Y Tý, Lao Chải, Choản Thèn thuộc xã Y Tý (Bát Xát, Lào Cai) là những bản còn lưu giữ được nhiều nhà trình tường với mái lợp cỏ gianh như thế này
Những ngôi nhà tường đất vàng như sắc rơm ngày mùa
Những ngôi nhà trình tường đều giống nhau từ hình thức, kết cấu, kiến trúc và không gian sử dụng
Nhà trình tường làm bằng đất với 2 vòng trong và ngoài, thường đắp tường dày từ 40-50cm trong lõi có xếp đá bằng nắm tay
Với người Hà Nhì, phụ nữ thường là lao động chính trong nhà. Ban ngày họ lo việc đồng áng, đàn ông và người già ở nhà làm những việc vặt
Những ngôi nhà trình tường bằng đất rất mát vào mùa hè, ấm áp trong mùa đông đã làm nên kiến trúc độc đáo của đồng bào dân tộc Hà Nhì ở Lào Cai
Dưới mỗi cửa chính đều khoét một lỗ lớn cho các vật nuôi trong nhà ra vào dễ dàng
Diện tích trung bình mỗi ngôi nhà dao động từ 65-80m2, ngôi nhà có duy nhất một cửa ra vào ở chính giữa và 1-2 cửa thông gió nhìn xa như lỗ tò vò
Xuân Mai