Hà Quảng đẩy mạnh tuyên truyền nhận thức về tác hại tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống

Các trường học tổ chức thi tuyên truyền giảm thiểu tình trạng tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống theo hình thức sân khấu hóa.

Thực hiện Quyết định số 498/QĐ-TTg ngày 14/4/2015 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Đề án “Giảm thiểu tình trạng TH&HNCHTtrong vùng dân tộc thiểu số (DTTS) giai đoạn 2015 - 2025”, cấp ủy, chính quyền huyện Hà Quảng quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo tổ chức thực hiện và đạt được một số kết quả nhất định. UBND huyện chỉ đạo các phòng, ban liên quan chủ động xây dựng, ban hành kế hoạc thực hiện Đề án đảm bảo phù hợp với điều kiện, đặc điểm tình hình của địa phương. Chú trọng công tác tuyên truyền, phổ biến giáo dục pháp luật về hôn nhân và gia đình, phòng, chống bạo lực gia đình, bình đẳng giới gắn với tuyên truyền các quy định về phòng, chống TH&HNCHT trong vùng đồng bào DTTS. Tăng cường hoạt động truyền thông, vận động, nâng cao nhận thức, thay đổi hành vi của đồng bào DTTS ở địa bàn các xã, thôn, bản có tỷ lệ hoặc nguy cơ cao về TH&HNCHT.

Tuy nhiên, tình trạng TH&HNCHTtrên địa bàn huyện vẫn còn diễn ra ở nhiều xã, nhất là các địa bàn vùng sâu, vùng xa, vùng có điều kiện kinh tế - xã hội còn khó khăn. Hiện, trên địa bàn huyện vẫn còn một số cặp vợ chồng được gia đình, họ hàng công nhận; có những trường hợp không đăng ký kết hôn nhưng vẫn tổ chức cưới xin. Việc phát hiện các cặp tảo hôn, hôn nhân cận huyết thống còn rất khó khăn, hầu hết các trường hợp chỉ được phát hiện khi đã tổ chức xong lễ cưới, cán bộ không chuyên trách ở xóm, tổ dân phố chưa kịp thời phát hiện để vào cuộc.

Theo thống kê, từ năm 2015 - 2023, toàn huyện có 497 cặp tảo hôn. Trong đó, dân tộc Mông 405 người; dân tộc Dao 165 người; dân tộc Nùng 100 người; dân tộc Tày 17 người; dân tộc khác 3 người. Có 329 nam giới kết hôn khi chưa đủ 20 tuổi, 361 nữ giới kết hôn khi chưa đủ 18 tuổi. Tổng số cặp kết hôn, tảo hôn 1 người (vợ hoặc chồng) là 303 cặp/5.256 cặp kết hôn, chiếm 5,76%; số cặp kết hôn tảo hôn cả 2 người (vợ, chồng) 194 cặp/5.256 cặp kết hôn, chiếm 3,7%. Toàn huyện có 12 cặp hôn nhân cận huyết thống. Tình trạng tảo hôn vẫn diễn ra hầu hết ở các xã, độ tuổi thấp nhất đối với nam 11 tuổi, nữ 12 tuổi; các trường hợp tảo hôn đối với nữ nhiều hơn nam, tập trung chủ yếu ở các dân tộc: Mông, Dao, Nùng.

Tuyên truyền giảm thiểu tình trạng tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống tại các trường học bằng nhiều hình thức đa dạng, phong phú.

Từ đầu năm đến nay, trên địa bàn huyện có 122 cặp kết hôn, trong đó, có 100 cặp kết hôn đủ tuổi, 22 cặp kết hôn tảo hôn, (8 cặp tảo hôn 1 người; 14 cặp tảo hôn cả 2 người); 8 trường hợp tảo hôn là trẻ em (từ 13 -15 tuổi kết hôn).

Ban Dân tộc tỉnh phối hợp với các trường học trên địa bàn huyện tổ chức Hội thi “Rung chuông vàng” tuyên truyền giảm thiểu tình trạng TH&HNCHT tại Trường Tiểu học và THCS Thị trấn Thông Nông; Trường Tiểu học và THCS Lương Can; Trường THCS Lê Quảng Ba; Trường Phổ thông dân tộc bán trú THCS Thượng Thôn, với nội dung tuyên truyền chủ trương, đường lối của Đảng và chính sách, pháp luật của Nhà nước về công tác gia đình, Luật Hôn nhân và Gia đình, Luật Bình đẳng giới, Luật Phòng, chống bạo lực gia đình nhằm nâng cao hiểu biết, ý thức trách nhiệm của các em học sinh trong việc chấp hành luật, góp phần đẩy lùi và giảm thiểu TH&HNCHT vùng đồng bào DTTS và miền núi trên địa bàn huyện.

Xã Nội Thôn có 10 xóm hành chính, với 430 hộ, 1.980 nhân khẩu, có 2 dân tộc Nùng và Mông cùng sinh sống, trong đó, dân tộc Mông chiếm 7,4%; trước năm 2015, xã có 17 cặp tảo hôn; từ năm 2019 đến nay, xã có 1 cặp kết hôn tảo hôn và 1 trường hợp tảo hôn đối với nam, 2 trường hợp tảo hôn đối với nữ. Theo Phó Chủ tịch xã Triệu Thị Vổ: Xã đẩy mạnh công tác tuyên truyền về TH&HNCHT tại các xóm về các nội dung: Luật Hôn nhân và Gia đình, Luật Bình đẳng giới, Luật Phòng, chống bạo lực gia đình, dân số - kế hoạch hóa gia đình; phát tờ rơi tuyên truyền thực hiện chính sách pháp luật về hôn nhân và gia đình, tổ chức tư vấn trực tiếp... cho trên 5.500 lượt người nghe. Qua đó, giúp người dân trên địa bàn được cung cấp thông tin, kiến thức pháp luật về hôn nhân và gia đình; có nhận thức đầy đủ hơn về hậu quả, hệ lụy của tình trạng TH&HNCHT đối với cá nhân, gia đình và xã hội; từ đó có sự thay đổi trong hành vi, góp phần giảm thiểu tình trạng TH&HNCHT giảm rõ rệt, riêng năm 2021 - 2022, trên địa bàn xã không có trường hợp nào TH&HNCHT. Việc triển khai mô hình điểm ở xã góp phần giảm thiểu tình trạng TH&HNCHT ở địa phương.

Từ năm 2016, Ban Dân tộc tỉnh lựa chọn triển khai 2 mô hình điểm thực hiện Đề án "Giảm thiểu tình trạng TH&HNCHT trong vùng DTTS giai đoạn 2015 - 2025" tại xã Bình Lãng cũ (nay là xã Thanh Long) và xã Nội Thôn; huyện tham mưu UBND tỉnh thành lập Ban chỉ đạo xã; tổ chức hội nghị tuyên truyền phổ biến giáo dục pháp luật gồm: Bộ luật, luật, nghị định, thông tư liên quan tại các xã; tuyên truyền lồng ghép tại các buổi giao ban, hội nghị, sinh hoạt chi bộ, họp xóm…

Việc triển khai, thực hiện mô hình điểm, được cấp ủy, chính quyền địa phương quan tâm chỉ đạo, các nội dung đã có sức lan tỏa đến từng hộ gia đình trong xã, nhận thức của đồng bào các DTTS về Luật Hôn nhân và Gia đình, tác hại của TH&HNCHT được nâng lên. Nhiều hộ gia đình có kế hoạch tổ chức cưới cho con khi chưa đến tuổi kết hôn nhưng sau khi được tổ tư vấn đến phân tích và chỉ ra những hậu quả, hệ lụy từ việc kết hôn TH&HNCHT nhiều cặp đã hoãn đám cưới để thực hiện theo quy định. Thành lập tổ tư vấn tại các xóm, tổ chức các hoạt động ngoại khóa, cuộc thi tìm hiểu về Luật Hôn nhân và Gia đình dưới dạng tiểu phẩm, trả lời câu hỏi trắc nghiệm… Qua đó, tạo sức lan tỏa đến từng hộ gia đình, nhận thức của đồng bào DTTS về tác hại của TH&HNCHT được nâng lên đáng kể.

Thu Hoài