Hiệu quả đảm bảo an ninh, an toàn trường học nhìn từ thực tiễn Trường THCS Văn Khê

Các thầy, cô giáo trong lễ khai giảng năm học 2024-2025 của Trường THCS Văn Khê.

Những năm gần đây, xảy ra hàng loạt vụ việc bạo lực học đường, nhiều học sinh bị lôi kéo vào các hành động tiêu cực, sử dụng mạng xã hội thiếu kiểm soát, hậu quả là nhiều tai nạn thương tích trong trường học… liên tục được cảnh báo và có những trường hợp đã bị xử lý.

Trước bối cảnh đó, Thủ tướng Chính phủ, Bộ GD&ĐT, Bộ Công an và UBND các địa phương đã ban hành nhiều văn bản quan trọng, như: Chỉ thị 31/CT-TTg về phòng, chống bạo lực học đường; Thông tư 06/2019/TT-BGDĐT về quy tắc ứng xử; Thông tư 124/2021/TT-BCA về trường học an toàn an ninh…

Việc thực hiện đồng thời các chương trình mới, chuyển đổi số và yêu cầu đảm bảo an toàn tuyệt đối cho học sinh khiến các cơ sở giáo dục cần một chiến lược bài bản, mang tính hệ thống. Đây cũng là yêu cầu xuyên suốt của ngành Giáo dục Hà Nội trong những năm gần đây.

Nhận thức được tầm quan trọng, Trường THCS Văn Khê xác định công tác an ninh, an toàn không chỉ là nhiệm vụ quản lý, mà là “điều kiện tiên quyết” để thực hiện mục tiêu giáo dục toàn diện cho học sinh.

Thầy Nguyễn Văn Thuần, Hiệu trưởng Trường THCS Văn Khê phát biểu tại lễ khai giảng năm học mới.

Thực tiễn cho thấy, số vụ việc học sinh mâu thuẫn, xô xát có xu hướng trẻ hóa. Mạng xã hội trở thành “chất xúc tác” khiến mâu thuẫn lan nhanh, khó kiểm soát. Một số học sinh dễ bị kích động bởi thử thách nguy hiểm, clip giật gân;

Một bộ phận nhỏ thanh thiếu niên ngoài nhà trường lôi kéo bạn bè, dẫn tới nguy cơ vi phạm pháp luật, vi phạm nội quy trường lớp; tình trạng phụ huynh dừng đỗ xe không đúng nơi quy định khi đón con, học sinh điều khiển xe khi chưa đủ điều kiện và thiếu quan sát làm gia tăng rủi ro tai nạn;

Những vụ việc tai nạn từ điện, té ngã cầu thang, va chạm khi ra chơi trong nhà trường… là những nguy cơ hiện hữu nếu cơ sở vật chất không được kiểm tra định kỳ. Những vụ tai nạn từ sinh hoạt tại gia đình, đuối nước mùa hè... dù xảy ra ngoài nhà trường, nhưng minh chứng vai trò từ công tác tuyên truyền, cảnh báo chưa phát huy hiệu quả cao.

Không những vậy, học sinh tuổi 12-15 có đặc điểm nhạy cảm, dễ tự ái, dễ bị lôi kéo, đòi hỏi giáo viên phải có kỹ năng nhận diện và can thiệp kịp thời.

Những nguy cơ này cho thấy công tác đảm bảo an toàn trường học phải được tiếp cận toàn diện trên 3phương diện, gồm: Quản lý - giáo dục - phối hợp liên ngành.

Học sinh của trường được trao tặng thiết bị học tập trực tuyến.

Trường THCS Văn Khê có 1.365 học sinh, 60 cán bộ, giáo viên, nhân viên; tổ chức giảng dạy tại 2 điểm trường cách nhau gần 1km. Đây là một khó khăn rất lớn cho công tác giám sát.

Từ năm 2021-2025, nhà trường 4 năm tiếp hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ; nhận Bằng khen Bộ GD&ĐT (năm 2024); nhận 2 Bằng khen UBND thành phố Hà Nội; tỷ lệ học sinh đạt hạnh kiểm Tốt luôn duy trì ở mức 97-98%.

Tuy vậy, Trường cũng gặp không ít khó khăn, như: Khoảng cách giữa hai điểm trường; học sinh vẫn còn lén lút sử dụng điện thoại, tham gia mạng xã hội ngày càng nhiều; phụ huynh đi làm ăn xa nên ít có thời gian phối hợp; một số công trình xuống cấp, cần bổ sung thiết bị đảm bảo an toàn.

Để đảm bảo thực hiện có hiệu quả công tác an ninh, an toàn trường học, nhà trường đã triển khai nhiều biện pháp, như: Thành lập Ban An ninh - An toàn trường học do Hiệu trưởng làm Trưởng ban; ban hành Kế hoạch năm học, kế hoạch theo từng chuyên đề: Phòng chống bạo lực, ATGT, phòng cháy chữa cháy, an ninh mạng…; xây dựng Quy chế phối hợp với Công an, Trạm y tế, Đoàn thanh niên, các tổ chức xã hội.

Công an xã tuyên truyền, giáo dục pháp luật cho học sinh của trường.

Không chỉ vậy, Trường THCS Văn Khê còn tập trung đẩy mạnh công tác tuyên truyền, giáo dục pháp luật, như: Định kỳ tổ chức chuyên đề về phòng chống bạo lực học đường, kỹ năng phòng vệ, sử dụng mạng xã hội an toàn-lành mạnh, an toàn giao thông cho nụ cười ngày mai…

Nhà trường cũng tổ chức ký cam kết 3 bên, gồm: Nhà trường - phụ huynh - học sinh; tổ chức Ngày hội pháp luật, tọa đàm với Công an xã, các buổi truyền thông sân trường.

Để nâng cao hơn nữa hiệu quả của công tác đảm bảo an ninh, an toàn trường học, nhà trường còn tổ chức tập huấn cho giáo viên chủ nhiệm về kỹ năng nhận diện nguy cơ, ứng xử tình huống sư phạm; tổ chức Tổ tư vấn tâm lý học đường theo Thông tư 31/2017; can thiệp kịp thời với trường hợp học sinh có dấu hiệu bất ổn tâm lý, xử lý mâu thuẫn bạn bè ngay từ ban đầu...

Nhà trường cũng chủ động ứng dụng công nghệ vào quản lý an ninh, như: Lắp đặt hơn 50 camera tại các vị trí trọng điểm; ứng dụng sổ liên lạc điện tử, thông báo nhanh tình hình học sinh; xây dựng kho dữ liệu số phục vụ xử lý sự cố khách quan, minh bạch.

Trong giờ cao điểm, nhà trường tổ chức lực lượng trực và phối hợp với Công an xã hỗ trợ bảo đảm an toàn giao thông; Đoàn Thanh niên, Hội Phụ nữ xã tham gia tuyên truyền kỹ năng phòng chống bạo lực, xâm hại; phối hợp trạm y tế trong chăm sóc sức khỏe, tập huấn phòng cháy chữa cháy.

Để công tác đảm bảo an ninh, an toàn trường học đạt được những kết quả đáng ghi nhận như hiện nay, Trường THCS Văn Khê cũng đảm bảo tốt an toàn cơ sở vật chất, như: Kiểm tra chất lượng công trình định kỳ; bổ sung biển báo, lan can, chống trơn trượt cầu thang; trang bị bình chữa cháy, tủ thuốc, bộ sơ cứu. Nhà trường còn phối hợp với phụ huynh học sinh nhằm nắm bắt tâm tư của các em, đẩy mạnh tuyên truyền các kỹ năng an toàn ngoài nhà trường.

Qua thời gian triển khai, Trường THCS Văn Khê đã đạt được nhiều kết quả nổi bật trong việc đảm bảo an ninh, an toàn trường học, như: Không xảy ra vụ việc đánh nhau nghiêm trọng từ 2023 đến nay; không có tệ nạn xã hội xâm nhập trường học; chỉ số an toàn tăng mạnh (tỷ lệ tai nạn thương tích giảm hơn 80% so với giai đoạn 2020); cổng trường ATGT được duy trì nề nếp.

Số học sinh đạt hạnh kiểm tốt của trường luôn duy trì ở mức 97-98%; số vụ vi phạm nội quy giảm từ 32 vụ (2021) xuống còn dưới 5 vụ/năm (2024–2025).

Nhờ kết quả đó, tập thể nhà trường và giáo viên liên tục được Bộ GD&ĐT, thành phố Hà Nội, ngành Giáo dục địa phương ghi nhận qua nhiều danh hiệu và bằng khen.

Thực tiễn tại Trường THCS Văn Khê cho thấy, khi công tác an ninh - an toàn được tiếp cận một cách khoa học, có sự phối hợp giữa nhà trường - gia đình -chính quyền - lực lượng chức năng, môi trường học đường trở nên ổn định, thân thiện, lành mạnh và tích cực. Đây chính là nền tảng để triển khai thành công Chương trình GDPT 2018 và xây dựng văn hóa học đường lành mạnh.

Mô hình của Trường THCS Văn Khê giai đoạn 2022-2025 là kinh nghiệm có thể nhân rộng đối với các cơ sở giáo dục trên địa bàn xã Mê Linh và thành phố Hà Nội.

Để tiếp tục duy trì và đạt được những kết quả tốt hơn nữa trong công tác đảm bảo an ninh, an toàn trường học, cơ quan quản lý cần tiếp tục hỗ trợ đầu tư trang thiết bị an ninh, camera, hệ thống PCCC; chính quyền địa phương cần tăng cường lực lượng đảm bảo an toàn giao thông trước cổng trường; Bộ GD&ĐTcần ban hành thêm các tài liệu hướng dẫn về an toàn mạng, hỗ trợ công tác tư vấn tâm lý học đường theo hướng chuyên nghiệp.

Nguyễn Văn Thuần - Hiệu trưởng Trường THCS Văn Khê