Hải quan khởi tố hai vụ án buôn lậu máy móc, thiết bị đã qua sử dụng

Nhiều doanh nghiệp không có nhà xưởng, không có hoạt động sản xuất thực tế nhưng vẫn tìm cách "lách luật". (Ảnh: HQ/Vietnam+)

Ngày 2/12, Cục Hải quan cho biết vừa ra quyết định khởi tố hai vụ án hình sự liên quan đến các doanh nghiệp lợi dụng chính sách nhập khẩu máy móc đã qua sử dụng để buôn lậu, trục lợi bất chính hàng tỷ đồng.

Theo đó, qua công tác nắm tình hình và thu thập thông tin năm 2025, cơ quan này nhận thấy hoạt động nhập khẩu máy móc, thiết bị, dây chuyền công nghệ đã qua sử dụng nhằm phục vụ sản xuất đang tiềm ẩn nhiều rủi ro. Thực hiện chỉ đạo của lãnh đạo Cục, Chi cục Điều tra chống buôn lậu đã tiến hành xác minh và phát hiện hàng loạt vi phạm nghiêm trọng.

Kết quả điều tra cho thấy, nhiều doanh nghiệp không có nhà xưởng, không có hoạt động sản xuất thực tế nhưng vẫn tìm cách "lách luật." Các đối tượng này đã sử dụng thủ đoạn khai báo gian dối về mục đích sử dụng trên tờ khai hải quan, hoặc lập khống các hợp đồng ủy thác nhập khẩu. Mục tiêu là để được thông quan lô hàng dưới danh nghĩa "phục vụ trực tiếp sản xuất," nhưng thực chất là mang về bán thương mại kiếm lời.

Điển hình, Chi cục Điều tra chống buôn lậu đã phát hiện một doanh nghiệp trong giai đoạn 2021 – 2025 đã mở 19 tờ khai nhập khẩu 325 máy móc cũ (gồm máy cắt kim loại, máy khoan CNC, máy gia công trung tâm CNC...) với tổng trị giá khai báo hơn 18 tỷ đồng. Tuy nhiên, thay vì đưa vào sản xuất, doanh nghiệp này đã bán 235 máy cho 140 đơn vị khác, thu về trên 23 tỷ đồng, hưởng lợi bất chính hơn 8 tỷ đồng.

Việc nhập khẩu tràn lan các thiết bị cũ, công nghệ lạc hậu, tiêu hao nhiều năng lượng và không đảm bảo an toàn có nguy cơ biến Việt Nam thành "bãi rác công nghiệp" của thế giới. (Ảnh: HQ/Vietnam+)

Mở rộng điều tra trong năm 2025, cơ quan Hải quan tiếp tục phát hiện thêm một doanh nghiệp khác nhập khẩu 48 máy móc cũ với trị giá khai báo 4,4 tỷ đồng qua 03 tờ khai. Doanh nghiệp này sau đó đã bán lại 13 máy, thu lợi gần 600 triệu đồng.

Trước những dấu hiệu tội phạm rõ ràng, Chi cục Điều tra chống buôn lậu đã trao đổi với Vụ 3 (Viện Kiểm sát nhân dân tối cao) và chính thức ban hành 02 Quyết định khởi tố vụ án hình sự về tội "Buôn lậu" theo Điều 188 Bộ luật Hình sự năm 2015 đối với hai doanh nghiệp nêu trên.

Theo Quyết định số 18/2019/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ, máy móc, thiết bị đã qua sử dụng chỉ được phép nhập khẩu để phục vụ trực tiếp cho hoạt động sản xuất của doanh nghiệp, cấm nhập khẩu để kinh doanh thương mại.

Cơ quan Hải quan nhận định, hành vi vi phạm của các doanh nghiệp không chỉ phá vỡ chính sách quản lý Nhà nước, tạo ra môi trường cạnh tranh không lành mạnh mà còn gây hệ lụy lớn về môi trường. Việc nhập khẩu tràn lan các thiết bị cũ, công nghệ lạc hậu, tiêu hao nhiều năng lượng và không đảm bảo an toàn có nguy cơ biến Việt Nam thành "bãi rác công nghiệp" của thế giới.

Để ngăn chặn tình trạng này, Cục Hải quan khẳng định sẽ siết chặt công tác quản lý, Trong thời gian tới, các đơn vị trực thuộc từ Chi cục Hải quan cửa khẩu, Đội Kiểm soát đến bộ phận Kiểm tra sau thông quan sẽ tăng cường đánh giá rủi ro, kiểm tra chi tiết hồ sơ và kiểm tra thực tế hàng hóa. Mọi dấu hiệu nghi vấn lợi dụng chính sách để buôn lậu máy móc cũ sẽ bị xử lý nghiêm minh theo quy định của pháp luật./.

(Vietnam+)