Hoàn thiện hạ tầng kỹ thuật cho đề án 1 triệu hecta lúa ở ĐBSCL

Với tổng vốn đầu tư 405 triệu USD từ nguồn vay và nguồn đối ứng trong nước, dự án hướng đến hoàn thiện hạ tầng kỹ thuật, nâng cao hiệu quả sản xuất, tăng thu nhập bền vững cho nông dân vùng ĐBSCL.

Theo Bộ NN&MT, dự án Hỗ trợ hạ tầng và kỹ thuật cho sản xuất lúa chất lượng cao, phát thải thấp vùng ĐBSCL (gọi tắt là Dự án hỗ trợ hạ tầng), vốn vay từ Ngân hàng Tái thiết và Phát triển Quốc tế (IBRD) của Ngân hàng Thế giới (WB) và hỗ trợ từ Quỹ tài chính carbon chuyển đổi (TCAF).

Dự án sử dụng vốn vay IBRD được xác định là Dự án đầu tư công đặc biệt quan trọng nhằm thực hiện Đề án “Phát triển bền vững một triệu hecta chuyên canh lúa chất lượng cao, phát thải thấp gắn với tăng trưởng xanh vùng đồng bằng sông Cửu Long đến năm 2030” được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định số 1490/QĐ-TTg ngày 27/11/2023.

Đề án 1 triệu hecta lúa hướng tới sản xuất bền vững, an toàn

Tổng nguồn vốn dự kiến của dự án là 405 triệu USD. Trong đó vốn vay WB từ nguồn IBRD là 315 triệu USD; vốn đối ứng của Chính phủ Việt Nam là 90 triệu USD. Ngoài ra, Ngân hàng Thế giới đã cam kết huy động 50 triệu USD nguồn vốn không hoàn lại gồm nguồn từ Quỹ chuyển đổi tài sản các-bon (TCAF) trị giá 40 triệu USD; nguồn từ Hệ thống Lương thực 2030 trị giá 10 triệu USD.

Từ năm 2024, Bộ NN&MT đã phối hợp với 5 địa phương triển khai 7 mô hình thí điểm Đề án 1 triệu hecta lúa chất lượng cao, phát thải thấp gắn với tăng trưởng xanh vùng ĐBSCL trong hai vụ Hè Thu và Thu Đông với diện tích 50 ha/mô hình. Qua thí điểm các mô hình mang lại những lợi ích rõ rệt cả về kinh tế lẫn môi trường. Chi phí sản xuất giảm từ 8,2% - 24,2%, giảm lượng giống từ 30-50%, giảm lượng phân bón hóa học từ 30 - 70 kg phân bón/ha, giảm 1 - 4 lần phun thuốc bảo vệ thực vật và giảm 30 - 40% lượng nước tưới.

Đồng thời, năng suất tăng 2,4 - 7,0%, tăng thu nhập của nông dân thêm 12 - 50% (tương đương lợi nhuận tăng từ 4 - 7,6 triệu đồng/ha so với canh tác truyền thống). Giảm phát thải khí nhà kính trung bình 2 - 12 tấn CO₂ tương đương/ha.

Đề án 1 triệu hecta lúa chất lượng cao, phát thải thấp gắn với tăng trưởng xanh vùng ĐBSCL

Với việc Dự án sẽ triển khai trên diện tích 700.000 hecta, với lợi nhuận tăng thêm lấy ở mức thấp là 4 triệu đồng/hecta ở mô hình trình diễn, hàng năm nông dân sẽ thu thêm được 2.800 tỷ lợi nhuận thông qua việc áp dụng quy trình canh tác lúa chất lượng cao, giảm phát thải so với canh tác lúa truyền thống, chưa bao gồm tiền chi trả cho giảm phát thải carbon. Nếu việc triển khai Dự án chậm, người trồng lúa sẽ mất cơ hội nâng cao thu nhập và cải thiện sinh kế.

Theo Bộ NN&MT, Dự án sẽ tác động trực tiếp đến sinh kế của khoảng 2 triệu người dân trồng lúa và tác động gián tiếp tới hàng triệu người khác là các bên tham gia vào chuỗi ngành hàng lúa gạo từ sản xuất đến tiêu thụ và xuất khẩu, qua đó tác động tích cực đến phát triển kinh tế, xã hội và an ninh chính trị vùng ĐBSCL. Với việc triển khai Dự án, đây sẽ là lần đầu tiên ở Việt Nam và trên thế giới có một chương trình đầu tư quy mô lớn về sản xuất lúa gạo theo hướng bền vững, phát thải thấp được chỉ đạo ở cấp Chính phủ, góp phần thực hiện mục tiêu vào cam kết đưa phát thải ròng bằng “0” vào năm 2050.

Phạm Hải/VOV- ĐBSCL