Hộ kinh doanh: Không công bằng nếu trên 500 triệu/năm đã phải nộp thuế

Bộ Tài chính đề xuất nâng ngưỡng doanh thu không phải nộp thuế của hộ kinh doanh lên 500 triệu đồng/năm. Ảnh minh họa: Quỳnh Danh.

Nguyễn Thị Mỹ Ngọc (25 tuổi, ngụ phường Cát Lái, TP.HCM) đang sở hữu hai quán cà phê ở khu vực quận 2 và quận 3 cũ. Theo Ngọc, doanh thu của quán ở quận 2 khoảng 1,5-1,8 tỷ đồng/năm, nhưng lợi nhuận chỉ dao động 200-250 triệu, bởi chi phí vận hành gần như đã "ăn mòn hết", đặc biệt là tiền thuê mặt bằng và mua nguyên liệu.

"Doanh thu cao không có nghĩa là lợi nhuận cao. Nếu tính thuế theo lợi nhuận, quán mới mở ở quận 3 chưa có lãi sẽ đỡ áp lực hơn hẳn", Ngọc cho hay.

Theo dự thảo Luật Thuế thu nhập cá nhân (sửa đổi) mới nhất đang trình Quốc hội, ngưỡng doanh thu miễn thuế đã được nâng lên 500 triệu đồng/năm. Ngọc cho rằng mức này cũng chỉ phần nào giảm bớt gánh nặng thuế trong bối cảnh vật giá leo thang, mặt bằng đắt đỏ.

Đề xuất nâng ngưỡng miễn thuế lên 1 tỷ đồng/năm

Trong khi đó, chị Đ.P (30 tuổi, phường Phú Nhuận) vừa mở quán ăn nên doanh thu trung bình chỉ hơn 50 triệu đồng/tháng. Theo chị, ngưỡng 500 triệu đồng/năm, tức trung bình hơn 41,6 triệu/tháng, để bắt đầu chịu thuế vẫn là một "bài toán" lớn.

Trong trường hợp tính thuế theo lợi nhuận, chị thấy mức thuế suất 15% mà Bộ Tài chính đang đề xuất tương đối cao.

"Lợi nhuận dao động 100-150 triệu đồng/năm, tức khoảng 8-12,5 triệu đồng/tháng. Cùng mức thu nhập này, người làm công từ năm sau sẽ không phải nộp thuế nhờ mức giảm trừ gia cảnh 15,5 triệu đồng/tháng và 6,2 triệu cho mỗi người phụ thuộc. Trong khi hộ kinh doanh phải nộp 30 triệu đồng/năm và tự chịu rủi ro kinh doanh", chị Đ.P nói.

Theo ông Nguyễn Văn Được, Trưởng Ban chính sách, Hội Tư vấn và Đại lý Thuế TP.HCM, cần nhìn thẳng vào thực tế mức doanh thu 500 triệu đồng/năm vẫn chưa thực sự công bằng so với thuế của người làm công ăn lương.

Ông ước tính biên lợi nhuận chung của các ngành nghề là 10%, thì ngưỡng đánh thuế nên được nâng lên khoảng 1 tỷ đồng/năm, tương ứng thu nhập thực tế bình quân 8,3 triệu đồng/tháng.

"Mức giảm trừ gia cảnh đã được nâng lên 15,5 triệu đồng/tháng với người nộp thuế, tức 186 triệu đồng/năm. Doanh thu miễn thuế tính trung bình của nền kinh tế là 950,6 triệu đồng, tính trung bình theo cơ cấu hộ kinh doanh là 553,9 triệu đồng. Vì vậy, mức khoảng 1 tỷ đồng/năm là hợp lý để đảm bảo công bằng", ông Được phân tích.

Dự kiến 90% hộ kinh doanh không phải nộp thuế?

Theo tính toán của Bộ Tài chính dựa trên số liệu đến tháng 10, nếu nâng ngưỡng doanh thu miễn thuế cho hộ kinh doanh lên 500 triệu đồng/năm, thì trong số hơn 2,54 triệu hộ kinh doanh thường xuyên, dự kiến có khoảng 2,3 triệu hộ kinh doanh không phải nộp thuế (chiếm khoảng 90%).

Tổng số thuế giảm (bao gồm cả thuế thu nhập cá nhân và thuế giá trị gia tăng) khoảng 11.800 tỷ đồng.

Nếu áp dụng ngưỡng doanh thu miễn thuế là 500 triệu đồng/năm, khoảng 90% hộ kinh doanh sẽ không phải nộp thuế. Ảnh: Quỳnh Danh.

Đáng chú ý, trong dự thảo nghị định đang trình, Bộ Tài chính đề xuất phương án hộ kinh doanh có doanh thu năm từ 500 triệu đến 3 tỷ đồng được áp dụng tính thuế theo thu nhập thực tế (doanh thu - chi phí); hoặc nếu không xác định được chi phí thì có thể nộp thuế theo tỷ lệ trên doanh thu và được trừ mức 500 triệu đồng đầu tiên ra khỏi doanh thu trước khi tính thuế.

Điều này có nghĩa nếu một hộ kinh doanh có doanh thu 501 triệu đồng/năm thì chỉ cần nộp thuế trên 1 triệu đồng doanh thu vượt ngưỡng miễn thuế, thay vì toàn bộ 501 triệu đồng như trước đây. Ông Được đánh giá đề xuất này có sự công bằng hơn so với quy định hiện hành.

Thảo Liên