, thầy Truyền dạy học tại Trường Tiểu học Sơn Hiệp, huyện Khánh Sơn, tỉnh khánh Hòa. Một lần, tình cờ xem đài truyền hình phát phóng sự về những người thầy gắn bó với học sinh ngoài đảo xa, trong trái tim thầy bỗng như có ngọn lửa bùng lên thôi thúc. Vậy là thầy tìm hiểu rồi viết đơn tình nguyện ra đảo.

Thầy Truyền chia sẻ: Tôi nghĩ mình đem con chữ đến cho các em cũng là hạnh phúc khi được cống hiến một phần sức trẻ cho Trường Sa thân yêu. Ban đầu có chút lo lắng, nhớ nhà, song càng gắn bó nơi đây, tôi càng yêu đảo hơn, cảm thấy mình rất vinh dự khi thực hiện nhiệm vụ nơi đầu sóng, càng có ý thức trách nhiệm hơn để vun đắp những “mầm non”.

Đến đảo Đá Tây chúng tôi gặp thầy Ưng Văn Tuấn (32 tuổi), giáo viên Trường Tiểu học Đá Tây. Gần 2 năm trước, khi đang giảng dạy ở Trường Tiểu học Ba Cụm Bắc, huyện Khánh Sơn, nhận được thông tin của Sở Giáo dục và Đào tạo tỉnh Khánh Hòa về việc tuyển giáo viên công tác ở đảo Đá Tây, thầy Tuấn đã tình nguyện đăng ký.

Nụ cười thường trực trên môi, thầy Tuấn chia sẻ: Dạy học nơi đầu sóng là niềm vui, tự hào của tôi khi cống hiến sức trẻ để chắp cánh ước mơ tri thức cho trẻ em ở Trường Sa thân yêu. Dù thời tiết khắc nghiệt, cuộc sống và điều kiện giảng dạy khó khăn, thiếu thốn, nhưng tôi tin chỉ cần mình có lòng nhiệt huyết sẽ vượt qua tất cả.

Thầy Tuấn chia sẻ, cán bộ, chiến sĩ và người dân đều rất quan tâm, tạo điều kiện cả vật chất lẫn tinh thần cho việc dạy và học của thầy trò trên đảo. Cùng với thầy giáo Lưu Quốc Thịnh, thầy Tuấn đã đưa tình yêu vào từng tiết dạy, tạo sự sinh động và hứng thú cho các em.

Trên đảo không có Internet, các thầy sử dụng USB copy video từ trong đất liền để chiếu lên ti vi cho các trò xem. Vì vậy, dù ở đảo xa, nhưng học sinh ở đây vẫn được tiếp cận và trau dồi kiến thức nhiều môn: Tin học, tiếng Anh, Âm nhạc, Mỹ thuật... cũng như các kỹ năng mềm.

May mắn được đến Trường Sa, cơ duyên gặp gỡ những người thầy làm nhiệm vụ “gieo chữ” ở đảo tiền tiêu, trong lòng tôi rất cảm phục và trân trọng sự hy sinh của các thầy. Giống như những cây phong ba, bão táp trên đảo với sức sống mãnh liệt, luôn xanh tươi, vững chãi, dù trải qua bao khắc nghiệt nơi đầu sóng, các thầy đã và đang thực hiện nhiệm vụ cao quý là truyền dạy tri thức, bồi đắp tình yêu quê hương, đất nước cho những “mầm xanh” trên đảo.

Tin rằng, được các thầy gieo những hạt giống hy vọng, ý chí mạnh mẽ vượt qua khó khăn, khắc nghiệt giữa biển khơi bao la, các em sẽ ngày càng yêu, tự hào sâu sắc về biển đảo quê hương, tương lai không xa sẽ trở thành những công dân có ích, góp sức dựng xây, bảo vệ Tổ quốc.

TNĐT