Hội nghị trực tuyến toàn quốc về thúc đẩy phân bổ và giải ngân vốn đầu tư công 2019

Các đại biểu tham dự hội nghị tại điểm cầu Quảng trị

Theo báo cáo của Bộ Kế hoạch và Đầu tư, tổng số vốn đầu tư từ nguồn ngân sách nhà nước năm 2019 được Quốc hội thông qua là 429.300 tỉ đồng. Đến nay, số vốn được giao kế hoạch đạt trên 391.000 tỉ đồng, đạt 92,16% dự toán; số vốn còn lại chưa giao kế hoạch khoảng 33.683,878 tỉ đồng. Mặc dù Chính phủ đã chỉ đạo các bộ, ngành, địa phương tích cực triển khai hàng loạt giải pháp nhằm đẩy nhanh tiến độ giải ngân các dự án đầu tư công ngay từ những tháng đầu năm 2019, nhưng đến nay, tỉ lệ giải ngân nguồn vốn này vẫn đạt ở mức thấp.

Tính đến tháng 9/2019 ước đạt hơn 192.000 tỉ đồng, bằng 45,17% so với kế hoạch Quốc hội giao và bằng 49,14% so với kế hoạch Thủ tướng giao, thấp hơn cùng kì năm 2018. Lí giải về tình trạng chậm giải ngân, bên cạnh vướng mắc về thể chế, pháp luật đầu tư công, đặc biệt là các quy định của Luật Đất đai, Luật Xây dựng, Luật Đấu thầu, Luật Bảo vệ tài nguyên môi trường... còn có nguyên nhân đến từ công tác lập kế hoạch chưa sát thực tế và khả năng giao vốn, giải ngân vốn; quy trình giao kế hoạch còn chậm, chưa phù hợp với yêu cầu tiến độ các dự án; công tác tổ chức triển khai thực hiện vẫn còn nhiều bất cập như các cấp, các ngành chưa thực sự vào cuộc; công tác tuyên truyền đến người dân về chính sách bồi thường, hỗ trợ giải phóng mặt bằng chưa đầy đủ, thiếu minh bạch, thiếu công bằng; một số chủ đầu tư chưa tích cực thực hiện các thủ tục thanh toán, quyết toán...

Riêng về nguồn vốn ODA, nhiều dự án gặp vấn đề về thủ tục pháp lí, phải thực hiện điều chỉnh hiệp định vay dù đã có khối lượng hoàn thành nhưng không thể giải ngân; một số khác không được bố trí vốn đối ứng đầy đủ, kịp thời, ảnh hưởng đến khả năng giải ngân vốn nước ngoài.

Tại Quảng Trị, tính đến nay tổng kế hoạch đầu tư xây dựng cơ bản do tỉnh quản lí năm 2019 là 2.506,313 tỉ đồng. Trong đó, kế hoạch được giao đầu năm là 1.971,93 tỉ đồng, gồm nguồn vốn ngân sách địa phương cân đối là 1.086,01 tỉ đồng, nguồn vốn Trung ương hỗ trợ có mục tiêu là 885,92 tỉ đồng; vốn bổ sung là 534,383 tỉ đồng. Ước tính tổng giá trị giải ngân các nguồn vốn đầu tư phát triển do tỉnh quản lí đến 30/9/2019 là 1.587,464 tỉ đồng, đạt 63,3% so với kế hoạch được giao.

Theo đánh giá, mặc dù tiến độ thực hiện và giải ngân vốn đầu tư xây dựng cơ bản 9 tháng đầu năm 2019 có nhiều chuyển biến tích cực, đạt tỉ lệ khá so với cũng kì năm trước nhưng vẫn còn thấp so với yêu cầu đề ra. Nguyên nhân chủ yếu là do vướng mắc khâu giải phóng mặt bằng, tái định cư; công tác chỉ đạo, triển khai thực hiện ở một số địa phương; một số dự án chuyển tiếp đang triển khai thi công chưa được nghiệm thu khối lượng hoàn thành để giải ngân thanh toán vốn; công tác chuẩn bị đầu tư đối với một số dự án khởi công mới còn chậm; công tác chỉ đạo của một số chủ đầu tư với đơn vị thi công chưa thật sự quyết liệt; một số công trình đã hoàn thành trong năm nhưng do dự án chưa được quyết toán nên không có cơ sở để thanh toán, giải ngân; bên cạnh đó, do tính chất của nguồn thu đấu giá quyền sử dụng đất, thu xổ số kiến thiết cũng ảnh hưởng khá lớn đến tỉ lệ giải ngân chung của toàn tỉnh.

Kết luận hội nghị, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc yêu cầu các bộ, ngành, địa phương trong thời gian tới tập trung thực hiện đồng bộ, quyết liệt các giải pháp đẩy nhanh tiến độ giải ngân vốn đầu tư công, xem đây là nhiệm vụ chính trị trọng tâm, cấp bách; lãnh đạo các bộ, ngành, địa phương phải chịu trách nhiệm toàn diện trước Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ trong việc chậm thực hiện giải ngân vốn đầu tư công.

Với những bộ, địa phương có số vốn đầu tư công lớn như Bộ Giao thông Vận tải, Bộ Nông nghiệp và PTNT, Bộ Y tế, TP. Hà Nội, TP. Hồ Chí Minh… yêu cầu các bộ trưởng, chủ tịch UBND phải trực tiếp chỉ đạo thực hiện đồng bộ, quyết liệt để đẩy nhanh tiến độ giải ngân vốn đầu tư công, nhất là các dự án trọng điểm, cấp bách như Cao tốc Bắc – Nam, Sân bay Tân Sơn Nhất, Sân bay Long Thành, dự án đường sắt đô thị…, đảm bảo tiến độ, chất lượng, không để kéo dài.

Tăng cường sự phối hợp giữa các bộ, ngành, địa phương để giải quyết tốt các vướng mắc trong thực hiện các dự án đầu tư công. Giao Bộ Kế hoạch và Đầu tư rà soát, hoàn thiện khung pháp lí, đảm bảo thống nhất, đồng bộ, phát hiện kịp thời những khó khăn, vướng mắc trình Chính phủ phê duyệt; báo cáo Thủ tướng Chính phủ phương án giao hết kế hoạch vốn đầu tư trung ương năm 2019 còn lại, kế hoạch điều chỉnh vốn năm 2019 trước ngày 10/10/2019; định kì hằng tháng báo cáo Chính phủ tình hình, tiến độ giải ngân vốn đầu tư công. Giao Bộ Tài chính ra soát, đơn giản hóa thủ tục giải ngân nhằm tạo điều kiện cho chủ đầu tư thanh, quyết toán vốn đầu tư công; tăng cường giám sát, cập nhật thông tin giải ngân của các bộ, ngành, địa phương đảm bảo số liệu giải ngân kịp thời, chính xác; đẩy nhanh tiến độ kí kết thực hiện các hiệp định dự án ODA với các nhà tài trợ, báo cáo Thủ tướng Chính phủ những vướng mắc trong tháng 10/2019; chỉ đạo Kho bạc Nhà nước thanh toán kịp thời các dự án khi có đủ điều kiện, đảm bảo giải ngân trong 4 ngày làm việc; phối hợp với chủ đầu tư xử lí các vướng mắc phát sinh để rút ngắn thời gian kiểm soát chi; đồng thời giao Bộ Tài chính xây dựng chế tài xử phạt nghiêm minh đối với các đơn vị vi phạm quy định thanh toán giải ngân vốn đầu tư công, chậm quyết toán.

Giao Bộ Xây dựng kiểm tra, đôn đốc các quy định của pháp luật về xây dựng. Cho phép các bộ, ngành, địa phương được phép bố trí, điều chỉnh kế hoạch đầu tư vốn ngân sách nhà nước năm 2019 với những dự án giải ngân chậm, dự án không có khả năng thực hiện sang các dự án khởi công mới đã có đủ thủ tục đầu tư. Không áp dụng quy định tiết kiệm 10% tổng mức đầu tư dự án đối với dự án sử dụng vốn trái phiếu Chính phủ.

Lê An