Hai chương trình quốc gia hướng tới con người toàn diện

Theo chương trình, trong phiên họp buổi sáng, Quốc hội sẽ thảo luận tại hội trường về dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về một số cơ chế, chính sách đột phá cho công tác bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe nhân dân; đồng thời xem xét chủ trương đầu tư Chương trình mục tiêu quốc gia về chăm sóc sức khỏe, dân số và phát triển giai đoạn 2026 – 2035.

Sau các ý kiến thảo luận của đại biểu Quốc hội, Bộ trưởng Bộ Y tế sẽ đại diện Chính phủ giải trình, làm rõ một số vấn đề được quan tâm, trong đó tập trung làm rõ định hướng, phạm vi, mục tiêu, nguồn lực và các nội dung trọng tâm của chương trình trong giai đoạn tới.

Trong phiên họp buổi chiều, Quốc hội sẽ thảo luận tại hội trường về chủ trương đầu tư Chương trình mục tiêu quốc gia hiện đại hóa, nâng cao chất lượng giáo dục và đào tạo giai đoạn 2026 – 2035. Kết thúc phiên thảo luận, Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo sẽ giải trình, làm rõ các vấn đề đại biểu nêu liên quan đến nội dung chương trình.

Toàn cảnh phiên họp tại tổ.

Tập trung nâng cao chất lượng dân số và nguồn nhân lực

Trước đó, ngày 25/11, tại phiên thảo luận ở tổ về hai chương trình mục tiêu quốc gia nói trên, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Thanh nhấn mạnh, đây là hai chương trình có ý nghĩa đặc biệt quan trọng, tác động sâu rộng đến chất lượng nguồn nhân lực và sự phát triển bền vững của đất nước trong dài hạn. Vì vậy, việc xây dựng chương trình cần lựa chọn một số khâu thật sự trọng tâm, có tính đột phá, tránh dàn trải, manh mún, để bảo đảm tập trung nguồn lực và tạo chuyển biến rõ nét cho lĩnh vực giáo dục và chăm sóc sức khỏe nhân dân.

Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Thanh phát biểu tại tổ.

Liên quan đến băn khoăn về tên gọi “Chương trình mục tiêu quốc gia về chăm sóc sức khỏe, dân số và phát triển”, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Thanh khẳng định, quan điểm hiện nay đã chuyển mạnh từ tư duy “dân số kế hoạch hóa gia đình” sang cách tiếp cận toàn diện hơn về “dân số và phát triển”. Theo đó, vấn đề dân số không chỉ là số lượng mà còn bao gồm cơ cấu, phân bố, chất lượng dân số và gắn chặt với chiến lược phát triển kinh tế - xã hội. Từ “phát triển” trong tên chương trình thể hiện rõ định hướng mới, chú trọng nâng cao chất lượng dân số, khắc phục mất cân bằng giới tính khi sinh và quan tâm nhiều hơn đến các vấn đề như tỷ suất sinh, sàng lọc trước sinh, sàng lọc sơ sinh.

Đáng chú ý, lần đầu tiên trong dự thảo Luật Phòng bệnh trình tại Kỳ họp thứ 10, nội dung về sức khỏe tâm thần đã được đưa vào. Đây là bước tiến quan trọng, thể hiện sự thay đổi trong nhận thức về khái niệm sức khỏe toàn diện, không chỉ dừng lại ở thể chất mà bao gồm cả tinh thần. Thực tế cho thấy, tỷ lệ trẻ em mắc các bệnh bẩm sinh, tự kỷ, trầm cảm và các rối loạn tâm lý đang có xu hướng gia tăng, đòi hỏi phải tăng cường các biện pháp sàng lọc sớm và can thiệp kịp thời, ngay từ giai đoạn thai kỳ.

Nhiều đại biểu cho rằng, cả hai chương trình đều có mục tiêu rộng, vì vậy cần xác định rõ hơn các mục tiêu then chốt, mang tính đột phá và có hiệu ứng lan tỏa, tránh theo đuổi quá nhiều mục tiêu cùng lúc dẫn đến phân tán nguồn lực. Bên cạnh đó, cần phân định rành mạch đâu là nhiệm vụ thuộc chương trình mục tiêu quốc gia, đâu là nhiệm vụ thường xuyên; mỗi hợp phần, dự án phải có tiêu chí đầu vào và đầu ra rõ ràng, gắn mục tiêu với nguồn lực thực tế, đi kèm cơ chế kiểm tra, giám sát chặt chẽ và minh bạch.

Phiên làm việc ngày 2/12 được kỳ vọng sẽ tạo thêm cơ sở quan trọng để hoàn thiện hai chương trình mục tiêu quốc gia, nhằm nâng cao chất lượng cuộc sống của nhân dân, xây dựng nền tảng con người Việt Nam phát triển toàn diện, đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước trong giai đoạn mới.

Trần Nam