Hội nghị Quan chức Pháp luật cao cấp ASEAN (ASLOM) lần thứ 24- đẩy mạnh hợp tác pháp luật và tư pháp xuyên biên giới trong kỷ nguyên mới

Tham gia Đoàn liên ngành có đại diện của Bộ Ngoại giao (Vụ ASEAN), Bộ Công an (Cục Pháp chế và cải cách hành chính, tư pháp) và Vụ Pháp luật quốc tế, Bộ Tư pháp. Đây chính là Hội nghị “trù bị” cho Hội nghị Bộ trưởng Tư pháp ASEAN (ALAWMM) sẽ chính thức diễn ra từ ngày 14-15/11 tới đây tại Philippines.

Hội nghị ASLOM 24 do Dennis Arvin L. Chan, Trưởng Ban cố vấn pháp lý nhà nước, Bộ Tư pháp Phi-líp-pin, Trưởng ASLOM Phi-líp-pin chủ trì, có sự tham dự của đầy đủ các nước thành viên ASEAN, đặc biệt là thành viên mới gia nhập - Timo Leste và đại diện Ban Thư ký ASEAN.

Tại phiên khai mạc Hội nghị ASLOM 24 ngày 10/11/2025, Trưởng Đoàn các nước thành viên ASEAN đã có bài phát biểu mở đầu, trong đó Trưởng Đoàn Việt Nam. Ông Nguyễn Hữu Huyên, Trưởng Đoàn Việt Nam nhấn mạnh: Năm 2025 đánh dấu 30 năm Việt Nam gia nhập ASEAN, trong ba thập kỷ qua, Việt Nam cùng với các quốc gia thành viên ASEAN đã nỗ lực không ngừng để vun đắp một Cộng đồng ASEAN Đoàn kết, tự cường, thượng tôn pháp luật và lấy người dân làm trung tâm. Năm 2025 cũng ghi dấu 40 năm hình thành ASLOM – một chặng đường đáng tự hào với nhiều dấu mốc quan trọng và thành tựu nổi bật, góp phần tăng cường hợp tác chặt chẽ, hiệu quả giữa các nước thành viên và với các đối tác quốc tế. Tầm nhìn Cộng đồng ASEAN 2045 xác định trí tuệ nhân tạo (AI) là một trong các xu thế lớn mang lại cả cơ hội lẫn thách thức, đòi hỏi ASEAN phải có cách tiếp cận hiệu quả và sáng tạo để bảo đảm tương lai của ASEAN và người dân ASEAN. Trong bối cảnh tình hình thế giới và khu vực diễn biến nhanh chóng, phức tạp, đặc biệt dưới tác động của Cách mạng công nghiệp lần thứ tư, chuyển đổi số và AI, ASEAN tiếp tục khẳng định vai trò trung tâm trong duy trì hòa bình, ổn định và thúc đẩy phát triển bền vững trong và ngoài khu vực. Trong thời gian tới, ASEAN cần đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin, đặc biệt là AI, trong hợp tác pháp luật và tư pháp; phát triển cơ sở dữ liệu pháp luật ASEAN; nâng cao năng lực số cho đội ngũ cán bộ pháp luật và tư pháp, nhằm chủ động thích ứng và tận dụng cơ hội trong kỷ nguyên số.

Trưởng Đoàn các nước dự ASLOM 24.

Theo chương trình nghị sự, Hội nghị ASLOM 24 diễn ra từ ngày 11-12/11 với các nội dung chính như: tình hình thực hiện trao đổi các Đoàn công tác, nghiên cứu, tham dự hội nghị, hội thảo, khóa đào tạo trong khuôn khổ ASEAN; chương trình đào tạo cán bộ pháp luật ASEAN; tổ chức các Diễn đàn pháp luật ASEAN; tự do hóa các nghề pháp lý tại các nước thành viên ASEAN; Hội nghị Hội đồng Chánh án ASEAN; phối hợp với Hội Luật gia ASEAN; sáng kiến của Việt Nam về tăng cường tương trợ tư pháp trong lĩnh vực dân sự và thương mại; xây dựng Hiệp định ASEAN về dẫn độ; triển khai hoạt động của Nhóm công tác cấp kỹ thuật của các quốc gia có chung ý tưởng về chuyển giao người bị kết án phạt tù; Sáng kiến của Thái Lan về tổ chức Hội nghị ASEAN về Phòng chống tội phạm và tư pháp hình sự; việc phối hợp giữa ASLOM với các cơ quan chuyên ngành khác của ASEAN. Ngoài ra, Hội nghị ASLOM 24 cũng xem xét đề xuất mới của Philippines về “Xã hội hóa và tổ chức hội thảo về thực thi Hiệp định ASEAN về dẫn độ”- đề xuất mang tính mở đường cho việc triển khai Hiệp định ASEAN về dẫn độ vốn là kết quả nổi bật của hợp tác pháp luật và tư pháp ASEAN trong 40 năm qua .

Ông Nguyễn Hữu Huyên, Vụ trưởng Vụ Hợp tác quốc tế Bộ Tư pháp, Trưởng Đoàn ASLOM Việt Nam phát biểu tại Hội nghị.

Tại các đề mục trong chương trình nghị sự, Đoàn Việt Nam đều có phát biểu mang tính xây dựng, đóng góp chi tiết về nội dung cho các sáng kiến của các nước thành viên ASEAN đảm bảo tính khả thi. Riêng đối với đề mục “tổ chức Diễn đàn Pháp luật ASEAN”, Việt Nam đề xuất về việc dự kiến tổ chức Diễn đàn Pháp luật ASEAN trong năm 2026 với chủ đề: “Ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) trong công tác xây dựng và thực thi pháp luật trong kỷ nguyên số”. Tài liệu khái niệm của Diễn đàn đã được ASLOM Việt Nam gửi lấy ý kiến các nước thành viên ASEAN trực tiếp tại Hội nghị và thông qua Ban Thư ký ASEAN. Ngay tại Hội nghị, 7/10 các nước thành viên ASEAN, bao gồm cả Timor-Leste, bày tỏ sự hoanh nghênh và ủng hộ sáng kiến mới của Việt Nam, đồng thời, các nước thành viên dành lời khen ngợi sáng kiến của Việt Nam mang tính thời sự trong bối cảnh kỷ nguyên mới về chuyển đổi số toàn cầu đang diễn ra mạnh mẽ hiện nay.

Trong chương trình nghị sự của ASLOM 24, sáng ngày 12/11/2025 đã diễn ra Phiên họp tham vấn ASLOM – Nhật Bản lần thứ 4. Các đại biểu tham dự cùng trao đổi về các nội dung chính, bao gồm: (i) Các công việc thực hiện Kế hoạch hợp tác ASEAN- Nhật Bản về pháp luật và tư pháp; (ii) Cập nhật việc triển khai kết quả Phiên họp Bộ trưởng Tư pháp ASEAN – Nhật Bản (tháng 7/2023); (iii) Hội nghị Bộ trưởng Tư pháp ASEAN-Nhật Bản lần thứ nhất; và (iv) các vấn đề khác. Trong đó, Bộ Tư pháp Nhật Bản đã đưa ra đề xuất mới về “Đối thoại hợp tác ASEAN – Nhật Bản về giảm tình trạng tái phạm tội”. Việt Nam thể hiện sự ủng hộ về nguyên tắc đối với đề xuất này của Nhật Bản, bên cạnh đó, đề nghị Bộ Tư pháp Nhật Bản làm rõ thêm thông tin có liên quan của đề xuất, bao gồm: mục đích, hình thức, thời gian, lộ trình thực hiện và kết quả dự kiến của đề xuất.

Đoàn liên ngành Việt Nam (Tư pháp - Công an - Ngoại giao) dự ASLOM 24

Trước đó, vào chiều ngày 10/11 đã diễn ra Phiên họp lần thứ 14 Nhóm Công tác ASLOM về hài hòa hóa pháp luật thương mại các nước ASEAN. Các nước đã trao đổi về các nội dung liên quan đến hài hòa hóa pháp luật giữa các nước trong khu vực về trọng tài, mua bán hàng hóa quốc tế, thương mại điện tử, Công ước Singapore về Hòa giải.

Vụ Hợp tác quốc tế