Hàng triệu người đối mặt nguy cơ đói ăn do chính phủ Mỹ đóng cửa kéo dài

Rời quê hương Cộng hòa Dân chủ Congo bị tàn phá bởi chiến tranh, bà Antoinette, 51 tuổi, đến Atlanta (Mỹ) vào tháng 11 năm ngoái theo diện tị nạn và hiện sống nhờ trợ cấp liên bang. Mất chồng, 7 người con không thể đi cùng, bà vừa gánh nỗi nhớ con, vừa làm công việc đóng gói hàng trong kho để trả tiền thuê nhà và chi phí sinh hoạt.

Với những người nhập cư như bà Antoinette, các chương trình hỗ trợ của chính phủ dành cho người thu nhập thấp, như Chương trình Hỗ trợ dinh dưỡng bổ sung (SNAP), có ý nghĩa đặc biệt quan trọng, giúp họ trang trải chi phí thực phẩm hàng tuần.

Nguy cơ mất an ninh lương thực

Cuộc sống của bà Antoinette vừa dần ổn định thì chính phủ Mỹ đứng trước nguy cơ đóng cửa do bất đồng giữa hai đảng Cộng hòa và Dân chủ, khiến Quốc hội chưa thể thông qua ngân sách cho năm tài khóa 2026. Tình trạng này đẩy bà cùng hàng chục triệu người thu nhập thấp trên khắp nước Mỹ vào cảnh khó khăn.

Việc mất nguồn viện trợ lương thực là cú giáng nặng nề với bà Antoinette. “Tôi không có tiền mua thức ăn. Biết xoay xở thế nào đây?”, bà than thở.

Chương trình SNAP, chuyên cung cấp các loại tem phiếu nhu yếu phẩm thiết yếu, đang hỗ trợ khoảng 42 triệu người có thu nhập thấp tại Mỹ. SNAP được hỗ trợ hoàn toàn từ nguồn ngân sách liên bang, thường do các chính quyền bang quản lý.

Chương trình SNAP cung cấp các loại tem phiếu nhu yếu phẩm thiết yếu, hỗ trợ khoảng 42 triệu người có thu nhập thấp tại Mỹ. (Nguồn: Getty Images)

Nhiều bang như Texas, Pennsylvania, Minnesota và New York cảnh báo các khoản hỗ trợ trong Chương trình SNAP có thể bị ngừng hoặc chậm trễ vào tháng 11 do tác động từ việc chính phủ liên bang đóng cửa kéo dài.

Tình hình càng thêm căng thẳng khi trước đó, chính quyền Tổng thống Donald Trump đã cắt giảm khoảng 187 tỷ USD, tương đương gần 20% ngân sách liên bang dành cho SNAP đến năm 2034.

Bên cạnh việc tạm dừng chương trình SNAP, những bất đồng về ngân sách còn khiến người tị nạn và các nhóm nhập cư khác mất quyền được hỗ trợ và tiếp cận hợp pháp vào Mỹ.

Đây là lần đầu tiên chương trình bị gián đoạn kể từ khi ra đời cách đây 60 năm, khiến nhiều người dân lo lắng. “Nếu không nhận được tem phiếu thực phẩm, tôi chẳng còn gì để ăn”, anh Eric Dunham, 36 tuổi, cha của hai con, chia sẻ với AFP. Sau khi trừ các khoản chi tiêu, người đàn ông bị thương tật này chỉ còn 24 USD mỗi tháng, quá ít để nuôi gia đình 3 miệng ăn.

Kể từ khi đến Mỹ vào năm ngoái cùng vợ và hai con gái nhỏ, ông Lukas, 61 tuổi, người tị nạn đến từ Ethiopia đã được chương trình hỗ trợ của liên bang cho phép đến Trung tâm y tế Mosaic ở thành phố Clarkston, Georgia để thăm khám và điều trị các biến chứng liên quan bệnh tiểu đường như mờ mắt, đau đầu và khó ngủ. Gia đình ông cũng nhận được phiếu thực phẩm từ chương trình SNAP để ăn rau tươi như rau bina và bông cải xanh.

Ông Lukas chia sẻ, với chương trình hỗ trợ hữu ích như SNAP, lượng đường trong máu của ông hiện đã ở mức an toàn hơn, ông đã học được cách nấu súp đậu lăng để cân bằng chế độ ăn của mình. “Sự hỗ trợ này mang lại hy vọng và khuyến khích chúng tôi nhìn cuộc sống theo hướng tích cực hơn”.

Trước nguy cơ chấm dứt SNAP và các chương trình hỗ trợ liên bang tương tự, ông Andrew Kim, đồng sáng lập phòng khám cộng đồng Ethnē Health ở Clarkston (ngoại ô Atlanta), nơi sinh sống của hàng nghìn người tị nạn cảnh báo mất an ninh lương thực có thể để lại hậu quả lâu dài cho sức khỏe thể chất và tinh thần của họ.

Trước đây, người nhập cư và tị nạn sau quá trình thẩm định kỹ lưỡng được chính phủ Mỹ hỗ trợ tài chính, y tế và lương thực thông qua các chương trình như Medicaid và SNAP. Tuy nhiên, từ nhiệm kỳ hai, Tổng thống Donald Trump đã thu hẹp đáng kể các chính sách này, bao gồm cắt quyền tiếp cận Medicaid từ tháng 10/2026 và loại phần lớn người tị nạn, nạn nhân buôn người, bạo lực gia đình, thậm chí cả một bộ phận người nhập cư hợp pháp khỏi SNAP.

Theo Văn phòng Ngân sách Quốc hội Mỹ, trung bình mỗi tháng có khoảng 90.000 người mất quyền tham gia SNAP do các hạn chế mới. “Những người nhập cư đã xây dựng cuộc sống mới với rất ít hỗ trợ. Lấy đi nguồn lương thực của họ là điều sai trái”, ông Matthew Soerens, Phó Chủ tịch phụ trách vận động và chính sách của tổ chức nhân đạo World Relief bày tỏ.

Theo báo cáo tháng 2/2024 của Bộ Y tế và Dịch vụ nhân sinh Mỹ (HHS), tổng chi tiêu của chính phủ liên bang, tiểu bang và địa phương cho người tị nạn và người xin tị nạn từ năm 2005 đến 2019 đạt 457,2 tỷ USD, bao gồm hỗ trợ thực phẩm, y tế, giáo dục và các chi phí khác. Trong giai đoạn này, chỉ 21% người tị nạn và người xin tị nạn nhận được trợ cấp SNAP, so với 15% dân số Mỹ nói chung.

Báo cáo cũng cho thấy, dù nhận được hỗ trợ ban đầu, cộng đồng người tị nạn đã đóng góp trở lại 123,8 tỷ USD tiền thuế cho các cấp chính quyền trong 15 năm qua, cao hơn số phúc lợi họ được hưởng.

Bà Krish O’Mara Vignarajah, Chủ tịch kiêm Giám đốc điều hành tổ chức Global Refuge, nhấn mạnh việc duy trì hỗ trợ là vì lợi ích chung của nước Mỹ: “Khi được bảo đảm những hỗ trợ ban đầu, người nhập cư không chỉ tồn tại mà còn phát triển và đóng góp mạnh mẽ cho xã hội”.

Tương lai u tối

Valerie Lacarte, nhà phân tích chính sách cấp cao tại Viện Chính sách Di cư Mỹ, cho rằng nạn đói và suy dinh dưỡng có thể làm giảm năng suất lao động, khiến nhiều người khó tìm và giữ việc làm, từ đó tác động tiêu cực đến thị trường lao động.

Theo Bộ Nông nghiệp Mỹ (USDA), trong thập kỷ tới, hơn 3 triệu người có thể mất trợ cấp thực phẩm hàng tháng do những thay đổi từ chính quyền. Trên trang thông báo chính thức, USDA cho biết sẽ ngừng chi trả trợ cấp từ ngày 1/11 vì tình trạng chính phủ liên bang đóng cửa, đồng thời quy trách nhiệm cho các Thượng nghị sĩ Dân chủ không hợp tác, trong khi chính quyền Tổng thống Donald Trump lại từ chối cấp ngân sách khẩn cấp để duy trì hoạt động như các chính quyền trước đây.

Theo Văn phòng Ngân sách Quốc hội Mỹ, mỗi tháng có khoảng 90.000 người mất quyền tham gia SNAP do những hạn chế mới. (Nguồn: Getty Images)

Ủy viên quận DeKalb, cựu Thị trưởng Clarkston Ted Terry cảnh báo: “Toàn bộ hệ sinh thái đã tồn tại suốt 40 năm đang bị phá vỡ hoàn toàn.”

Ông dự đoán việc cắt giảm SNAP sẽ ảnh hưởng dây chuyền đến các cửa hàng tạp hóa, trang trại địa phương, đồng thời gia tăng áp lực lên các tổ chức từ thiện và chính quyền địa phương.

Bà Muzhda Oriakhil, Quản lý cấp cao phụ trách hoạt động cộng đồng tại tổ chức phi lợi nhuận Friends of Refugees ở khu vực Atlanta, cho biết nhóm của bà cùng các tổ chức khác đang nỗ lực cung cấp hỗ trợ lương thực tạm thời cho các gia đình tị nạn. Tuy nhiên, bà thừa nhận các tổ chức từ thiện, ngân hàng thực phẩm và nhóm phi lợi nhuận khó có thể bù đắp khoản thiếu hụt hàng tỷ USD từ ngân sách liên bang, cảnh báo “nhiều gia đình có thể sẽ chết đói”.

Trong bài đăng trên mạng xã hội Truth Social hôm 31/10, ông Trump khẳng định không muốn người dân Mỹ phải chịu đói, đồng thời đổ lỗi tình trạng này cho phe Dân chủ tại Quốc hội. Tổng thống Mỹ cũng cho hay đã chỉ đạo cho cấp dưới nghiên cứu cách thức chính phủ liên bang tiếp tục tài trợ cho chương trình SNAP một cách hợp pháp.

(theo ABC News, AFP)

Thanh Quyên