Khẳng định sức mạnh mềm và vị thế của dân tộc

Tuy nhiên, bên cạnh những thành tựu không thể phủ nhận, đời sống văn học, nghệ thuật đương đại vẫn tồn tại không ít khoảng trống. Một số tác phẩm còn thiếu chiều sâu, chưa phản ánh trọn vẹn hơi thở công cuộc đổi mới; sức lan tỏa trong công chúng chưa tương xứng. Một bộ phận sáng tác chạy theo thị hiếu dễ dãi, nặng về giải trí mà xa rời chiều sâu văn hóa, các giá trị nhân văn bền vững. Bên cạnh đó, chính sách dành cho lĩnh vực này vẫn còn những bất cập, chưa tạo động lực mạnh mẽ cho đội ngũ văn nghệ sĩ sáng tạo…

Nhằm kịp thời khắc phục những hạn chế nêu trên, mới đây, Phó Thủ tướng Chính phủ Mai Văn Chính đã ký Quyết định số 2640/QĐ-TTg ban hành Kế hoạch triển khai Kết luận số 84-KL/TƯ ngày 21-6-2024 của Bộ Chính trị, tiếp tục thực hiện Nghị quyết số 23-NQ/TƯ ngày 16-6-2008 của Bộ Chính trị (khóa X) về “tiếp tục xây dựng và phát triển văn học, nghệ thuật trong thời kỳ mới”. Đây được xem là bước đi quan trọng nhằm tạo khung chính sách đồng bộ, thúc đẩy sự nghiệp văn học, nghệ thuật phát triển xứng tầm.

Thực hiện tốt Quyết định số 2640/QĐ-TTg, các cấp, ngành và địa phương cần tiếp tục nâng cao nhận thức, trách nhiệm của cán bộ, đảng viên, đội ngũ văn nghệ sĩ và nhân dân về vị trí, vai trò của văn học, nghệ thuật trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc; quán triệt sâu sắc những quan điểm, mục tiêu, nhiệm vụ đã được nêu trong các văn kiện của Đảng.

Để tạo chuyển biến mạnh mẽ, cần đẩy mạnh đổi mới tư duy lãnh đạo, nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước; tập trung nguồn lực hợp lý, tránh dàn trải; phát triển nghiên cứu lý luận trên nền tảng chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh và bản sắc văn hóa dân tộc. Song song với đó là chủ động hội nhập quốc tế có chọn lọc, đưa tinh hoa văn hóa Việt Nam ra thế giới và tiếp thu tinh hoa nhân loại phục vụ phát triển bền vững văn học, nghệ thuật trong nước.

Việc nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước cần được thực hiện đồng bộ với phát triển công nghiệp văn hóa và hoàn thiện thị trường văn hóa. Các chương trình giáo dục thẩm mỹ cho thanh niên, học sinh, sinh viên cần được chú trọng hơn nữa để hình thành thị hiếu nghệ thuật lành mạnh. Cùng với đó, phải thúc đẩy nghiên cứu, lý luận, phê bình văn học, nghệ thuật - lĩnh vực giữ vai trò “gạn đục khơi trong”, định hướng giá trị cho sáng tác và thưởng thức. Các chính sách đào tạo, bồi dưỡng, sử dụng, đãi ngộ và tôn vinh đội ngũ làm công tác nghiên cứu, lý luận, phê bình cũng cần được hoàn thiện, tạo động lực sáng tạo lâu dài.

Bên cạnh đó, việc chủ động giới thiệu tinh hoa văn hóa nhân loại phù hợp với bối cảnh Việt Nam; tổ chức các sự kiện văn học, nghệ thuật trong nước và quốc tế có quy mô và sức lan tỏa lớn sẽ góp phần giúp công chúng tiếp cận những giá trị văn hóa đa dạng, theo tinh thần “quốc tế hóa văn hóa bản sắc dân tộc Việt Nam và dân tộc hóa tinh hoa văn hóa thế giới”.

Chỉ khi có những chính sách mang tính đột phá, những chuyển biến mạnh mẽ về tư duy và hành động, chúng ta mới có thể tạo luồng gió mới, thắp lên ngọn lửa sáng tạo trong mỗi văn nghệ sĩ. Đó sẽ là nền tảng để xây dựng nền văn học, nghệ thuật Việt Nam phát triển bền vững, giàu bản sắc, góp phần khẳng định sức mạnh mềm và vị thế của dân tộc trong thời kỳ hội nhập sâu rộng.

Hà Trang