Israel và Hamas hoàn tất giai đoạn đầu của lệnh ngừng bắn
Phong trào Hồi giáo vũ trang Hamas tại Dải Gaza hôm qua (13/11) tuyên bố đã hoàn tất giai đoạn một của thỏa thuận ngừng bắn với Israel. Tuy nhiên giai đoạn thứ 2 và mô hình quản trị Gaza trong tương lai vẫn là vấn đề gây chia rẽ.
Hamas tuyên bố đã thực hiện đầy đủ cam kết trong giai đoạn đầu, nhưng nhấn mạnh thỏa thuận mới chỉ mang tính sơ bộ và không phải giải pháp toàn diện. Phong trào vũ trang này cảnh báo tầm nhìn “Đại Israel” của Thủ tướng Benjamin Netanyahu đang tạo ra nguy cơ bất ổn nghiêm trọng, với các tuyên bố chủ quyền vượt ra ngoài cả Bờ Tây và Dải Gaza.
Lệnh ngừng bắn giữa Israel và Hamas có hiệu lực từ hôm 01/10 đã tạo điều kiện thuận lợi hơn cho hoạt động hỗ trợ nhân đạo tại vùng lãnh thổ Palestine. Ủy ban Chữ thập đỏ quốc tế cho biết đã hỗ trợ tìm kiếm và đưa về thi thể của 300 người Palestine, 23 người Israel và một số người nước ngoài. Tuy nhiên, hai bên liên tục cáo buộc nhau vi phạm ngừng bắn, trong khi các vụ đụng độ lẻ tẻ vẫn xảy ra khiến ít nhất 245 người thiệt mạng và hơn 600 người bị thương.
Cảnh đổ nát vì chiến sự ở Gaza. Ảnh: Reuters
Trong khi đó, Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc vẫn chưa đạt được đồng thuận về tương lai Gaza hậu xung đột. Các nguồn tin cho biết Mỹ và Nga đang lưu hành hai dự thảo nghị quyết riêng biệt. Đề xuất của Mỹ đặt mục tiêu thành lập một chính quyền chuyển tiếp tại Gaza trong hai năm, cùng với Lực lượng Ổn định Quốc tế (ISF) gồm khoảng 30.000 binh sĩ từ các Arab và Hồi giáo. Lực lượng này sẽ giám sát an ninh, hỗ trợ phi quân sự hóa Gaza và kiến tạo điều kiện cho tái thiết cũng như cải cách Chính quyền Palestine.
Mỹ cũng cam kết thúc đẩy đối thoại Israel- Palestine nhằm xây dựng lộ trình chung sống hòa bình, đồng thời khẳng định sẽ không triển khai binh sĩ Mỹ. Tuy nhiên, các quốc gia Arab, Hồi giáo cho rằng đề xuất này vẫn thiếu khuôn khổ rõ ràng và chưa thể tham gia trong điều kiện hiện nay.
Ngoại trưởng Jordan Ayman Safadi nhấn mạnh: “Điều cấp thiết hiện nay là chúng ta phải có một lực lượng cảnh sát Palestine chịu trách nhiệm bảo vệ an ninh cho người Palestine. Lực lượng này cần được hỗ trợ bởi một lực lượng ổn định quốc tế. Tất cả chúng ta đều đồng ý về điều đó. Tuy nhiên, chúng ta phải có một mốc thời gian cho việc rút quân đội Israel khỏi Gaza. Israel không thể ở lại 53% Gaza, rồi sau đó mong đợi an ninh sẽ được đảm bảo".
Về phần mình, Nga, Trung Quốc và Algeria cho rằng đề xuất của Mỹ thiếu minh bạch khi không trao cho Chính quyền Palestine vai trò xứng đáng và có nguy cơ hợp pháp hóa một mô hình quản trị áp đặt từ bên ngoài. Nga đã đưa ra một dự thảo nghị quyết riêng, giữ lại một số yếu tố kỹ thuật nhưng được cho là mang tính “cân bằng và thống nhất” hơn. Nước này yêu cầu Liên hợp quốc đưa ra các phương án về Lực lượng ổn định quốc tế, nhưng loại bỏ cơ chế “Hội đồng Hòa bình” mà Mỹ muốn thiết lập.
Ba điểm nghẽn chính hiện nay trong các cuộc thương lượng là lộ trình tiến tới nhà nước Palestine, vai trò của Chính quyền Palestine và thời hạn rút quân của Israel. Dù dự thảo mới nhất của Mỹ đã bổ sung ngôn ngữ mạnh hơn về quyền tự quyết của người Palestine, nhưng vẫn bị đánh giá là chưa đủ rõ ràng. Và trong khi tương lai của cả hai dự thảo vẫn chưa rõ ràng, người dân Gaza tiếp tục phụ thuộc vào một lệnh ngừng bắn mong manh và nguồn viện trợ nhân đạo thường xuyên bị gián đoạn.
