Hơn cả Tomahawks, đâu là điều binh sĩ Ukraine thực sự cần?

Rõ ràng quân đội Ukraine thiếu hụt nhiều loại vũ khí và trang thiết bị phải trông chờ phương Tây viện trợ. Song bên cạnh đó theo các binh sĩ và chỉ huy Ukraine, điều khiến họ cực kỳ khó khăn trong việc cản bước các đợt tấn công không ngừng của Nga chưa hẳn là vũ khí phương Tây mà là việc thiếu thốn những nguồn lực cơ bản.

Không bàn cãi chuyện Ukraine đang kỳ vọng Mỹ sớm bật đèn xanh cho việc cung cấp tên lửa tầm xa Tomahawk. Tuy nhiên những người trực tiếp hoạt động trên chiến trường nói rằng tình trạng thiếu các nhu yếu phẩm cơ bản mới là vấn đề cấp bách hơn, và đôi khi sự thiếu hụt những thiết bị quan trọng nhưng đơn giản lại mang tính quyết định, theo tờ Kyiv Independent.

Binh sĩ thuộc Lữ đoàn Cơ giới số 22 của Ukraine điều khiển UAV trên chiến trường. Ảnh: X

Xe dân dụng

Ông Ihor, một đại đội trưởng trong quân đội Ukraine, yêu cầu chỉ nêu tên do tính nhạy cảm của chủ đề, cho biết đại đội bộ binh của ông hiện chỉ còn 2 chiếc xe có thể sử dụng, sau khi 3 chiếc bị phá hỏng do bị máy bay không người lái (UAV) Nga tấn công hoặc do những con đường hiểm trở ở miền đông Ukraine.

Một đại đội bộ binh thông thường trong giai đoạn này của cuộc chiến có khoảng 50-70 người.

Đơn vị của ông Ihor không có xe bọc thép vì phương tiện này là mục tiêu ưu tiên của Nga và thường bị phá hủy rất nhanh. Tuy nhiên, ngay cả các phương tiện như xe chống mìn MaxxPro của Mỹ hay Kirpi của Thổ Nhĩ Kỳ cũng ồn hơn và khó tăng tốc hơn so với xe dân dụng, khiến việc thoát khỏi UAV Nga càng khó khăn hơn, theo ông Ihor.

Khi Nga liên tục nâng cấp chiến thuật và chế tạo các loại UAV có tầm hoạt động khoảng 20 km, vùng “xám” (khu vực nguy hiểm) đối với quân đội Ukraine giờ đã kéo dài tới 5 km tính từ tiền tuyến khiến hoạt động hậu cần của Ukraine bị tê liệt nghiêm trọng.

Đơn vị của ông Ihor phải dựa vào xe dân dụng như xe hơi và xe bán tải để đưa binh sĩ ra tiền tuyến. Tuy nhiên, những chiếc xe này thường nhanh chóng bị phá hủy hoặc hư hỏng nặng do UAV tấn công và đường sá xuống cấp ở Donbass.

Binh sĩ phải tự góp tiền túi để sửa chữa vì việc gây quỹ mất quá nhiều thời gian. Các tổ chức thiện nguyện cũng cho biết đang nhận được ít đóng góp hơn từ người dân khi cuộc chiến kéo dài.

Theo ông Ihor, lý tưởng nhất là đơn vị của ông có 5 chiếc xe hoạt động tốt. “Một chiếc xe chỉ tồn tại được tối đa một tháng” - ông Ihor nói thêm.

Các chỉ huy và binh sĩ khác dọc tiền tuyến cũng nói với Kyiv Independent rằng việc thiếu xe đang ảnh hưởng nghiêm trọng đến khả năng tác chiến của họ.

Anh Anton, một đại đội trưởng xe tăng thuộc Lữ đoàn Tấn công số 59, thừa nhận rằng “gần như chẳng còn xe nào” để chở kíp lái ra vị trí, dù lữ đoàn có đủ xe tăng và đạn pháo.

Theo ông Vladyslav Urubkov, quản lý hậu cần tại Quỹ thiện nguyện Come Back Alive, một đại đội bộ binh thường chỉ có 1 chiếc xe dân dụng để vừa chở người ra tiền tuyến, vừa vận chuyển lương thực và vũ khí.

“Những việc đó thường cần được thực hiện cùng lúc, nhưng nếu xe đã ra tiền tuyến để chở người thì không thể chở lương thực và ngược lại” - ông Urubkov nói với Kyiv Independent.

“Dĩ nhiên quân đội luôn trong tình trạng thiếu thốn, nhưng phương tiện thực sự là vấn đề sống còn” - ông bổ sung.

Từ khi xung đột bùng phát, các phương tiện quân đội cần nhất là xe bán tải và xe minibus, theo ông Andrii But, Trưởng dự án HeroCar thuộc Quỹ thiện nguyện Ruslan Shostak - tổ chức chuyên cung cấp xe cho lực lượng vũ trang.

Ông But cho biết tổ chức này cũng đang nhận thấy nhu cầu ngày càng tăng đối với xe mô tô, đặc biệt là loại xe địa hình.

UAV

Do UAV liên tục bị mất - bị lực lượng Nga bắn hạ hoặc bị ảnh hưởng do tác chiến điện tử - nên binh sĩ Ukraine thường xuyên rơi vào tình trạng thiếu UAV và phải kêu gọi quyên góp để có kinh phí mua mới.

Ông Illia, chỉ huy một trung đội chống UAV thuộc Lữ đoàn Đổ bộ đường không số 80 của Ukraine đang đóng tại tỉnh Sumy, nhấn mạnh rằng lữ đoàn đang thiếu “mọi thứ”, từ UAV cho đến nhân lực.

“Tình hình tiếp tế từ bộ chỉ huy quân đội hiện rất tệ” - ông Illia nói với Kyiv Independent, cho rằng nhà nước “chưa quan tâm” đến việc khắc phục tình trạng thiếu hụt nghiêm trọng này.

“Và anh em phải tự bỏ tiền túi mua mọi thứ” - vị chỉ huy nói thêm.

Ông Illia cho biết đơn vị của ông thiếu UAV trinh sát để quan sát vượt tầm nhìn, khiến đơn vị “không thể thấy gì ngoài phạm vi 5 km” và không thể phá vỡ tuyến hậu cần của Nga.

Ông nói đơn vị của ông cần lượng UAV gấp 10 lần so với mức được cấp. Nguồn lực cũng không được phân bổ đồng đều giữa các đơn vị Ukraine, khiến một số nơi có nhiều thiết bị hơn.

Theo ông Dmytro Zhmaylo, đồng sáng lập kiêm giám đốc điều hành Trung tâm An ninh và Hợp tác Ukraine (một tổ chức nghiên cứu tại Kiev), quân đội Ukraine sử dụng khoảng 9.000 UAV mỗi ngày.

Vì lực lượng bộ binh Ukraine thường xuyên hao hụt nhân lực, đặc biệt là binh sĩ trẻ, nên UAV đóng vai trò đặc biệt quan trọng trong một quân đội mà độ tuổi trung bình của binh sĩ hiện khoảng 40, ông Zhmaylo nói thêm.

Nhân lực

Binh sĩ thuộc Lữ đoàn Rubizh của Ukraine. Ảnh: X

Các chuyên gia quân sự Ukraine chia sẻ với Kyiv Independent rằng tình trạng thiếu hụt nhân lực là vấn đề số một của quân đội Ukraine. Ông Zhmaylo cho biết đôi khi một số đơn vị có thể được trang bị nhiều UAV, nhưng lại không có đủ kỹ thuật viên để điều khiển.

Ông Serhiy Hrabskyi, đại tá Ukraine đã nghỉ hưu kiêm nhà phân tích quân sự, nói rằng lực lượng dự bị được huấn luyện tốt mới là điều quân đội thiếu nhất hiện nay.

Từ năm 2023, quân đội Ukraine liên tục phải đối mặt tình trạng thiếu nhân lực ngày càng trầm trọng, khi số người tình nguyện nhập ngũ giảm mạnh.

Dù quá trình huy động vẫn đang diễn ra, nhiều đơn vị, đặc biệt là bộ binh, đang thiếu trầm trọng binh sĩ, nhất là trong các lữ đoàn dày dạn trận mạc. Nhiều binh sĩ phải trấn giữ vị trí trong nhiều tuần, thậm chí nhiều tháng, do thiếu tân binh được huấn luyện và vì khó khăn trong việc luân chuyển ra vào chiến tuyến trong thời đại UAV.

Trong khi đó, quân đội Nga lại liên tục tăng quân mỗi tháng, tuyển được nhiều binh sĩ hơn số thương vong, Tổng tư lệnh Lực lượng Vũ trang Ukraine - Tướng Oleksandr Syrskyi thừa nhận hồi tháng 8.

Một quan chức cấp cao Ukraine tiết lộ với Kyiv Independent hồi tháng 7 rằng Ukraine đang huy động khoảng 30.000 người mỗi tháng, nhưng chỉ khoảng 1/3 trong số đó đủ điều kiện chiến đấu.

Trong số khoảng 30.000 người mà Ukraine cho biết đang được huy động, khoảng một nửa là binh sĩ quay trở lại đơn vị sau thời gian đào ngũ, theo một quan chức Ukraine am hiểu vấn đề này.

Ông Bohdan Danyliv, phụ trách mảng quân sự của quỹ từ thiện Serhiy Prytula, cho biết “lực lượng hiện hoàn toàn không đủ”, đặc biệt khi các lữ đoàn dày dạn trận mạc hầu như không được bổ sung tân binh được huấn luyện tốt.

Ông Danyliv chỉ ra rằng bộ chỉ huy Ukraine thường xuyên đưa tân binh vào các đơn vị mới thành lập hoặc điều họ về làm việc tại sở chỉ huy. Trong khi đó, các lữ đoàn dày dạn kinh nghiệm, từng chiến đấu nhiều năm, lại không được bổ sung thêm quân.

Ông Danyliv nhấn mạnh rằng vấn đề này càng trở nên nghiêm trọng khi “vùng sát thương” của UAV ngày càng mở rộng, khiến việc tiếp cận tiền tuyến trở nên vô cùng nguy hiểm.

“Tôi còn cho rằng đây không còn là vấn đề vật chất nữa. Không đủ người, không đủ sự phối hợp, và cũng không đủ liên lạc giữa các đơn vị” - vị chuyên gia nêu ý kiến.

THẢO VY