Hoạt động giám sát của Tổ đại biểu HĐND Bài cuối: Chọn nội dung thiết thực để được giải quyết ngay

Phát huy tính chủ động, linh hoạt

Phát huy vai trò giám sát của Tổ đại biểu, Luật Hoạt động giám sát của Quốc hội và HĐND (sửa đổi) và các văn bản hướng dẫn thi hành Luật cần quy định rõ hơn thẩm quyền giám sát của Tổ đại biểu HĐND. Sửa đổi, bổ sung điểm d khoản1 Điều 5 Luật Hoạt động giám sát hiện hành và khoản 1 Điều 18 Nghị quyết 594 về hoạt động giám sát của Tổ đại biểu HĐND; đồng thời, nhấn mạnh thêm tinh thần mà khoản 1 Điều 18 Nghị quyết 594 đã hướng dẫn là: “Tổ đại biểu HĐND… thực hiện hoạt động giám sát theo sự phân công của HĐND và Thường trực HĐND hoặc chủ động thực hiện giám sát theo thẩm quyền của Tổ đại biểu HĐND và báo cáo Thường trực HĐND”.

Cử tri xã Phúc Hòa kiến nghị với Tổ đại biểu HĐND tỉnh Bắc Ninh trong buổi tiếp xúc với cử tri trước Kỳ họp thứ 7, HĐND tỉnh Khóa XIX. Ảnh: Vân Anh

Điều đó có nghĩa là nội dung giám sát của Tổ đại biểu HĐND trong năm công tác được quyết định từ hai phía: do Tổ đại biểu tự đề xuất và do HĐND, Thường trực HĐND giao; đây là quy định rất chuẩn và sát thực tế, vừa giữ được sự chỉ đạo, bao quát và thống nhất chung của HĐND, Thường trực HĐND, vừa phát huy được tính chủ động, linh hoạt của Tổ đại biểu HĐND khi giám sát, nhất là đối với các vấn đề “nóng”, nổi cộm, đông đảo cử tri và nhân dân ở cơ sở quan tâm.

Ngoài ra, cần quy định rõ giám sát của Tổ đại biểu HĐND chỉ trong phạm vi địa bàn bầu cử, khi cần thiết Tổ đại biểu HĐND được phối hợp giám sát trên địa bàn với Ban HĐND cùng cấp; ngược lại, Ban HĐND cũng được phối hợp giám sát với Tổ đại biểu HĐND cùng cấp. Quy định cụ thể hơn trách nhiệm của Tổ đại biểu HĐND trong việc đề xuất nội dung, vấn đề cần chất vấn tại kỳ họp HĐND, cần giải trình trong phiên họp Thường trực HĐND - đây là những điều thiết thực và sẽ khả thi trong thực tế.

Cùng với đó, quy định rõ trách nhiệm của Thường trực HĐND trong chỉ đạo, điều hòa, phối hợp các hoạt động của Tổ đại biểu HĐND nói chung, trong đó có hoạt động giám sát; hướng dẫn, chỉ đạo các Tổ đại biểu HĐND xây dựng kế hoạch giám sát hàng năm của Tổ; trách nhiệm theo dõi, đôn đốc kiểm tra các hoạt động giám sát và xử lý các báo cáo, đề nghị, kiến nghị của Tổ đại biểu HĐND khi tiến hành giám sát. Trách nhiệm của Ban HĐND khi phối hợp giám sát với Tổ đại biểu HĐND. Trách nhiệm của Văn phòng, tạo điều kiện cần thiết, kinh phí cho hoạt động giám sát của Tổ đại biểu HĐND. Trách nhiệm của đại biểu HĐND và các thành viên khác trong hoạt động giám sát của Tổ đại biểu HĐND; nhiệm vụ của Tổ trưởng, Tổ phó Tổ đại biểu HĐND...

Đề xuất ngay phương hướng, giải pháp

Căn cứ vào Chương trình giám sát năm của HĐND, Thường trực HĐND, các Ban HĐND và thực tế địa bàn, Tổ trưởng Tổ đại biểu HĐND chỉ đạo xây dựng kế hoạch giám sát năm của Tổ (bao gồm cả dự toán kinh phí), gửi Thường trực HĐND chậm nhất khoảng 20 ngày, kể từ ngày kết thúc kỳ họp cuối năm của HĐND. Tổ trưởng Tổ đại biểu HĐND có trách nhiệm cụ thể hóa theo từng quý, từng tháng và gửi thường trực HĐND để theo dõi, chỉ đạo, gửi các Ban HĐND để phối hợp (khi cần thiết), gửi Văn phòng để chuẩn bị điều kiện, kinh phí phục vụ giám sát của Tổ và gửi các đại biểu HĐND trong Tổ để thực hiện. Kế hoạch giám sát năm của Tổ đại biểu HĐND được điều chỉnh khi cần thiết để phù hợp với thực tế.

Tổ trưởng Tổ đại biểu HĐND có tráchnhiệm triển khai kế hoạch giám sát năm của Tổ; ký kế hoạch, báo cáo kết quả giám sát năm và báo cáo kết quả từng đợt giám sát của Tổ, gửi Thường trực HĐND để báo cáo, gửi cácBan HĐND để biết và tránh chồng chéo khi giám sát, gửi Văn phòng để tạo điều kiện, tổng hợp và lưu trữ theo quy định. Khi cần thiết, Tổ đại biểu HĐND được mời chuyên gia, người có chuyên môn sâu về nội dung giám sát tham gia Đoàn giám sát hoặc tham gia một khâu, công đoạn cụ thể trong quá trình giám sát.

Một điều hết sức chú ý là khi giao, chọn nội dung giám sát, Tổ đại biểu HĐND, nhất là Tổ HĐND cấp xã, không nên chọn những nội dung lớn, phức tạp mà chọn nội dung thiết thực, vấn đề đang bức xúc ở cơ sở cần xem xét, xử lý kịp thời, trong phạm vi, quy mô gọn, cụ thể, phù hợp với điều kiện và khả năng của Tổ. Để khi giám sát xong, vấn đề bức xúc đó được giải quyết ngay, giải quyết sớm, mang lại hiệu quả và niềm tin của người dân ngay trên địa bàn thôn làng, tổ dân phố, khu dân cư.

Kế hoạch của Đoàn giám sát cần chi tiết và cụ thể, phân công nhiệm vụ cho các thành viên trong Đoàn; phân định rõ thời gian, việc làm trong từng bước của quá trình giám sát, từ khâu: xây dựng kế hoạch giám sát, đề cương báo cáo thu thập tài liệu, thông tin nghiên cứu thông tin, tài liệu, báo cáo đi thực tế , khảo sát, làm việc trực tiếp, nghe báo cáo, trao đổi với cơ quan, tổ chức, cá nhân chịu sự giám sát tổng hợp; viết báo cáo họp Đoàn giám sát thông qua báo cáo kết quả đợt giám sát gửi Báo cáo đến Thường trực HĐND, các cơ quan liên quan và đối tượng giám sát...

Báo cáo kết quả, kết luận đợt giám sát khách quan, khái quát được tình hình, kết quả thực hiện nhiệm vụ của đối tượng giám sát; nêu rõ ưu điểm, thuận lợi và những tồn tại, khó khăn cùng nguyên nhân của những ưu, khuyết đó và có địa chỉ rõ ràng về trách nhiệm. Báo cáo có thể đề xuất ngay phương hướng, giải pháp để đối tượng chịu sự giám sát phát huy được kết quả, ưu điểm, khắc phục khó khăn, tồn tại, hoàn thành tốt nhiệm vụ trong thời gian tới; cần thiết đưa ra đề nghị, kiến nghị tới các cơ quan chức năng xem xét theo thẩm quyền.

TS. Nguyễn Huy Tính, Nguyên Phó Chủ tịch HĐND tỉnh Bắc Ninh