Góp ý văn kiện: Ngoại giao phải đóng vai trò tiên phong trong bối cảnh mới
Theo ông Phạm Quang Vinh, trong bối cảnh mới, ngoại giao phải đóng vai trò tiên phong, dự báo tốt, thúc đẩy phát triển bền vững và phát huy sức mạnh tổng thể của đối ngoại Nhà nước, đối ngoại nhân dân.
Phát biểu tại Hội nghị lấy ý kiến vào dự thảo Văn kiện trình Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIV của Đảng tổ chức sáng 14/11 tại Đài Tiếng nói Việt Nam, ông Phạm Quang Vinh - nguyên Thứ trưởng Bộ Ngoại giao, nguyên Đại sứ Việt Nam tại Hoa Kỳ cho biết, 40 năm đổi mới đã tạo cho Việt Nam thế và lực, cơ đồ mới - đó là nền tảng để chúng ta bước vào kỷ nguyên mới. Qua 40 năm đổi mới cũng đã để lại rất nhiều bài học quan trọng.
Ông Phạm Quang Vinh - nguyên Thứ trưởng Bộ Ngoại giao, nguyên Đại sứ Việt Nam tại Hoa Kỳ phát biểu.
Nhắc lại nội dung dự thảo văn kiện nói rõ: Đối ngoại và hội nhập quốc tế phải xứng tầm với tầm vóc lịch sử, văn hóa và vị thế Việt Nam, ông Phạm Quang Vinh cho rằng, cần bổ sung thêm "đối ngoại và hội nhập quốc tế không chỉ xứng tầm với tầm vóc lịch sử, văn hóa và vị thế Việt Nam mà đối ngoại còn phải có tầm nhìn mới".
Thứ trưởng Bộ Ngoại giao cho rằng, nếu như trước đây Việt Nam còn xóa đói giảm nghèo thì hiện nay GDP đứng thứ 32 trên thế giới, thu nhập bình quân đầu người 5.000 USD, thương mại nằm trong top 20 nước đứng đầu thế giới… Cùng với đó, Việt Nam có mạng lưới đối tác rộng khắp, trong đó có 14 đối tác chiến lược toàn diện. Tất cả đã tạo ra Việt Nam một vị thế rất mới.
Đại sứ Phạm Quang Vinh phân tích, hiện nay, thế giới đang thay đổi mang tính thời đại, thời cơ và thách thức đan xen, nhưng phức tạp nhiều hơn. Trong nước, Việt Nam có tiềm lực, vị thế sau 40 năm đổi mới và bước vào kỷ nguyên mới với một loạt quyết sách chiến lược mang tính cách mạng. Chính vì vậy, chưa bao giờ đối ngoại, hội nhập quốc tế gắn chặt với tầm nhìn mới, gắn chặt với các bộ, ngành khác.
"Chúng ta nói bảo vệ Tổ quốc từ sớm, từ xa là câu chuyện của quốc phòng - an ninh, nhưng ngày nay không chỉ quốc phòng - an ninh mà còn phải kể đến kinh tế, công nghệ. Như vậy, sự phối hợp với các bộ, ngành trong lĩnh vực kinh tế và những lĩnh vực khác cũng cực kỳ quan trọng. Đơn cử, nếu chúng ta tham gia kinh tế mà để bị "kẹt", không xử lý được thuế quan, để bị "kẹt", bị trừng phạt về kinh tế, công nghệ thì chắc chắn sẽ ảnh hưởng đến phát triển kinh tế và đối ngoại", ông Vinh phân tích.
Theo nguyên Thứ trưởng Bộ Ngoại giao, trong bối cảnh mới, ngoại giao phải đóng vai trò tiên phong, dự báo tốt, thúc đẩy phát triển bền vững và phát huy sức mạnh tổng thể của đối ngoại Nhà nước, đối ngoại nhân dân.
"Đặc biệt chữ "tiên phong" này có 3 lĩnh vực: một là bảo vệ Tổ quốc từ sớm từ xa, phải xác định cho rõ được những nguy cơ; thứ hai là dự báo được rủi ro và cơ hội; thứ ba là tầm nhìn của đất nước phát triển vững chắc hơn, chất lượng hơn, bền vững hơn, quan hệ với các đối tác phải chặt chẽ hơn trên cơ sở đan xen lợi ích", ông Phạm Quang Vinh cho biết.
Đưa "bộ tứ trụ cột" vào văn kiện Đại hội Đảng
Góp ý tại hội nghị, ông Nguyễn Hoài Bắc - Việt kiều Canada, Ủy viên Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam, Phó Chủ tịch Hội doanh nhân Việt Nam - Canada bày tỏ tâm đắc tới 4 nghị quyết do Bộ Chính trị ban hành - được gọi là "Bộ tứ trụ cột" (gồm nghị quyết 57, 59, 68, 69) là "kim chỉ nam" định hướng chiến lược cho Việt Nam phát triển trong giai đoạn mới. Đồng thời Bộ Chính trị tiếp tục ban hành thêm 3 Nghị quyết 70, 71, 72 để tương hỗ cho "bộ tứ trụ cột" cùng phát triển không bị rào cản, không bị các văn bản khác, các luật lệ khác làm đứt gãy sự liên kết.
Ông Nguyễn Hoài Bắc - Việt kiều Canada, Ủy viên Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam, Phó Chủ tịch Hội doanh nhân Việt Nam - Canada phát biểu tại hội nghị.
Đặc biệt quan tâm tới Nghị quyết 68 về kinh tế tư nhân, ông Nguyễn Hoài Bắc cho biết, nghị quyết này một lần nữa khẳng định kinh tế tư nhân là then chốt để phát triển kinh tế Việt Nam trong giai đoạn mới. Theo ông, từ năm 1946, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã gửi thư cho giới công thương Việt Nam, trong đó, Người khẳng định đất nước ta muốn phát triển được thì phải nhờ vào giới công thương. Năm 2004, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành quyết định lấy ngày 13/10 hàng năm là ngày Doanh nhân Việt Nam, khẳng định vị thế doanh nghiệp tư nhân Việt Nam trong bản đồ phát triển của dân tộc.
Hơn 20 năm qua, lực lượng doanh nhân tư nhân ngày càng phát triển; doanh nghiệp tư nhân đã tạo ra hàng triệu công ăn việc làm cho người lao động, chiếm lĩnh một phần quan trọng GDP của cả nước. Doanh nghiệp tư nhân đã vươn lên có tên tuổi trên thị trường khu vực và thế giới.
Ông Nguyễn Hoài Bắc cho rằng, "bộ tứ trụ cột" đã ban hành cần được đưa vào Văn kiện Đại hội Đảng để làm sâu sắc hơn, rộng hơn, rõ hơn. "Đưa "bộ tứ trụ cột" vào văn kiện để trở thành kim chỉ nam, "sợi chỉ đỏ" xuyên suốt để không một luật nào, thông tư nào cản đường kinh tế tư nhân phát triển", ông Bắc nêu ý kiến.
Theo Việt kiều Canada, hiện nay đất nước đang triển khai nghị quyết 57, 59, mở rộng quan hệ đối tác chiến lược, cũng như kêu gọi người có tâm huyết, chất xám trở về cống hiến cho đất nước. Để phát huy được lực lượng này, theo ông Bắc không nên "bắt cóc bỏ đĩa" mà cần xây dựng chính sách, đường lối phù hợp với thực tế để lực lượng kiều bào an tâm trở về Việt Nam làm việc.
Nhấn mạnh chính sách visa xuất nhập cảnh cho bà con kiều bào đã nới rộng thời gian và thủ tục dễ dàng hơn, song, ông Bắc hy vọng rằng thời gian tới việc nhập lại quốc tịch Việt Nam và visa nhập cảnh cho kiều bào ở tất cả các quốc gia trên thế giới không bị hạn chế.
Tâm đắc nhất việc đưa vào văn kiện Đại hội XIV là việc dựng niềm tin, ông Bắc cho rằng, niềm tin là chiến lược. "Chính sách, luật pháp phải có sự sống lâu dài, phải có "hồn", để không những hơn 100 triệu dân trong nước và 6 triệu kiều bào mà còn nhiều quốc gia, vùng lãnh thổ khác đến với chúng ta, họ đầu tư bằng tất cả niềm tin", ông Bắc nêu ý kiến.
Góp ý tại hội thảo, ông Nguyễn Trí Hiếu - Viện trưởng Viện Nghiên cứu phát triển thị trường tài chính và bất động sản toàn cầu cho biết, theo báo cáo của Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương về việc lấy ý kiến nhân dân vào các dự thảo văn kiện trình Đại hội Đảng XIV đã thu được hơn 2,5 triệu ý kiến, phản ánh tiếng nói đa chiều của nhiều tầng lớp, trong đó có trí thức, doanh nhân, kiều bào, người lao động. Tuy nhiên, theo ông, tại một số địa phương, công tác lấy ý kiến chưa đảm bảo tính thực chất mà vẫn mang dấu ấn hình thức và ý kiến nhân dân chưa được phản ánh rõ nét trong các chính sách.
Theo ông Nguyễn Trí Hiếu, dân chủ là bản chất của chế độ xã hội chủ nghĩa, do đó "phản biện xã hội là động lực để hoàn thiện chính sách, củng cố niềm tin của nhân dân". Tinh thần xây dựng, đồng hành cùng chính quyền và đề cao vai trò giám sát và phản biện chính sách phải được nhìn nhận như cầu nối để hoàn thiện thể chế, góp phần xây dựng Đảng và Nhà nước trong sạch, vững mạnh.
Ông Hiếu cho rằng, cần xây dựng hệ thống dữ liệu mở, công khai kết quả tiếp nhận, tổng hợp ý kiến người dân và phản hồi công khai kịp thời. Đồng thời cần có quy chế bảo vệ người dân khi sự phản biện của họ có thể được xem như là một chỉ trích đối với những người làm chính sách.
Nhấn mạnh việc phát huy vai trò của báo chí, ông Hiếu nêu rõ: "Nền báo chí của Việt Nam là một nền báo chí có định hướng để bảo vệ quyền lợi của đất nước, đồng thời truyền tải các thông tin trung thực đến các thành phần của nền kinh tế, xã hội. Với một nền kinh tế và một xã hội ngày càng phát triển, đa dạng, nền báo chí cũng phải được cải tiến và phát huy để không những là kênh truyền thông của Đảng và Nhà nước, mà cũng là "tai mắt của người dân" để truyền tải những thông tin và thông điệp từ người dân lên các nhà làm chính sách".
