Khi tình yêu thương khiến con trẻ sợ hãi

Nhiều đứa trẻ sợ mất đi tình yêu thương của cha mẹ nên không dám nói ra mong muốn thực sự của mình. Ảnh: VTT.

Năm 2000, Emmanuel Carrère, một tiểu thuyết gia người Pháp, đã cho xuất bản một cuốn sách khác thường. Tác phẩm L’Adversaire kể một câu chuyện có thật về một người đàn ông thông minh. Ông ta đã theo học y khoa 20 năm trước nhưng vẫn chưa tham gia kỳ thi bắt buộc sau năm thứ hai của trường y, vì thế ông không được tiếp tục học nữa. Tuy nhiên, ông ta vẫn giả vờ rằng mình vẫn đang học y, và làm như thể mình đã đỗ kỳ thi ấy.

Sau đó, “bác sĩ Romand” kết hôn, sinh ra hai người con và nói dối vợ cùng bạn bè rằng ông đang tham gia vào một dự án nghiên cứu cho Tổ chức Y tế mế giới ở Geneva. Ông rời khỏi nhà vào mỗi sáng để đến “văn phòng” làm việc, nhưng thực tế là ông dành cả ngày ngồi trong quán cà phê, đọc tạp chí hoặc nghiên cứu các quảng cáo du lịch.

Việc này diễn ra trong suốt 18 năm. Thỉnh thoảng ông phải đi xa vài ngày để thực hiện các “chuyến đi nghiên cứu”, khi đó ông dành thời gian ở khách sạn. Ông luôn đối tốt với gia đình, thường xuyên đưa con đi học và được cho là một người cha kiểu mẫu.

Bố mẹ ông và bố mẹ vợ đã giao cho ông một khoản tiền lớn và nhờ ông giúp họ đầu tư ở Thụy Sĩ. Nhưng ông đã dùng số tiền đó để chi tiêu cho gia đình nhỏ của mình. Một lần nọ, ông ở nhà với bố vợ; ông này nói rằng mình đang tính mua một chiếc Mercedes và sẽ rút một ít từ khoản tiền đã đưa cho Romand trước đó. Cùng ngày hôm đó, người bố vợ gặp một “tai nạn” chết người, bị ngã cầu thang.

Sau đó, một người bạn của Romand cũng thông báo rằng mình muốn đòi lại số tiền đã góp vốn để làm ăn trước đó. Biết được chuyện này, Romand quyết tâm giết cả gia đình mình và tự tử. Ông ta về nhà, bắn chết vợ và hai con, rồi phóng hỏa đốt nhà, nhưng đến phút cuối cùng thì lại được lính cứu hỏa cứu thoát.

Bị kết án tù chung thân, “bác sĩ Romand” buộc phải dành những ngày còn lại của mình trong một bệnh viện tâm thần và được quản thúc nghiêm ngặt. Nhân viên trong bệnh viện rất bất ngờ về người đàn ông này, Romand cư xử rất nhã nhặn, không hung dữ giống như một kẻ giết người.

Có một điều đáng chú ý là Carrère dành không kể nhiều về thời thơ ấu của người đàn ông này, mặc dù chắc chắn đó chính là chìa khóa để giải đáp về hành vi kỳ lạ của nhân vật. Tất cả những gì chúng ta được biết là gia đình Romand luôn tự hào về sự trung thực của họ nhưng cậu bé đó không bao giờ được biết sự thật về những điều quan trọng đối với mình.

Mẹ của ông đã bị sẩy thai hai lần (hoặc có thể là bà đã phá thai); điều này khiến ông rất đau khổ nhưng lại không bao giờ được phép hỏi bất kỳ điều gì về chuyện này. Bao nhiêu kỳ vọng của cha mẹ đều đặt lên vai ông, và ông đã làm đúng như ý họ. Romand là một học sinh xuất sắc, chẳng bao giờ gây chuyện và luôn sống theo kỳ vọng của cha mẹ.

Nhưng rồi ông chả hiểu mình là ai vì ông đã bị cấm làm những điều có thể bộc lộ con người thật của mình. Chúng ta có thể coi Romand là kẻ dối trá, nhưng như vậy tức là coi ông ta có ý thức rất rõ về những gì mình đang làm.

Tôi thì lại thấy là trạng thái cô lập hoàn toàn từ tận sâu thẳm bên trong là điều duy nhất Romand cảm thấy từ bé đến lớn. Vì thế, ông không hề nhận ra rằng mình đang đóng một vai diễn từ khi còn trẻ.

Romand quyết định đóng vai bác sĩ khi một yếu tố mới đã bước vào cuộc đời ông: sự lừa dối có chủ đích. Ông đầu tư toàn bộ tài năng và sức lực của mình vào việc lừa dối người khác, để họ trao cho ông tình yêu và sự thương mến rồi dần dần vắt kiệt tiền bạc của họ bằng những thủ đoạn mà chẳng ai nhìn thấu.

Tâm trí ông đặt hoàn toàn vào trò lừa bịp khổng lồ này. Nhưng có một điều vẫn không thay đổi: ông không thể sống theo cảm xúc và nhu cầu thực sự của chính mình. Nỗi cô đơn của những năm tháng đầu đời vẫn tồn tại đến tận giờ, dù ông đã dày công ngụy tạo lên một cuộc sống trong mơ.

Alice Miller/ Bách Việt Books & NXB Phụ nữ Việt Nam