Hiện trạng Thiên Long trước khi về tay người Nhật

Thiên Long là thương hiệu thân thuộc với người tiêu dùng Việt Nam. Ảnh: TLG.

Việc Tập đoàn Kokuyo (Nhật Bản) công bố kế hoạch chi 27,6 tỷ yen (178 triệu USD) mua lại Thien Long Group (TLG) đang thu hút sự chú ý của giới đầu tư.

Trước khi được đặt lên bàn đàm phán với mức giá gần 200 triệu USD kể trên, Thiên Long đã có lịch sử hơn 40 năm hoạt động sản xuất tại thị trường Việt nam, từ một nhà sản xuất bút bi thủ công đến vị thế nhà sản xuất văn phòng phẩm tiêu dùng hàng đầu cả nước.

Hơn 4 thập kỷ của thương hiệu bút "quốc dân"

Thiên Long được thành lập năm 1981 bởi ông Cô Gia Thọ với xuất phát điểm là xưởng làm bút bi nhỏ tại TP.HCM. Đến cuối những năm 1990, doanh nghiệp đã bắt đầu chuẩn hóa dây chuyền sản xuất, mở rộng danh mục sang dụng cụ học tập và văn phòng phẩm.

Năm 2010, công ty niêm yết trên Sở Giao dịch Chứng khoán TP.HCM và chuyển sang mô hình tập đoàn vào năm 2011.

Ông Cô Gia Thọ hiện là Chủ tịch HĐQT và trực tiếp sở hữu 6,27% cổ phần Thiên Long, trong khi đó vợ ông là bà Trần Thái Như, nắm 1,4%. Hai em gái của ông Thọ là Cô Cẩm Nguyệt và Cô Cẩm Bình đều là thành viên HĐQT công ty và sở hữu cổ phần tại TLG.

Tổng cộng, gia đình ông Cô Gia Thọ đang trực tiếp và gián tiếp nắm giữ khoảng 59,04% cổ phần của Thiên Long.

Về hoạt động sản xuất, tính đến hiện tại, Thiên Long sở hữu hệ thống nhà máy tại TP.HCM và Đồng Nai cùng nhiều công ty con phụ trách sản xuất, phân phối và xuất khẩu.

Ngoài sản phẩm bút bi cùng tên đã trở thành "huyền thoại" gắn bó với nhiều thế hệ người tiêu dùng tại Việt Nam, doanh nghiệp còn sở hữu các thương hiệu khác như văn phòng phẩm Flexoffice, bút cao cấp Bizner hay dụng cụ mỹ thuật Colokit. Sản phẩm của Thiên Long hiện diện trên 70 quốc gia và vùng lãnh thổ.

Thiên Long liên tục tăng trưởng và mở rộng. Ảnh: TLG.

Về kết quả kinh doanh, doanh nghiệp của ông Cô Gia Thọ duy trì tăng trưởng liên tục từ năm 2006 đến nay, ngoại trừ thời điểm dịch Covid-19 bùng phát và năm 2023.

Doanh nghiệp lấy lại đà tăng trưởng và lập kỷ lục doanh thu và lợi nhuận vào năm 2024 với kết quả lần lượt là 3.772 tỷ đồng và 460 tỷ đồng.

Lũy kế 9 tháng đầu năm nay, doanh thu của Thiên Long ở mức 3.238 tỷ đồng, tăng gần 11% so với cùng kỳ.

Doanh số gia tăng nhưng lợi nhuận quý III của doanh nghiệp lại chỉ đạt gần 76 tỷ đồng, giảm 17%. Còn lợi nhuận sau thuế 9 tháng đạt 375 tỷ đồng, giảm gần 11%.

Năm 2025 đánh dấu hai bước mở rộng quan trọng của doanh nghiệp.

Hồi tháng 5, Thiên Long đã công bố nghị quyết thông qua kế hoạch để công ty con là Tân Lực Miền Nam đầu tư vào CTCP Văn hóa Phương Nam - chủ chuỗi nhà sách Phương Nam.

Phía Thiên Long nhận chuyển nhượng tổng cộng gần 8,3 triệu cổ phiếu PNC từ 3 nhóm cổ đông cá nhân. Lượng cổ phiếu này chiếm hơn 75% vốn điều lệ của chủ chuỗi nhà sách Phương Nam.

Hồi tháng 8, doanh nghiệp công bố đầu tư sang thị trường Philippines để tạo dựng thương hiệu FlexOffice Philippines với số vốn 2,8 triệu USD. Tổng số vốn được Thiên Long chuẩn bị sẵn bằng tiền, không cần vay thêm.

Theo kế hoạch, tập đoàn này sẽ thành lập tổ chức kinh tế hoặc mua cổ phần, vốn góp để tham gia quản lý, với mục tiêu nhập khẩu và kinh doanh văn phòng phẩm cùng các sản phẩm liên quan tại Philippines.

Chân dung đại gia Nhật Bản muốn thâu tóm Thiên Long

Về phía bên mua, Tập đoàn Kokuyo được thành lập từ năm 1905 tại Osaka và khởi đầu chỉ với một xưởng sản xuất sổ tay. Hơn một thế kỷ sau, công ty trở thành một trong những tập đoàn văn phòng phẩm và nội thất văn phòng lớn nhất Nhật Bản, với hoạt động trải rộng từ sản phẩm học tập, dụng cụ văn phòng đến thiết kế không gian làm việc.

Hiện Kokuyo niêm yết trên sàn chứng khoán Tokyo và được định giá khoảng 2,6 tỷ USD.

Năm tài chính 2024, doanh nghiệp ghi nhận doanh thu đạt 2,2 tỷ USD và lợi nhuận khoảng 140 triệu USD. Tính đến ngày 30/6/2025, tổng tài sản hợp nhất của Kokuyo ở mức xấp xỉ 2,3 tỷ USD.

Thương hiệu Campus - một trong những biểu tượng của Kokuyo - hiện giữ thị phần lớn tại Nhật Bản và là hạt nhân trong chiến lược mở rộng ra thị trường châu Á.

Campus là thương hiệu vở nổi tiếng của Kokuyo. Ảnh: Kokuyo.

Từ đầu những năm 2000, Kokuyo đẩy mạnh hoạt động quốc tế tại Trung Quốc, Ấn Độ và Đông Nam Á. Chiến lược “Unite for Growth 2027” và tầm nhìn CCC 2030 cho thấy doanh nghiệp Nhật đặt mục tiêu chuyển mình từ một nhà sản xuất truyền thống thành công ty cung cấp giải pháp học tập, làm việc toàn diện.

Kokuyo kỳ vọng thương vụ mua lại Thiên Long sẽ giúp tập đoàn tiếp cận hệ thống sản xuất dụng cụ viết mạnh mẽ của công ty phía Việt Nam, đồng thời thúc đẩy nhanh hơn quá trình mở rộng kinh doanh văn phòng phẩm trên phạm vi toàn cầu.

Kokuyo cũng cho rằng việc kết hợp thế mạnh R&D, sản xuất và mua sắm của Thiên Long với năng lực hoạch định sản phẩm và marketing của Kokuyo sẽ góp phần tạo ra tăng trưởng bền vững và giá trị dài hạn cho cả hai bên.

Thương vụ cũng mở rộng hoạt động của Kokuyo thông qua việc tận dụng nền tảng bán hàng của Thiên Long tại Đông Nam Á. Từ đó đưa khu vực này trở thành thị trường trọng điểm thứ 4 của Kokuyo bên cạnh Nhật Bản, Trung Quốc và Ấn Độ.

Phía Thiên Long khẳng định giai đoạn này, những diễn biến trên không ảnh hưởng trực tiếp đến hoạt động sản xuất kinh doanh hàng ngày của công ty. Theo đó, tất cả bộ phận tiếp tục hoạt động bình thường và ổn định.

"Chúng tôi tiếp tục tập trung vào việc đảm bảo chất lượng sản phẩm, tiêu chuẩn dịch vụ và hiệu quả vận hành - những nền tảng đã tạo nên vị thế của TLG trong ngành văn phòng phẩm gần 45 năm qua", đại diện Thiên Long nhấn mạnh.

Cũng theo doanh nghiệp này, các thông tin liên quan đến giao dịch dự kiến còn phụ thuộc vào các bước tiếp theo giữa các bên. Tất cả sẽ được Thiên Long tiếp nhận, cập nhật một cách thận trọng.

Diệu Thanh