Hải Phòng gắn kết di sản, du lịch và sáng tạo qua Triển lãm Di sản 2025

Sự kiện do Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, UBND TP. Hải Phòng, Trung tâm Triển lãm Văn hóa nghệ thuật Việt Nam phối hợp cùng Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch; Sở Văn hóa và Thể thao các tỉnh, thành phố: Hải Phòng, Điện Biên, Phú Thọ, Quảng Ninh, Ninh Bình, Huế, Đà Nẵng tổ chức nhân Ngày Di sản văn hóa Việt Nam (23/11).

Tà áo dài luôn được xuất hiện trong các sự kiện lớn của thành phố Hải Phòng. Ảnh: Quang Thanh

Triển lãm được tổ chức với nhiều nội dung phong phú, kết hợp trưng bày, trình diễn và giao lưu văn hóa nghệ thuật. Khu trưng bày chung giới thiệu hệ thống tư liệu, hiện vật và 300 bức ảnh nghệ thuật về di sản văn hóa, danh lam thắng cảnh Việt Nam.

Đặc biệt, khu vực trưng bày thể hiện sự quan tâm sâu sắc của Chủ tịch Hồ Chí Minh đối với di sản văn hóa dân tộc qua nhiều hình ảnh, tư liệu quý về những lần Người đến thăm các di sản văn hóa, thiên nhiên cùng các văn bản chỉ đạo của Người và lãnh đạo Đảng, Nhà nước về di sản văn hóa.

Triển lãm ảnh “Việt Nam - Đất nước của miền di sản” gồm ba cụm chủ đề “Việt Nam - Xứ sở của những di sản diệu kỳ”, “Việt Nam - Thiên đường của những khu sinh quyển thế giới”, “Việt Nam - Miền đất của những ký ức nhân loại”.

Bên cạnh đó, Khu trưng bày chuyên đề “Không gian sắc màu di sản văn hóa phi vật thể Việt Nam” giới thiệu hình ảnh, tư liệu, hiện vật về các di sản tiêu biểu như Dân ca quan họ Bắc Ninh, Nhã nhạc cung đình Huế, Không gian văn hóa Cồng chiêng Tây Nguyên...

Điểm nhấn là không gian “Di sản văn hóa ẩm thực Hà Nội” với di sản phi vật thể quốc gia “Phở Hà Nội” - Tri thức dân gian, là những kiến thức, kỹ năng, kỹ thuật và bí quyết chế biến phở được truyền lại qua nhiều thế hệ, thể hiện bản sắc văn hóa ẩm thực độc đáo của Thủ đô.

Ban tổ chức còn giới thiệu đến công chúng cụm trưng bày nghệ thuật thư pháp Việt xưa và nay; Áo dài với chủ đề “Áo dài Việt Nam trong di sản văn hóa dân tộc”; trưng bày và trình diễn nghệ thuật điêu khắc ánh sáng (Câu chuyện về con ngựa trong văn hóa từ thời dựng nước đến nay với bộ sưu tập Thiên Mã - Viên Mãn đại thành, Chào đón năm 2026 Bính Ngọ).

Triển lãm nghệ thuật “Gốm & Trà” đưa khách tham quan đến không gian nghệ thuật, kể câu chuyện về di sản văn hóa với các tác phẩm gốm sứ nghệ thuật và trải nghiệm những nét đặc sắc của văn hóa Trà...

Ngoài ra, Triển lãm còn trưng bày ảnh “Hành trình Di sản 2025” là các tác phẩm ảnh được giải của Giải thưởng Nhiếp ảnh Heritage - Hành trình Di sản 2025.

Khu trưng bày của các tỉnh, thành phố: Điện Biên, Phú Thọ, Quảng Ninh, Ninh Bình, Huế, Đà Nẵng và Hải Phòng sẽ giới thiệu các di sản văn hóa thiên nhiên tiêu biểu của từng địa phương, những điểm đến được du khách yêu thích; giới thiệu nét đặc sắc về sinh hoạt cộng đồng; quảng bá tiềm năng du lịch sinh thái, du lịch bền vững tại địa phương...

Thiền viện Trúc Lâm Yên Tử.

Tỉnh Quảng Ninh trưng bày hình ảnh, tư liệu các di sản được UNESCO vinh danh như Vịnh Hạ Long, Quần đảo Cát Bà, Quần thể Di tích và Danh thắng Yên Tử-Vĩnh Nghiêm - Côn Sơn, Kiếp Bạc; giới thiệu trang phục truyền thống dân tộc Dao, Tày, Sán Chỉ và các sản phẩm OCOP đặc trưng như chả mực, nước mắm, miến dong, hoa sở.

Thành phố Đà Nẵng giới thiệu không gian di sản văn hóa, danh thắng, di tích lịch sử, lễ hội đặc sắc cùng các sản phẩm du lịch và nghề thủ công truyền thống của địa phương.

Chùa Thanh Mai là một chùa nằm trong quần thể di tích, danh thắng Yên Tử - Vĩnh Nghiêm - Côn Sơn, Kiếp Bạc được UNESCO vinh danh. Ảnh: Đàm Thanh

Xuyên suốt 4 ngày diễn ra sự kiện là chuỗi chương trình giao lưu văn hóa nghệ thuật tôn vinh các loại hình di sản văn hóa phi vật thể và nghệ thuật dân gian truyền thống. Các chương trình tiêu biểu gồm Lung linh những sắc màu, Việt Nam quê hương tôi, Liên hoan các câu lạc bộ nghệ thuật dân gian truyền thống với các tiết mục trình diễn nhạc cụ dân tộc, múa dân gian, dân ca như Xẩm, Ca trù, Hát văn, Quan họ, Hát xoan, Trống quân, Hát chèo, Ví giặm, Bài chòi, Ca Huế, Cồng chiêng Tây Nguyên, Đờn ca tài tử...

Đặc biệt, Lễ diễu hành “Tôn vinh áo dài Việt - Hành trình lan tỏa vẻ đẹp di sản” là một điểm nhấn rực rỡ trong chuỗi hoạt động giao lưu, quảng bá di sản và văn hóa truyền thống, chương trình quy tụ đông đảo nghệ sĩ, người mẫu, cán bộ, hội viên phụ nữ, đoàn viên thanh niên cùng người dân Thành phố Cảng trong một không gian đầy sắc màu văn hóa.

Lễ hội Áo dài Hải Phòng 2025 - Tự hào miền di sản, lan tỏa vẻ đẹp văn hóa truyền thống diễn ra tháng 5/2025.

Việc quần đảo Cát Bà, cùng với Vịnh Hạ Long, được UNESCO công nhận là Di sản Thiên nhiên thế giới - di sản liên tỉnh đầu tiên của Việt Nam.

Tiếp đó, ngày 12/7/2025, quần thể Yên Tử - Vĩnh Nghiêm - Côn Sơn, Kiếp Bạc được vinh danh Di sản Thế giới đã đưa TP. Hải Phòng trở thành địa phương đầu tiên của cả nước có 2 di sản liên tỉnh. Đây là cơ sở pháp lý bền vững cho công tác bảo tồn, quảng bá di sản, không chỉ trong nước mà còn ra thế giới.

Vẻ đẹp Di sản thiên nhiên thế giới Quần đảo Cát Bà. Ảnh: Đức Nghĩa

Cùng với đó, hệ thống bảo vật quốc gia phong phú đã và đang khẳng định bản sắc văn hóa đặc sắc của thành phố Hải Phòng. Thành phố hiện có 3.981 di tích. Trong đó 2 di sản thế giới, 9 di tích quốc gia đặc biệt, 257 di tích quốc gia, 722 di tích cấp thành phố; 1.289 lễ hội; 2 di sản văn hóa phi vật thể UNESCO ghi danh; 24 di sản văn hóa phi vật thể quốc gia; 33 bảo vật quốc gia; 2 Nghệ nhân nhân dân và 46 nghệ nhân ưu tú.

Không chỉ chú trọng di sản vật thể, các địa phương còn phát huy giá trị di sản phi vật thể. Hải Phòng duy trì Lễ hội Hoa Phượng Đỏ, Lễ hội Đền Trạng Trình, Lễ hội Nữ tướng Lê Chân, Lễ hội mùa Xuân, mùa Thu Côn Sơn - Kiếp Bạc, Đền Cao An Phụ, Đình Trịnh Xuyên... Những lễ hội đáp ứng nhu cầu văn hóa, tâm linh, đồng thời trở thành sản phẩm du lịch đặc thù, quảng bá hình ảnh Thành phố.

Nhiều nghi lễ độc đáo được tổ chức tại Lễ hội mùa Thu Côn Sơn - Kiếp Bạc

Đáng chú ý, các đề án “Sân khấu truyền hình”, “Âm nhạc đường phố”, chương trình “Sáng đèn Nhà hát thành phố”, biểu diễn nghệ thuật phục vụ công nhân, người lao động đã làm sáng rõ vị thế nghệ thuật biểu diễn Hải Phòng, góp phần bảo tồn và phát huy giá trị di sản trong đời sống đương đại.

Hiện, nhiều hồ sơ khác đang được chuẩn bị, hướng tới UNESCO vinh danh các nhân vật kiệt xuất như Trạng Trình Nguyễn Bỉnh Khiêm, Thiền sư Tuệ Tĩnh, góp phần lan tỏa trí tuệ Việt Nam.

Có thể thấy, gắn kết di sản với phát triển kinh tế - xã hội, khi di sản trở thành sản phẩm du lịch mang lại lợi ích thiết thực như tăng trưởng kinh tế, tạo việc làm, nâng cao đời sống người dân. Việc kết hợp di sản với chiến lược du lịch xanh, bền vững giúp Hải Phòng trở thành trung tâm du lịch biển, văn hóa, tâm linh tầm cỡ, kết nối liên vùng và quốc tế.

Theo định hướng, giai đoạn 2025-2030, Hải Phòng phấn đấu có thêm 5-7 di tích quốc gia đặc biệt, 2 - 3 hồ sơ di sản phi vật thể quốc gia; chuẩn bị các hồ sơ trình UNESCO; phát triển công nghiệp văn hóa, xây dựng sản phẩm du lịch đặc thù. Thành phố cũng chuẩn bị xây dựng 3 đề án lớn, trong đó các đề án “Hải Phòng - Thành phố Âm nhạc” và “Bảo tồn, phát huy giá trị các di tích thành phần trong quần thể di sản thế giới Yên Tử - Vĩnh Nghiêm - Côn Sơn, Kiếp Bạc” được kỳ vọng là đòn bẩy thúc đẩy công nghiệp văn hóa, du lịch bền vững, góp phần phát huy giá trị di sản trong đời sống hiện đại.

“Từ chiều sâu của di sản, bản sắc văn hóa trở thành sức mạnh mềm thúc đẩy Hải Phòng phát triển bền vững và hội nhập sâu rộng. Với tầm nhìn dài hạn và sự đồng thuận xã hội, thành phố hướng tới phát huy giá trị di sản để làm giàu bản sắc dân tộc, khẳng định vị thế trên bản đồ thế giới”, bà Trần Thị Hoàng Mai, Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch Hải Phòng nhấn mạnh.

Thanh Sơn