Israel bàn giao lá chắn tên lửa Arrow-3 hơn 4 tỷ USD cho Đức

Ngày 3-12 tại căn cứ không quân Holzdorf, bang Brandenburg, Đức chính thức tiếp nhận những thành phần đầu tiên của hệ thống phòng thủ tên lửa Arrow-3 từ Israel. Đây là bước đi quan trọng trong hợp đồng trị giá 4,4 tỷ USD được hai nước ký kết năm 2023, đồng thời là thương vụ xuất khẩu vũ khí lớn nhất trong lịch sử ngành công nghiệp quốc phòng Israel.

Lễ bàn giao có sự tham dự của Bộ trưởng Quốc phòng Đức Boris Pistorius và đại diện Bộ Quốc phòng Israel.

Sự kiện được đánh giá là biểu tượng của quan hệ chiến lược giữa hai nước, khi Berlin kỳ vọng hệ thống phòng thủ tên lửa Arrow-3 sẽ trở thành lớp phòng thủ tên lửa tầm xa chủ lực trong mạng lưới "Lá chắn Bầu trời châu Âu" mà Đức đang xây dựng.

Arrow-3 là hệ thống được tập đoàn Israel Aerospace Industries phối hợp với Boeing phát triển, nhằm đánh chặn tên lửa đạn đạo ở ngoài tầng khí quyển. Đây là lớp phòng thủ cao nhất trong bộ ba Arrow-2, Arrow-3 và David's Sling mà Israel sử dụng để đối phó các mối đe dọa tầm xa.

Tên lửa đánh chặn của hệ thống phòng thủ Arrow-3 sử dụng động cơ nhiên liệu rắn hai tầng, có khả năng đạt tầm bắn lên đến khoảng 2.400 km, vươn đến độ cao khoảng 100 km. Đầu dò quán tính kết hợp radar dẫn đường cho phép nó theo dõi vật thể tốc độ cao ngay cả khi mục tiêu là tên lửa đạn đạo mang đầu đạn hạt nhân.

Khác với nhiều hệ thống đánh chặn tầm trung, đạn của tổ hợp Arrow-3 không mang thuốc nổ mà tiêu diệt mục tiêu bằng va chạm động năng, giúp hạn chế tối đa mảnh văng rơi xuống mặt đất.

Việc Đức tiếp nhận tổ hợp Arrow-3 diễn ra trong bối cảnh châu Âu ngày càng lo ngại nguy cơ xung đột lan rộng tại khu vực phía đông, nhất là sau nhiều cuộc tập kích bằng tên lửa tầm xa trong các năm gần đây.

Berlin đặt mục tiêu tăng cường năng lực phòng thủ cho mình và cho cả các quốc gia châu Âu khác có nhu cầu.

Khi được triển khai đầy đủ, các khẩu đội tên lửa phòng không Arrow-3 của Đức có thể bảo vệ một không phận bao trùm hàng nghìn km, cung cấp lớp lá chắn chống tên lửa đạn đạo mà châu Âu trước đây chưa từng có.

Theo kế hoạch, các hệ thống đầu tiên sẽ được đặt tại Holzdorf để phục vụ công tác huấn luyện và tích hợp. Sau đó, Đức dự kiến phân tán các bệ phóng, radar và trạm điều khiển tới nhiều địa điểm, hình thành mạng lưới phòng thủ nhiều lớp.

Một số quốc gia châu Âu khác như Phần Lan, Estonia hay Ba Lan đã bày tỏ sự quan tâm trong việc phối hợp vận hành chung với Đức nhằm tạo vùng phòng thủ rộng hơn.

Dù vậy, việc triển khai tổ hợp tên lửa Arrow-3 cũng đi kèm nhiều thách thức. Trước hết, Đức cần hoàn thành quá trình huấn luyện đội ngũ vận hành, vốn phải làm chủ công nghệ radar cảnh giới tầm xa, hệ thống điều khiển phức tạp và quy trình đánh chặn yêu cầu độ chính xác cao.

Hệ thống này cũng đòi hỏi quy trình bảo dưỡng đặc biệt nhằm duy trì sẵn sàng chiến đấu ở mức tối đa.

Ở góc độ chiến lược, sự xuất hiện của tổ hợp tên lửa phòng không Arrow-3 tại Đức cho thấy châu Âu đang chuyển dịch sang hướng tự chủ hơn về an ninh, giảm phụ thuộc vào các lá chắn do Mỹ cung cấp.

Việc một hệ thống do Israel phát triển trở thành mảnh ghép chủ lực của châu Âu cũng phản ánh sự thay đổi trong cán cân công nghệ quốc phòng toàn cầu.

Với Israel, thương vụ 4,4 tỷ USD không chỉ mang lại lợi ích kinh tế, mà còn mở rộng ảnh hưởng chiến lược tại châu Âu. Hệ thống tên lửa phòng không Arrow-3 được xuất khẩu trong bối cảnh xung đột khu vực Trung Đông vẫn phức tạp, do đó Israel coi đây là cơ hội khẳng định vị thế đối tác an ninh tin cậy.

Đối với Đức, việc sở hữu tổ hợp tên lửa Arrow-3 giúp nước này tiến gần hơn tới mục tiêu hình thành hệ thống phòng thủ tên lửa nhiều tầng gồm Patriot PAC-3 MSE cho tầm trung, IRIS-T SLM cho tầm ngắn và Arrow-3 cho tầm xa.

Khi mạng lưới này được phối hợp vận hành đồng bộ, Berlin kỳ vọng sẽ nâng mức bảo vệ không phận lên tiêu chuẩn cao nhất châu Âu.

Việt Hùng