Hé lộ dự án xe tăng phóng tia laser bí mật của Liên Xô
Cuối thời kỳ Chiến tranh Lạnh, chính quyền Liên Xô đã nghiên cứu về một loại xe tăng có thể bắn tia laser vô hiệu hóa thiết bị điện tử và khí tài quân sự của đối phương.
Lời tòa soạn
Trong lịch sử quân sự hiện đại, giới công nghiệp quốc phòng tại nhiều quốc gia luôn chú trọng vào lĩnh vực nghiên cứu xe tăng nhằm tăng cường khả năng tác chiến cho binh chủng này. Một số thiết kế như xe tăng laser, xe tăng triển khai từ tàu ngầm hay xe tăng lắp cánh máy bay là minh chứng cho tính sáng tạo vô tận trong nghệ thuật phát triển vũ khí.
Bài 1: Cận cảnh cỗ xe tăng 3 bánh khác lạ của Mỹ trong Thế Chiến II
Ý tưởng về dự án xe tăng laser
Theo thông tin do trang Tanks-Encyclopedia đăng tải, ý tưởng về cỗ xe tăng được trang bị vũ khí laser xuất hiện ở Liên Xô trong giai đoạn cuối thập niên 1970, đầu thập niên 1980. Các chuyên gia quân sự Liên Xô sau đó đã chế tạo nguyên mẫu đầu tiên có tên Sanguine, với khung thân của xe phòng không ZSU-23-4 Shilka “được trang bị một máy chiếu tia laser thay vì những nòng pháo”.
Một số báo cáo được tiết lộ sau này ghi rằng, nguyên mẫu Sanguine có thể “hạ gục” hệ thống quang học của trực thăng ở khoảng cách 9,65km hoặc vô hiệu hóa cả một máy bay ở khoảng cách hơn 8km.

Xe tăng laser 1K17 Szhatie. Ảnh: RG.ru/Wikipedia
Đến cuối thập niên 1980, kỹ sư quân sự kiêm chuyên gia laser Nikolai Dmitrievich Ustinov đã đưa ra một thiết kế có phần phức tạp hơn trong khuôn khổ dự án có tên Tổ hợp Laser tự hành (SPLC).
Mẫu thử nghiệm của thiết kế mới được chế tạo ở nhà máy Uraltransmash tại thành phố Yekaterinburg, dưới sự giám sát của người đứng đầu dự án là chuyên gia Yuri Vasilyevich Tomashov. Đến cuối năm 1990, việc chế tạo nguyên mẫu hoàn tất, và khí tài này có tên 1K17 Szhatie.
Thông số kỹ thuật
1K17 Szhatie có tổng trọng lượng 41 tấn, gồm hai bộ phận chính là khung thân từ mẫu xe tăng T-80 và tháp pháo. Xe dài 6,04m; rộng 3,58m và cao 3,3m. Kíp chiến đấu 2 người. Xe được trang bị động cơ V-84A với công suất đạt 840 mã lực, cho phép 1K17 di chuyển với vận tốc tối đa lên tới 60 km/h
Phần tháp pháo của 1K17 Szhatie là thiết bị quang học với 15 ống kính lắp đặt phía trước xe tăng và một khối hồng ngọc nhân tạo nặng 30kg được đặt bên trong. Để vận hành, Szhatie được trang bị một máy phát điện có công suất mạnh với hệ thống pin dự phòng.

Ảnh: RG.ru/Wikipedia
Theo các tài liệu quân sự Nga, các ống kính phản xạ đặt ở cuối một ống bạc xoắn giúp khuếch đại chùm tia laser và tăng khả năng hội tụ. Mỗi ống kính phát ra tia laser ở tần số khác nhau và sử dụng hệ thống điều khiển riêng, khiến đối phương không có khả năng ngăn chặn toàn bộ chùm tia.
Ngoài ra, 1K17 còn được trang bị một súng máy cỡ nòng 12,7mm để kíp lái có thể tự vệ trước bộ binh và máy bay của đối phương.
Số phận của xe tăng laser 1K17
Do những biến động chính trị nổ ra cuối thập niên 1980, đầu thập niên 1990, nhiều dự án quân sự đã bị chính quyền Liên Xô ngừng phát triển, trong đó có 1K17.
Chỉ có hai phiên bản 1K17 Szhatie được chế tạo hoàn chỉnh, nhưng một chiếc sau đó bị tháo dỡ. Chiếc còn lại được trưng bày tại Bảo tàng Công nghệ quân sự ở ngoại ô thủ đô Moscow của Nga, với hệ thống máy tạo laser bị tháo dỡ khỏi khoang chứa.










