Hợp tác xã Tâm Trà Việt và xu hướng mới của chè Thái Nguyên

Du khách tham quan, trải nghiệm quy trình sản xuất sản phẩm chè của HTX Tâm Trà Việt.

Hợp tác xã (HTX) Tâm Trà Việt được thành lập năm 2019 bởi anh Đỗ Hữu Thuận, người con sinh ra và lớn lên trong gia đình ba đời làm nghề chè ở xã Đại Từ. Trước khi trở về quê hương, anh Thuận từng có nhiều năm làm việc trong ngành công nghệ và kinh doanh tại Thủ đô Hà Nội và TP. Hồ Chí Minh.

Cơ duyên trở về bắt nguồn từ mong muốn khôi phục giá trị cây chè truyền thống, đồng thời tạo ra sản phẩm đáp ứng thị hiếu hiện đại. “Đi nhiều nơi, thấy cách họ làm chè và xây dựng thương hiệu rất bài bản. Khi nhìn lại quê hương, tôi thấy bà con cần cù, sản phẩm chất lượng nhưng giá trị thương hiệu chưa tương xứng” - anh Thuận chia sẻ.

Khởi đầu với 22 hộ thành viên và vùng nguyên liệu gần 10ha, HTX Tâm Trà Việt nhanh chóng mở rộng, liên kết với hơn 50 hộ nông dân tại các xã Đại Từ, La Bằng và Tân Cương, nâng tổng diện tích lên 30ha.

Với mục tiêu xây dựng thương hiệu chè sạch, ngay từ đầu, HTX định hướng sản xuất hữu cơ. Tuy nhiên, chuyển đổi sang canh tác không hóa chất là bước thay đổi lớn, khiến nhiều nông dân băn khoăn. Chị Nguyễn Thị Lan, ở xóm Suối Chùn, xã La Bằng nhớ lại: Ngày đầu HTX vận động làm chè hữu cơ, chúng tôi lo lắm vì đã quen cách làm cũ. Nhưng được hướng dẫn quy trình, cam kết thu mua, lại thấy cây chè khỏe hơn hẳn, nên chúng tôi yên tâm làm theo.

Để đảm bảo chất lượng, chuẩn hóa quy trình, áp dụng tiêu chuẩn VietGAP và cải thiện khâu chế biến HTX tập trung nhằm giữ độ đồng đều sản phẩm.

Các sản phẩm chủ lực như trà móc câu, trà đinh, trà tôm nõn được thu hái và chế biến theo kỹ thuật truyền thống là héo nhẹ, vò khéo, diệt men vừa phải. Cách làm thủ công này giúp nước trà xanh trong, hương cốm dịu, vị chát ngọt thanh, đúng “chất” chè Thái Nguyên.

Điểm nhấn trong mô hình của HTX là dòng sản phẩm “Trà sạch 6 không”, cam kết: không thuốc trừ sâu, không phân bón hóa học, không hóa chất, không phẩm màu, không tẩy trắng, không chất bảo quản. Sản phẩm đã được thị trường đón nhận và xuất khẩu sang châu Âu.

Anh Đỗ Hữu Thuận nhận định: Chinh phục thị trường khó tính là cơ hội nhưng cũng là áp lực để HTX giữ vững tiêu chuẩn. Người tiêu dùng hiện nay cần sản phẩm sạch và minh bạch. Chè Việt muốn đi xa phải “sạch từ gốc”.

Song song với chuẩn hóa chất lượng, HTX chú trọng phát triển sản phẩm và xây dựng thương hiệu. Bên cạnh trà xanh truyền thống, HTX sản xuất các dòng hồng trà Núi Cốc, ô long Tam Đảo, bạch trà và trà ướp hoa sen, hoa bưởi, hoa nhài.

Du khách tham qua, trải nghiệm quy trình sản xuất và các sản phẩm của HTX Tâm Trà Việt.

Tận dụng nền tảng công nghệ, Giám đốc Đỗ Hữu Thuận xây dựng chiến lược truyền thông bài bản, triển khai thương mại điện tử và hệ thống phân phối rộng khắp. Hiện thương hiệu “travina” của HTX có mặt tại 34 tỉnh, thành trong cả nước.

Đặc biệt, HTX đang làm việc với đối tác Hàn Quốc và Nhật Bản để đầu tư dây chuyền sản xuất bột trà xanh matcha đạt tiêu chuẩn xuất khẩu. Anh Thuận nhấn mạnh: Chè không chỉ là sản phẩm mà còn là văn hóa. Muốn bán được chè, phải kể được câu chuyện về vùng đất và con người tạo ra nó.

Nhờ cách làm mới, HTX Tâm Trà Việt đã góp phần nâng cao thu nhập nông dân địa phương, khi giá thu mua chè hữu cơ cao hơn 20-30% so với phương thức thông thường. Bà Ma Thị Tuyến, ở xóm Suối Chùn, xã La Bằng, chia sẻ: Trước đây làm chè vất vả nhưng thu nhập bấp bênh. Từ khi liên kết với HTX, chúng tôi yên tâm vì sản phẩm được bao tiêu ổn định, giá cả minh bạch.

Câu chuyện của HTX Tâm Trà Việt cho thấy xu hướng tất yếu của ngành chè Thái Nguyên là chuyển từ sản xuất nhỏ lẻ sang mô hình liên kết; từ phương thức truyền thống sang kỹ thuật sạch, hiện đại; từ bán sản phẩm thô sang xây dựng giá trị thương hiệu. Những thay đổi này không chỉ mang lại nguồn thu bền vững cho người trồng chè mà còn góp phần nâng cao vị thế của chè Thái Nguyên trên thị trường trong nước và quốc tế.

Thu Hiên