Jack Ma trở lại tiết lộ gì về tham vọng công nghệ của Trung Quốc?

Ngày 17/2, Chủ tịch nước Trung Quốc Tập Cận Bình chủ trì hội nghị chuyên đề có sự tham dự của các tên tuổi hàng đầu khu vực tư nhân.

Trung Quốc đang bị bủa vây bởi những "cơn gió ngược" cả trong và ngoài nước. Vì vậy, hội nghị được xem là bước ngoặt kinh tế cũng như cơ hội đối thoại quan trọng giữa các nhà hoạch định chính sách và những lãnh đạo đầu ngành.

Tạp chí CommonWealth nhận định, chỉ nhìn vào danh sách và bố trí chỗ ngồi cũng tiết lộ những gì đang thay đổi trong bức tranh công nghệ đại lục.

Hội nghị chuyên đề về doanh nghiệp tư nhân lần đầu được tổ chức vào ngày 1/11/2018, năm thứ hai trong nhiệm kỳ Tổng thống đầu tiên của ông Donald Trump, khi Mỹ tung ra hàng loạt lệnh cấm vận và thuế quan nhằm vào Trung Quốc.

Đó là lần đầu Trung Quốc đối mặt với quan hệ cạnh tranh phức tạp như vậy với Mỹ sau hàng thập kỷ. Kết quả là nhiều doanh nghiệp bị thiệt hại về khả năng cạnh tranh và tăng trưởng kinh tế của Bắc Kinh có nguy cơ đình trệ.

Năm 2018, hội nghị tập trung vào các chính sách bảo hộ và biện pháp đối phó trong ngắn hạn. Lần này, môi trường kinh doanh trở nên khó đoán hơn bao giờ hết. Dù vậy, từ sự thay đổi ở danh sách người tham dự, có thể thấy những điều thú vị đang diễn ra ở hậu trường.

Thay đổi 1: Hết tốc lực hướng tới “Made in China 2025”

Ma Huateng của Tencent, Robin Zeng của Contemporary Amperex Technology, Wang Chuanfu của BYD, Lei Jun của Xiaomi, Nan Cunhui của CHINT Group là những cái tên tham dự cả hai hội nghị năm 2018 và 2025, dù chỗ ngồi của một số có sự thay đổi.

Những "gương mặt" mới có mặt tại hội nghị năm 2025 bao gồm Liu Yonghao của New Hope Group, Ren Zhengfei của Huawei, Jack Ma của Alibaba, Yu Renrong của Will Semiconductor, Wang Xingxing của Unitree, Liang Wenfeng của DeepSeek.

Trong đó, đại diện Huawei, BYD và New Hope ngồi hàng đầu, đối diện với ông Tập Cận Bình.

Sơ đồ chỗ ngồi tại hội nghị chuyên đề 2025 và 2018. Ảnh: SCMP

Những ngôi sao mới này đại diện cho lực lượng nòng cốt đứng sau chiến lược “Made in China 2025”. Họ ở đây để trình bày những kết quả ấn tượng đã đạt được.

Trong số những cái tên mới, Huawei (đại diện cho viễn thông), Will Semiconductor (đại diện cho bán dẫn), Unitree (đại diện cho robot) và DeepSeek (đại diện cho AI), tất cả đều thuộc lĩnh vực công nghệ cao và có năng lực phát triển công nghệ lõi của riêng mình.

Chẳng hạn, thị phần của Will trên thị trường cảm biến hình ảnh CMOS toàn cầu tăng từ 9% năm 2018 lên 18% năm 2024, phù hợp với mục tiêu đạt 70% tự chủ trong linh kiện điện tử quan trọng đến năm 2025 của Trung Quốc.

Thị phần bằng sáng chế thiết yếu với công nghệ 5G của Huawei tăng từ 10% năm 2018 lên 18% năm 2024.

Trong số 23 lĩnh vực chiến lược, 17 đã đạt hơn 50% mức độ tự chủ công nghệ. Phương tiện chạy bằng nhiên liệu thay thế, thiết bị viễn thông, thiết bị vận tải đường sắt là những lĩnh vực tỷ lệ này đạt 85%.

Thay đổi 2: Alibaba lấy lại hào quang với mô hình ngôn ngữ lớn Qwen

Trong thế giới của mô hình ngôn ngữ lớn (LLM), ngoài DeepSeek, Qwen của Alibaba cũng đang “tạo sóng”, đưa nhà sáng lập Jack Ma trở lại tâm điểm.

Theo đánh giá của công ty AI Hugging Face hồi tháng 6/2024, Qwen2-72B vượt qua đối thủ Meta Llama3-70B trong ba bài kiểm tra hiệu chuẩn quan trọng về suy luận, lập trình và hiểu đa ngôn ngữ. Xét về lượt tải, mô hình đến từ Trung Quốc cũng xếp hạng 1 với 26,6% thị phần.

Tháng này, nhà khoa học AI Fei Fei Li và nhóm nhà nghiên cứu Đại học Stanford, Washington công bố s1-32B, mô hình suy luận có năng lực tương đương OpenAI ChatGPT-o1 và DeepSeek-R1 với chi phí phát triển chỉ 50 USD. Nó dựa trên mô hình nguồn mở Qwen2.5-32B-instruct.

Bên cạnh đó, sau khi so sánh các mô hình Qwen2.5-MAX, DeepSeek-V3, Baidu Ernie Bot và ByteDance Cici AI, Apple đã quyết định lựa chọn hợp tác với Alibaba để cung ứng tính năng AI trên iPhone bán tại Trung Quốc.

Hai quyết định nói trên cho thấy Alibaba và Qwen đang dẫn trước trong thị trường LLM, không chỉ tại Trung Quốc mà còn trên quy mô toàn cầu. Nó cũng chứng minh Alibaba đã chuyển đổi từ một công ty thương mại điện tử thành tên tuổi lớn trong lĩnh vực AI thế giới.

Thay đổi 3: Unitree, ngôi sao 9x mới nổi

Sinh năm 1990, Wang Xing Xing là nhà sáng lập, CEO kiêm Giám đốc công nghệ Unitree Robotics. Sau khi tốt nghiệp Đại học Khoa học Công nghệ Chiết Giang, ông theo học thạc sĩ tại Đại học Thượng Hải. Năm 2016, ông thành lập Unitree tập trung vào sản xuất robot bốn chân.

Đây là lĩnh vực mà công ty robot lâu đời của Mỹ - Boston Dynamics – thống trị từ khi công bố dòng sản phẩm robot bốn chân 32 năm trước. Nay, một doanh nhân 9x của Trung Quốc đã làm nên cuộc cách mạng. Năm 2023, thị phần Unitree trên thị trường robot bốn chân toàn cầu đạt 69,75%.

Unitree làm được điều này nhờ vào những đột phá công nghệ của mình. Năm 2024, robot công nghiệp Unitree B2 được sử dụng trong các ứng dụng như kiểm tra lưới điện và cứu hộ khẩn cấp.

Từ khởi đầu khiêm tốn chỉ với 5 nhân viên, Unitree nay có giá trị hơn 8 tỷ USD. Nhà sáng lập 9x của nó cũng ngày càng nổi tiếng.

Trong cuộc chiến công nghệ Mỹ - Trung, hai bên đều tận dụng tối đa sức mạnh và chiến lược. Mỹ là nước dẫn đầu nhờ vào thị trường vốn không có đối thủ, môi trường kinh doanh tự do và sức mua khổng lồ. Tất cả đều giúp họ tiếp tục đổi mới sáng tạo trong lĩnh vực công nghệ cao.

Về phía Trung Quốc, nước này đang nỗ lực không ngừng để nâng cấp chuỗi cung ứng, nghiên cứu công nghệ riêng và trình bày những kết quả mới dựa trên mô hình nguồn mở.

Từ “Made in China 2025” đến sự trỗi dậy của thế hệ nhân tài mới, Trung Quốc đang tìm con đường riêng để cân bằng sân chơi.

Con đường đổi mới công nghệ luôn đầy thách thức. Chính nghịch cảnh này là thứ thúc đẩy thế giới công nghệ tiến về phía trước.

(Theo CommonWealth)

Du Lam